Warszawa, dnia 15 kwietnia 2005 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na dwa oświadczenia złożone przez Senatora Tadeusza Wnuka podczas 78. posiedzenia Senatu RP w dniu 17 marca 2005 r., sygn BPs/DSK-043-132/05, dotyczące proponowanych zmian w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016 z późn. zm.) w przedmiocie:

1. wysokość opłat legislacyjnych,

2. uproszczenia procedur administracyjnych w przypadku zagrożenia katastrofą budowlaną,

uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.

Ad.1. Dotychczas wprowadzone w ww. ustawie Prawo budowlane zmiany umożliwiające zalegalizowanie samowoli budowlanej miały na celu wyeliminowanie - w ściśle określonych przypadkach - obowiązku nakładania nakazu rozbiórki samowolnie wybudowanego obiektu budowlanego. Jednakże przepisy zostały sformułowane w taki sposób, aby przede wszystkim zniechęcić obywateli do realizowania inwestycji budowlanych z naruszeniem prawa.

Natomiast propozycje Pana Senatora Tadeusza Wnuka, w sposób jak sądzę niezamierzony, zmierzają w kierunku takiego ukształtowania przepisów Prawa budowlanego, który promowałby samowolne budowy i zachęcał do ich realizacji, gdyż, zdaniem Pana Senatora takie działania inwestorów będą powodowały dodatkowe korzyści finansowe dla budżetu Państwa. W mojej opinii kierunek zaproponowanych w ww. oświadczeniu zmian jest niewłaściwy.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku kar za odstępstwa wykryte podczas wykonywania robót budowlanych. Kary nakładane podczas obowiązkowych kontroli są konsekwencją naruszenia prawa, zaś działania organów w trakcie wykonywania robót budowlanych mają na celu wyeliminowanie - na odpowiednio wczesnym etapie - możliwych naruszeń przepisów. Zatem realizowana jest jedna z podstawowych zasad promująca przeciwdziałanie naruszeniu prawa, a nie karanie za już popełnione łamanie prawa.

W świetle powyższych wyjaśnień sądzę, że uzasadniony jest pogląd o braku potrzeby podejmowania działań zmierzających do wprowadzenia postulowanych przez Pana Senatora Tadeusza Wnuka zmian.

Ad.2. Zgłoszony w ww. oświadczeniu projekt uproszczenia procedur administracyjnych w przypadku zagrożenia katastrofą budowlaną jest niemożliwy do zrealizowania w postulowanej formie.

Każde postępowanie administracyjne prowadzone na podstawie przepisów prawa budowlanego wymaga ustalenia podmiotu, który w wyniku takiego postępowania nabędzie prawo lub zostanie obciążony obowiązkiem. Bez znaczenia pozostaje w tym przypadku przedmiot prowadzonego postępowania.

Zatem postępowanie administracyjne prowadzone w przypadku zagrożenia katastrofą budowlaną musi również zakończyć się decyzją skierowaną do właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, gdyż w przeciwnym razie - skierowania nadzoru do osoby nie będącej stroną w sprawie - decyzja będzie dotknięta wadą nieważności.

Ponadto konieczne w tym miejscu wydaje się wskazanie na jedną z podstawowych zasad państwa prawa - zasadę poszanowania prawa własności. Należy stwierdzić, że niedopuszczalne jest naruszanie prawa własności, poprzez dokonanie - być może wbrew woli właściciela obiektu budowlanego - rozbiórki tego obiektu w sytuacji, w której możliwym jest podjęcie innych działań mogących zapobiegać powstawaniu ewentualnej szkoły. Jednocześnie należy wskazać, że wydanie takiego nadzoru w postępowaniu administracyjnym, w którym uczestniczy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego ma zupełnie inny wymiar, gdyż zostaje zapewniony stronie udział w postępowaniu i zachowane jest jej prawo do obrony swoich racji.

W związku z powyższym, jedyne działania jakie w sytuacji wskazanej w ww. oświadczeniu senatorskim, może podjąć nadzór budowlany sprowadzają się do nałożenia obowiązku zabezpieczenia obiektu na podstawie art. 69 ww. ustawy Prawo budowlane.

Natomiast odrębne zagadnienie stanowi problematyka dziedziczenia i zarządu masą nieobjętego spadku. Wydaje się, że zmiany w tym zakresie mogą ułatwić rozwiązanie zgłaszanych przez Pana Senatora Tadeusza Wnuka problemów.

Z poważaniem

Z upoważnienia

MINISTRA INFRASTRUKTRURY

Andrzej Bratkowski

Podsekretarz Stanu