Powodem skierowania do Pana Ministra przedmiotowego oświadczenie są liczne zapytania mieszkańców mojego okręgu wyborczego dotyczące możliwości wypłaty przez banki premii gwarancyjnej w związku z nabyciem w okresie od 23 kwietnia 2001 r. do 12 sierpnia 2002 r. mieszkań dotychczas najmowanych.

Osobom, które we wskazanym okresie nabyły mieszkania dotychczas najmowane - w większości przypadków są to mieszkania zakładowe - nie przysługiwała premia gwarancyjna. W tym czasie obowiązywało, uznane przez Trybunał Konstytucyjny za sprzeczne z Konstytucją RP, rozporządzenie Rady Ministrów z 20 lutego 2001 r. - weszło ono w życie 23 kwietnia 2001 r., które w sposób dowolny i bez upoważnienia ustawowego ograniczyło katalog zdarzeń uprawniających właścicieli książeczek mieszkaniowych do ubiegania się o premię. Wyłączono z tego katalogu między innymi nabycie mieszkań dotychczas najmowanych. Dopiero obowiązująca od 12 sierpnia 2002 r. ustawa z 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw ustaliła katalog zdarzeń prawnych uprawniających właścicieli książeczek mieszkaniowych do otrzymania premii gwarancyjnych, który obejmuje również nabywców będących dotychczasowymi najemcami nabywanych mieszkań. Oznacza to, że dopiero teraz organ ustawodawczy uregulował kompleksowo całą sferę związaną z udzielaniem obywatelom premii gwarancyjnej.

Rzeczą oczywistą jest, iż prawo nie działa wstecz i osoby, które dokonały zmiany statusu zajmowanego mieszkania w okresie, gdy nie przysługiwała im premia gwarancyjna, nie otrzymają jej pod rządami nowej ustawy. Problem polega na nierównym traktowaniu przez prawo podmiotów, gdyż osoby, o których mowa, otrzymałyby taką premię, gdyby dokonały zakupu mieszkań dotychczas najmowanych przed wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z 20 lutego 2001 r. oraz po wejściu w życie ustawy z 12 sierpnia 2002 r.

Jednakże dokonanie zmian statusu zajmowanego mieszkania we wspomnianych okresach nie zawsze było możliwe dla nabywców. Tak na przykład warunki zakupu mieszkań zakładowych określa ustawa z 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa. Art. 5 przytoczonej ustawy obliguje potencjalnego nabywcę mieszkania do złożenia w terminie trzymiesięcznym pisemnego oświadczenia o zamiarze nabycia lokalu mieszkalnego. W przypadku gdyby najemca nie skorzystał z przysługującego mu prawa pierwszeństwa w nabyciu lokalu mieszkalnego zbywca mógłby przekazać je innemu podmiotowi na podstawie przepisów ustawy z 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (art.5 pkt 3 ustawy z 15 grudnia 2000 r.). W tym miejscu należy zaznaczyć, iż to nie najemca decyduje o terminie wykupu mieszkania, tylko zbywca wyraża gotowość do jego zbycia.

Konkludując, proszę aby Pan Minister wskazał sposób, w jaki można by rozwiązać opisany problem i wypłacić premię gwarancyjną osobom, które w okresie od 23 kwietnia 2001 r. do 12 sierpnia 2002 r. dokonały zakupu dotychczas najmowanych mieszkań, między innymi zakładowych. Uprzejmie proszę o odpowiedź.