Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji przekazał informację w związku z oświadczeniem senator Marii Szyszkowskiej, złożonym na 74. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 77):
Warszawa, 19.01.2005 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku
Nawiązując do pisma z dnia 22 grudnia 2004 r., o sygn. BPS/DSK-043-573/04, przekazującego oświadczenie Senatora RP Pani Marii Szyszkowskiej w sprawie niezgodnego z Konstytucją RP stosowania art. 57a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tj. Dz.U. z 2020 r., Nr 147, poz. 1230 z późn. zm.), uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Strażacy pełniący służbę w Państwowej Straży Pożarnej są funkcjonariuszami pożarnictwa i w zakresie wykonywania obowiązków służbowych traktowani są jako funkcjonariusze publiczni. Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, strażak podejmujący służbę w PSP składa ślubowanie, w którym m.in. zobowiązuje się do przestrzegania prawa i dyscypliny służbowej przy wykonywaniu powierzonych mu zadań, jak również strzeżenia tajemnicy państwowej i służbowej, a także honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegania etyki zawodowej.
Jednocześnie, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra (Dz.U. Nr 106, poz. 491 z późn. zm.), funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej nie mogą uczestniczyć w żadnej działalności, w tym gospodarczej, jeżeli działalność ta mogłaby prowadzić do wykorzystywania autorytetu urzędu, informacji służbowej lub środków publicznych do celów pozasłużbowych albo w sposób sprzeczny z ich przeznaczeniem.
Przepis art. 57a ustawy o Państwowej Straży Pożarnej jest konsekwencją powyższych unormowań prawnych. Nie wprowadza on zakazu podejmowania przez strażaka PSP dodatkowego zajęcia zarobkowego poza służbą, wprowadza jedynie ograniczenia w tym zakresie, stanowiąc iż strażak może podejmować dodatkowe zajęcie zarobkowe poza służbą za zgodą przełożonego uprawnionego do mianowania lub powołania.
Oczywistym jest, iż z uwagi na status funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, charakter wykonywanych zadań służbowych oraz dużą dyspozycyjność, jaka wynika z nawiązanego stosunku służbowego, nie byłoby właściwym podejmowanie przez strażaków PSP każdej działalności zarobkowej poza służbą, bez wiedzy przełożonego.
Wymagana zgoda przełożonego służbowego daje możliwość realnego sprawowania kontroli i nadzoru. Przełożeni służbowi strażaków mają obowiązek kontrolowania, czy w przypadku konkretnego zajęcia zarobkowego danego strażaka nie zachodzi sytuacja wykorzystania autorytetu urzędowego lub posiadanych informacji służbowych do celów pozasłużbowych.
Odnośnie ograniczeń dla strażaków niebiorących udziału w postępowaniu administracyjnym należy zauważyć, że fakt, iż funkcjonariusze nie uczestniczą w tym postępowaniu nie świadczy o braku możliwości wykorzystywania przez nich autorytetu urzędu, informacji służbowej lub środków publicznych, albo w sposób sprzeczny z ich przeznaczeniem, o czym mówi art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu (...), w związku z czym kwestie te powinny być analizowane przy wyrażaniu zgody na podejmowanie przez strażaka dodatkowego zajęcia zarobkowego poza służbą.
Wspomniane unormowania mają również na względzie konieczność zapobiegania możliwym patologiom oraz nieprawidłowościom godzącym w dobro służby i naruszającym autorytet instytucji państwowej.
Z poważaniem
MINISTER
Spraw Wewnętrznych i Administracji
z up. Andrzej BRACHMAŃSKI
Sekretarz Stanu