Minister Edukacji Narodowej i Sportu przekazał odpowiedź na oświadczenie senator Marii Szyszkowskiej, złożone na 63. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 62):
Warszawa, 2004-06-28
Szanowny Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku,
odpowiadając na oświadczenie (BPS/DSK-043-260-04) Pani Senator Marii Szyszkowskiej złożone podczas 63. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 czerwca br. w sprawie finansowania z budżetu państwa średnich i wyższych szkół katolickich oraz uczelni związanych z innymi kościołami i związkami wyznaniowymi działającymi w Polsce, przedkładam uprzejmie Panu Marszałkowi następujące informacje i wyjaśnienia.
1. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu określa corocznie dla nadzorowanych uczelni działających na podstawie ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.), w myśl art. 24, ust. 1 tej ustawy, poziom dotacji z budżetu państwa "na działalność dydaktyczną uczelni, na kształcenie kadr oraz na badania niezbędne dla prowadzenia działalności dydaktycznej i kształcenia kadr, jak również na utrzymanie uczelni" zwanej skrótowo "dotacją podmiotową na działalność dydaktyczną", dotacji podmiotowej na pomoc materialną dla studentów oraz dotacji celowej na inwestycje budowlane.
Zgodnie z art. 24 ustawy o szkolnictwie wyższym uczelnia państwowa otrzymuje dotacje z budżetu i samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie planu rzeczowo-finansowego. MENiS nie przyznaje więc dotacji na rzecz poszczególnych kierunków i wydziałów uczelni, w związku z czym nie dysponuję informacjami na temat "wysokości dotacji na rzecz wydziałów teologicznych i prawa kanonicznego" w poszczególnych państwowych szkołach wyższych.
Spośród wyższych szkół katolickich oraz uczelni związanych z innymi kościołami i związkami wyznaniowymi z budżetu MENiS finansowane są trzy: Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie - państwowa szkoła wyższa działająca na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym oraz Katolicki Uniwersytet Lubelski i Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie - niepaństwowe szkoły wyższe, dotowane z budżetu państwa na podstawie odrębnych ustaw, na zasadach określonych dla uczelni państwowych (z wyłączeniem inwestycji).
Kwoty dotacji przekazanych dla tych uczelni w 2003 r. oraz dotacji zaplanowanych w roku bieżącym prezentuje poniższe zestawienie:
w tys. zł
Wyszczególnienie |
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie |
Katolicki Uniwersytet Lubelski w Lublinie |
Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
dotacja podmiotowa na działalność dydaktyczną |
a b |
5 371,4 5 898,7 |
47 734,5 54 190,2 |
7 509,5 8 463,9 |
dotacja podmiotowa na pomoc materialną dla studentów |
a b |
515,4 495,1 |
10 193,4 10 469,7 |
1 235,9 1 224,1 |
Razem |
a b |
5 886,8 6 393,8 |
57 927,9 64 959,9 |
8 745,4 9 688,0 |
a - realizacja w 2003 r.
b - plan na 2004 r.
Ponadto z budżetu MENiS w 2003 r. dotację podmiotową na pomoc materialną dla studentów, z przeznaczeniem na wypłatę stypendiów socjalnych dla studiów dziennych, otrzymało 27 szkół wyższych zakładanych i prowadzonych przez Kościół Katolicki - łączna kwota przekazanej dotacji wyniosła 660,0 tys. zł, a w 2004 r. plan dotacji w tym zakresie wynosi łącznie 650,8 tys. zł.
2. Zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 203, poz. 1966) wielkość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego ustala corocznie ustawa budżetowa. Kwotę przeznaczoną na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich gmin, powiatów i województw samorządowych ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych (art. 28 ust. 1 ww. ustawy).
O łącznych środkach finansowych zaadresowanych w ustawie budżetowej dla oświaty, decyduje ostatecznie Parlament. Minister Edukacji Narodowej i Sportu dzieli ustaloną w ustawie budżetowej subwencję na podstawie wydanego rozporządzenia. W rozporządzeniu tym, zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ustala się reguły podziału środków finansowych opierając się na ogólnych trzech zasadach. Subwencja dla poszczególnych samorządów musi uwzględniać:
- typy i rodzaje szkół i placówek prowadzonych przez te jednostki,
- stopnie awansu zawodowego nauczycieli,
- liczbę uczniów w szkołach i placówkach.
Podziału subwencji oświatowej na 2004 r. pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego
dokonano na podstawie:- rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 22 grudnia 2003 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2004 (Dz.U. Nr 225, poz. 2231);
- danych statystycznych GUS na rok szkolny 2003/2004 (z uwzględnieniem rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2003 - Dz.U. Nr 146, poz. 1227 z późn. zm.);
- danych rzeczowych zweryfikowanych przez organy prowadzące (dotujące) szkoły i placówki oświatowe.
W algorytmie podziału subwencji oświatowej pomiędzy JST na 2004 r. zastosowane zostały "wagi", które odnoszą się do zadań szkolnych i 10 zadań pozaszkolnych. W wyliczeniach kwot części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego uwzględniani są m.in. uczniowie szkół ponadgimnazjalnych (ponadpodstawowych) prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego np. organizacje wyznaniowe.
W kalkulacji kwot części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2004 uwzględniono 145 szkół ponadgimnazjalnych (ponadpodstawowych), dla których organem prowadzącym są organizacje wyznaniowe. W szkołach tych w roku szkolnym 2003/2004 kształciło się 12.020 uczniów. Przy uwzględnieniu kwoty finansowego standardu A w wysokości 2.644,24 zł na powyższą liczbę uczniów naliczono kwotę subwencji oświatowej 31.784 tys. zł. Należy jednak podkreślić, że algorytm podział
u subwencji oświatowej pomiędzy poszczególne jednostki samorządu terytorialnego i zastosowane w nim "wagi" służą wyłącznie do zróżnicowania wysokości subwencji ze względu na różnorodność zadań z zakresu kształcenia i wychowania prowadzonych bądź dotowanych przez samorządy. Nie dzieli on środków na poszczególne szkoły, placówki czy grupy wydatków. Natomiast o przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej (w tym części oświatowej) decyduje - zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (tj. rada gminy, radni powiatu i sejmik wojewódzki).Szkoły ponadgimnazjalne (ponadpodstawowe) prowadzone przez osoby fizyczne lub osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego, otrzymują dotacje bezpośrednio z budżetów właściwych jednostek samorządu terytorialnego. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu nie dysponuje danymi o wysokości kwot przekazanych z budżetów JST na dotacje dla ww. szkół, dla których organem prowadzącym są
organizacje wyznaniowe działające w Polsce.Z wyrazami szacunku
Mirosław Sawicki