Warszawa, 25.06. 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Polska Fundacja Pomocy Humanitarnej "Res Humanae" powstała jako rezultat wieloletniej pracy osób zajmujących się zawodowo i społecznie opieką nad osobami żyjącymi z HIV i chorymi na AIDS, a także zagadnieniami związanymi z profilaktyką i edukacją społeczeństwa w tym zakresie. Fundacja powstała w sierpniu 1993 r. jako druga w Polsce - po Społecznym Komitecie ds. AIDS - organizacja o zasięgu ogólnokrajowym, działająca w obszarze HIV i AIDS.

Jednym z kilku założycieli Fundacji Res Humanae był ks. Arkadiusz Nowak, który w ramach swej działalności społecznej ww. organizacji był członkiem honorowym lub członkiem założycielem również innych organizacji o podobnym profilu.

Fundacja "Res Humanae" podobnie jak inne organizacje pozarządowe, działające na polu przeciwdziałania HIV/AIDS, ubiega się corocznie o dotacje Krajowego Centrum ds. AIDS na realizację różnego typu działań w tym edukacyjnych. We wspomnianym przez Panią Senator Marię Szyszkowską okresie obejmującym lata 2000-2001, udzielono ww. organizacji dotacji zgodnie z obowiązującymi wówczas procedurami. Znaczna część przyznanej dotacji została przeznaczona na działalność szkoleniowo-edukacyjną.

W szkoleniach organizowanych w ramach uzyskanej przez Fundację dotacji uczestniczyły osoby reprezentujące różne grupy społeczne i środowiska zawodowe, między innymi lekarze różnych specjalności: stomatolodzy, lekarze pierwszego kontaktu, zabiegowcy, ginekolodzy, kierownicza kadra pielęgniarska i średni personel medyczny. Szkoleniami objęta została również kadra wychowawcza zakładów karnych i aresztów śledczych, nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych z terenu całego kraju, pedagodzy, wizytatorzy, a także tak zwani edukatorzy niemedyczni. W sumie w kilkudniowych szkoleniach uczestniczyło pond 2200 osób.

W tym samym czasie dotacje na szeroko pojętą działalność profilaktyczną nadzorowaną merytorycznie przez Krajowe Centrum ds. AIDS otrzymywało również wiele innych organizacji pozarządowych m.in.: Stowarzyszenie Wolontariuszy wobec AIDS "Bądź z Nami", skupiające w swoich szeregach osoby żyjące z HIV i AIDS różnych profesji i przekonań, Stowarzyszenie na Rzecz Prewencji HIV/AIDS i Innych Chorób Przenoszonych Drogą Płciową TADA, którego członkowie, pracując na ulicy, w pubach, na dworcach, w agencjach towarzyskich i klubach gejowskich, docierają do osób zachowujących się szczególnie ryzykownie w kontekście HIV i AIDS, Stowarzyszenie LAMBDA Warszawa, skupiające osoby homo i biseksualne, propagujące zasady postępowania zapobiegawczego zakażeniom HIV, Towarzystwo Rozwoju Rodziny, które prowadzi edukację seksualną oraz działa na rzecz upowszechniania poradnictwa przed i po teście w kierunku HIV, Fundacja Homo Homini im. Karola de Foucauld, która zajmuje się m.in. promocją programów wychowawczo-edukacyjnych, ukazujących wartość rodziny oraz propagujących odpowiedzialne zachowania w obliczu zagrożeń społecznych, zwłaszcza HIV/AIDS.

Fundacja Res Humanae otrzymała 408.588,00 złotych na realizację dziewięciu programów profilaktycznych, Stowarzyszenie TADA, które zajmuje się prewencją HIV/AIDS szczególnie w środowisku osób świadczących usługi seksualne, otrzymało 343.700,00 złotych na dwa programy profilaktyczne, Towarzystwo Rozwoju Rodziny - kwotę 303.450,00 złotych na realizację trzech programów profilaktycznych, Stowarzyszenie "Bądź z Nami" - 223.092,00 złotych na pięć programów profilaktycznych, Fundacja Homo Homini im. Karola de Foucauld 185.000,00 złotych na jeden program profilaktyczny.

Wyjaśniając kwestie pełnionych przez ks. Arkadiusza Nowaka w Ministerstwie Zdrowia funkcji, uprzejmie informuję, że ksiądz Arkadiusz Nowak od 1995 roku z licznymi przerwami pełnił funkcję doradcy ministra zdrowia ds. AIDS i narkomanii. Przerwy te były spowodowane zmianami na stanowisku ministra zdrowia. W okresie od 23 listopada 2001 do 17 stycznia 2003 i od 10 marca 2003 do 1 kwietnia 2003, ks. Arkadiusz Nowak pełnił funkcję pełnomocnika ministra zdrowia ds. AIDS i narkomanii. Działał wówczas na mocy pełnomocnictwa udzielonego przez ministrów zdrowia Mariusza Łapińskiego i Marka Balickiego. Jedynie w wyżej wymienionych okresach ks. Nowak akceptował umowy zawierane w ramach realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Opieki nad Osobami Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS przed ich podpisaniem przez dyrektora Krajowego Centrum ds. AIDS. W okresie od 23 listopada 2001 do 17 stycznia 2003 ks. Arkadiusz Nowak nie był zatrudniony w Ministerstwie Zdrowia a funkcję swoją pełnił społecznie.

Od 1 kwietnia 2003 ks. Nowak nie jest zatrudniony w Ministerstwie Zdrowia i nie pełni funkcji pełnomocnika. Jest społecznym doradcą ministra zdrowia. W udzielonych ks. Arkadiuszowi Nowakowi pełnomocnictwach powierzono mu koordynację zadań związanych z realizacją Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Krajowego Programu ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Natomiast kontrolę merytoryczną i nadzór nad realizacją zadań statutowych Krajowego Centrum ds. AIDS pełniły i pełnią właściwe departamenty i sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia.

Analizując działalność Krajowego Centrum ds. AIDS od chwili jego powstania, jak również wieloletnią pracę ks. Arkadiusza Nowaka w Ministerstwie Zdrowia nie sposób zgodzić się ze stwierdzeniem Pani Senator, że sugerowany "konflikt światopoglądowy, w jaki niewątpliwie uwikłany jest ksiądz Arkadiusz Nowak (...) może wpływać hamująco na upowszechnianie właściwej merytorycznie profilaktyki.

Pragnę zauważyć, że Krajowe Centrum ds. AIDS realizuje działalność profilaktyczną zgodnie z najnowszymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia i dokumentami ratyfikowanymi przez Polskę na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych. Znajduje to potwierdzenie m.in. w licznych publikacjach wydawanych przez Krajowe Centrum ds. AIDS, powstałych we współpracy z wybitnymi fachowcami. Przedstawiają one obiektywne i rzetelne informacje na temat profilaktyki HIV/AIDS (materiały są dostępne w Krajowym Centrum ds. AIDS). Przekazywane wiadomości dotyczą zarówno metod zapobiegania zakażeniom HIV drogą kontaktów seksualnych, jakimi są wstrzemięźliwość i wzajemnie wierny związek partnerski, jak również stosowania prezerwatywy jako środka zmniejszającego ryzyko zakażenia HIV.

Corocznie Krajowe Centrum ds. AIDS dokonuje zakupu prezerwatyw w formie pakietu edukacyjnego (ulotka z wklejoną do środka prezerwatywą), przekazywanych do organizacji pozarządowych w ramach programów profilaktycznych. W roku bieżącym zakupiono 55 tysięcy pakietów edukacyjnych. Warto zwrócić uwagę również na przygotowywaną w tym roku kampanię profilaktyczną, skierowaną do osób w wieku 18-39 lat, będących w związkach heteroseksualnych. Celem tegorocznej kampanii jest uświadomienie ryzyka zakażenia HIV dorosłym, którzy choć raz w życiu zmienili partnera seksualnego i nie stosują zasad bezpieczniejszego seksu (nie z każdym partnerem i nie zawsze używają prezerwatyw). Ludzie żyjący w stałym związku, często zapominają o tym co było i nie zdają sobie sprawy z wcześniejszych ryzykownych zachowań.

Nie do mnie należy ocena światopoglądu innych osób, ale chciałbym podzielić się z Panią Senator jedną refleksją, a mianowicie od 1990 roku, to jest od momentu, kiedy ks. Arkadiusz Nowak zaczął pełnić funkcje publiczne, jego działalność spotyka się z powszechnym uznaniem. Jego szczególne zaangażowanie zostało docenione i uhonorowane licznymi prestiżowymi nagrodami. Przykładami mogą być tutaj nagrody przyznawane przez osoby żyjące z HIV i środowiska osób o orientacji homoseksualnej, jak również Nagroda Rady Europy za Przeciwdziałanie Ksenofobii, Nietolerancji i Rasizmowi. Za całokształt swojej działalności uhonorowany został w 2000 roku nagrodą ONZ "Poverty Award". Przyznający tę nagrodę Sekretarz Generalny ONZ, Kofi Annan podkreślił, że ks. Arkadiusz Nowak jest pierwszym reprezentantem Kościoła katolickiego, występującym w obronie praw osób zakażonych HIV. Jako osoba publiczna ks. Arkadiusz Nowak ostro krytykował negatywne zachowania społeczne wobec ludzi chorych na AIDS. Przełamał barierę milczenia. Jego działalność wspierali m.in. prof. Zofia Kuratowska, prof. Ewa Łętowska, Krystyna Sienkiewicz i Marek Kotański. Dzięki swojemu autorytetowi i charyzmie udało mu się zintegrować wiele, często będących w konflikcie środowisk oraz zachęcić osoby żyjące z wirusem HIV i środowiska osób o orientacji homoseksualnej do otwartej dyskusji na istotne dla nich tematy oraz do włączenia się w działania profilaktyczne i wspierające.

MINISTRA ZDROWIA

SEKRETARZ STANU

Ewa Kralkowska