Warszawa, 23 marca 2005 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Nawiązując do pisma z dnia 23 lutego 2005 r. (sygn. BPS/DSK-043-83/05) przekazującego oświadczenie Senatora RP Pana Józefa Sztorca złożone podczas 77. posiedzenia Senatu RP w dniu 18 lutego 2005 r. dotyczące firm zajmujących się profesjonalną ochroną osób i mienia, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, jako organ wydający koncesje na działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia, jest zainteresowany funkcjonowaniem tego typu firm, zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi - w szczególności ustawą z dnia 2 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. Nr 114, poz. 740 z późn. zm.) oraz wydanymi do niej przepisami wykonawczymi.

Organ koncesyjny ma świadomość istnienia kontrowersji wokół rozwiązań prawnych dotyczących zatrudniania w firmach ochrony osób i mienia emerytów oraz osób niepełnosprawnych. Firmy zatrudniające osoby niepełnosprawne uzyskują status zakładów pracy chronionej i jako takie zakłady mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia, gdyż ustawa o ochronie osób i mienia nie mogła wyłączać tego rodzaju działalności gospodarczej z możliwości stosowania ogólnych zasad ustalonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.). Dodatkowo należy wskazać, że pozbawieniu przywilejów jakie posiadają zakłady pracy chronionej, powinno towarzyszyć zwolnienie z wynikających z tego tytułu obowiązków (składki na PEFRON), co doprowadziłoby do sytuacji nierównego traktowania podmiotów na rynku. Rozwiązanie takie byłoby niekorzystne także dla tych przedsiębiorców z branży ochrony osób i mienia, którzy nie nadużywają przywilejów, a tym samym dla zatrudnianych przez nich niepełnosprawnych. Należy również zauważyć, iż pomoc publiczna dla przedsiębiorców z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych, od 1 maja 2004 r. podlega prawu wspólnotowemu, w szczególności rozporządzeniu Komisji (EC) 2204/2002 z 5 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudniania. Wymienione rozporządzenie nie przewiduje wyłączenia spod jego przepisów sektora ochrony osób i mienia.

Jednocześnie uprzejmie informuję iż podczas prac nad ustawą o ochronie osób i mienia, Parlament odrzucił propozycję objęcia wszystkich pracowników ochrony wymogiem posiadania licencji (a tym samym spełniania przez nich wysokich wymagań zdrowotnych). Ponadto, ze względów społecznych, w 1997 roku umożliwione zostało zatrudnianie na określonych stanowiskach pracowników ochrony bez licencji, niespełniających wymagań zdrowotnych (np. przy obsłudze urządzeń monitorujących). Zatrudnianie w firmach ochrony pojedynczych osób niepełnosprawnych na dopuszczonych stanowiskach nie oznacza, że firmy te funkcjonują na takich zasadach jak zakłady pracy chronionej.

W wyniku konfrontacji ustawy o ochronie osób i mienia z doświadczeniami wynikającymi z jej stosowania, opracowany został projekt nowelizacji tego aktu. W projekcie zaproponowano rozszerzenie obowiązku posiadania licencji pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia na pracowników ochrony wykonujących zadania w obiektach użyteczności publicznej, tam gdzie mają oni bezpośredni kontakt ze sferą działania dotyczącą dóbr chronionych człowieka. Wyższy poziom profesjonalnych wymagań usunie, choćby częściowo, przypadki naruszania dóbr chronionych. Proponuje się także wprowadzenie obowiązku złożenia egzaminu na licencję pracownika ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia przed komisją przez wszystkie uprawnione osoby, z wyłączeniem osób, które legitymują się tytułem zawodowym ochrony fizycznej osób i mienia, bądź dyplomem albo świadectwem szkoły wyższej w zakresie ochrony fizycznej osób i mienia. Planowane rozwiązanie ma na celu jednakowe traktowanie wszystkich ubiegających się o licencje pracownika ochrony fizycznej. W związku z powyższym emeryci i renciści resortu spraw wewnętrznych nie będą uzyskiwać licencji na podstawie posiadanych dyplomów i świadectw, niezależnie od faktycznego stanu zdrowia.

Proponowane jest również zniesienie obowiązku ukończenia kursu i pozostawienie sposobu przygotowania się do egzaminu wyborowi osoby ubiegającej się o licencję. Przewidywane zmiany wyłączają wykonywanie przez posiadaczy licencji drugiego stopnia ochrony fizycznej czynności, do których uprawniony jest posiadacz licencji pierwszego stopnia. Rozdzielenie tych uprawnień uzasadnia fakt, że posiadacz licencji drugiego stopnia uprawniony jest głównie do kierowania lub planowania (dyrektor, kierownik lub właściciel firmy) i w tym przypadku nie musi spełniać warunków fizycznych, wymaganych dla osób ubiegających się o uzyskanie licencji pierwszego stopnia.

Uprzejmie informuję, iż projekt nowelizacji ustawy o ochronie osób i mienia w dniu 1 lutego 2005 r. uzyskał akceptację Rady Ministrów.

Odnosząc się do stwierdzenia, że zatrudnianie w agencjach ochrony osób i mienia osób niepełnosprawnych stwarza zagrożenie bezpieczeństwa mienia, a nawet życia ludzkiego, informuję, że zakłady pracy chronionej wykonujące zadania w sektorze ochrony były przedmiotem kontroli NIK Nr P/03/100, podjętej w związku z sugestią Komisji Polityki Społecznej Sejmu RP. Najwyższa Izba Kontroli uznała za niezbędne kontynuowanie działań zmierzających do stworzenia przejrzystego systemu wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych, uniemożliwiającego pracodawcom wykorzystywanie środków publicznych niezgodnie z ich przeznaczeniem.

Z szacunkiem

MINISTER

Spraw Wewnętrznych i Administracji

z up. Tadeusz MATUSIAK

Podsekretarz Stanu