Informację w związku z oświadczeniem senatora Józefa Sztorca, złożonym na 73. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 76), przekazał Prezes Urzędu Regulacji Energetyki:
Warszawa, dnia 22 grudnia 2004 r.
Pan
Ryszard Jarzembowski
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku,
W odpowiedzi na pismo z dni 7 grudnia 2004 r., znak: BPS/DSK-043-559/04, przy którym przesłano tekst oświadczenia Pana Senatora Józefa Sztorca, dotyczącego finansowania oświetlenia ulicznego, uprzejmie informuję, co następuje.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z późn. zm.), do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy:
1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszary gminy,
2) planowane oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy,
3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg, znajdujących się na terenie gminy.
Gminy bez względu na własność urządzeń (gmina lub zakład energetyczny) ponoszą koszty związane z dostawą energii. Należy mieć jednak na względzie, że z fizyczną dostawą energii na cele oświetleniowe związane są dodatkowo koszty eksploatacji sieci i urządzeń służących oświetleniu.
Wysokość kosztów związanych z eksploatacją oświetlenia ulicznego nie leży w zakresie moich kompetencji. Przepisy obowiązującego prawa precyzują, jaki zakres działalności przedsiębiorstwa energetycznego posiadającego koncesje na przesyłanie, dystrybucję i obrót energią elektryczną, podlega regulacji przez prezesa URE. Niemożliwym jest więc, abym akceptował w taryfach zakładów energetycznych inne koszty bądź rozliczenia w zakresie dostawy energii niż określone przepisami prawa, ponieważ stanowiłoby to jego naruszenie.
Tak więc ceny i stawki opłat zawarte w taryfach zakładów energetycznych nie zawierają kosztów związanych z eksploatacją oświetlenia ulicznego, rozumianych zgodnie z art. 3 pkt 22 ustawy Prawo energetyczne, jako finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania.
W przypadku zakładów energetycznych, które utworzyły grupy taryfowe służące jedynie do rozliczeń energii elektrycznej dostarczanej na potrzeby oświetlenia ulic, placów i dróg, w tekstach taryf zawarte są postanowienia odnośnie nieuwzględniania w cenach i stawkach opłat kosztów związanych z eksploatacją sieci i urządzeń służących oświetleniu oraz konieczność zawarcia w tym zakresie odrębnej umowy. Natomiast w przypadku zakładów, które nie utworzyły takich grup, oświetlenie ulic, placów i dróg rozliczane jest najczęściej w grupach taryfowych skierowanych do szerszego kręgu odbiorców, zasilanych z sieci niskiego napięcia i zamawiających moc poniżej 40 kW, w tym więc ceny i stawki opłat nie mogą zawierać kosztów eksploatacji, ponieważ wtedy inni odbiorcy finansowaliby koszty, do których ponoszenia zobowiązane są gminy.
Kwestia własności punktów świetlnych oraz sieci nie tylko na terenie gminy ale również na terenie działania poszczególnych zakładów energetycznych jest bardzo zróżnicowana, ponieważ sieć oświetleniowa może być wyodrębniona lub rozproszona tj. może służyć zasilaniu wyłącznie punktów świetlnych lub dodatkowo służyć zasilaniu innych odbiorców w energię. Ponadto zróżnicowana może być charakterystyka samych punktów świetlnych, gdyż źródła światła mogą być montowane na samodzielnych konstrukcjach wsporczych lub mogą być podczepione do słupów energetycznych pozostających na majątku zakładu energetycznego. Co więcej w przypadku sieci wyodrębnionych, właścicielem sieci, może być przedsiębiorstwo energetyczne lub gmina.
Należy wskazać, iż w dyskusji, w której właścicielem majątku oświetleniowego jest gmina, to ona decyduje komu zlecić eksploatację infrastruktury oświetleniowej (niekoniecznie musi to być zakład energetyczny). Natomiast w sytuacji, gdy właścicielem tego majątku jest zakład energetyczny, trudno oczekiwać, albo to gmina decydowała o podmiocie dokonującym eksploatacji sieci i urządzeń, które nie są jej własnością.
Reasumując: stan faktyczny związany z oświetleniem ulicznym jest bardzo złożony, a obowiązujące regulacje prawne wydają się niewystarczające, nie mniej jednak zarówno problematyka eksploatacji oświetlenia ulicznego jak i regulacje prawne w tym zakresie nie leżą w mojej gestii.
Z poważaniem
Leszek Juchniewicz