Warszawa, 10 sierpnia 2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Konwencja między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką o ułatwieniach w małym ruchu granicznym, podpisana w Pradze dnia 30 maja 1925 r. utraciła moc obowiązującą w stosunku do Polski w dniu 13 marca 1960 r.

- Umowie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Słowackiej o przejściach granicznych, przekraczaniu granicy na szlakach turystycznych przecinających granicę państwową oraz zasadach przekraczania granicy państwowej poza czynnymi przejściami granicznymi, sporządzonej w Trstenie, dnia 1 lipca 1999 r. (M.P. z 2002 r. Nr 17, poz. 300).

Zgodnie z załącznikiem nr 2 do ww. Umowy (poza wskazanymi w oświadczeniu trzema ogólnodostępnymi przejściami granicznymi ze Słowacją) aktualnie można przekroczyć granicę państwową w celu udania się do Tatr słowackich także w miejscu znajdującym się na szlaku turystycznym w rejonie znaku granicznego nr II/210 Rysy - Rysy Słowackie. Ponadto strona polska i słowacka porozumiały się co do utworzenia nowych miejsc przekraczania granicy na szlakach turystycznych Łapszanka - Ostruna i Eliaszówka - Eliasovka. W tej sprawie strona polska ma wystąpić z notami dyplomatycznymi zawierającymi propozycje ich utworzenia. Projekt noty dotyczący pierwszego z ww. miejsc jest przygotowywany w Komendzie Głównej Straży Granicznej, natomiast projekt nowy dotyczący miejsca przekraczania granicy na szlaku turystycznym Eliaszówka - Eliasovka jest w uzgodnieniach międzyresortowych;

- Umowie między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacką o małym ruchu granicznym, sporządzonej w Zakopanem dnia 6 grudnia 1996 r. Zgodnie z art. 3 Umowy przekraczanie granicy państwowej w ramach małego ruchu granicznego odbywa się w przejściach granicznych dostępnych dla ruchu osobowego oraz w przejściach granicznych przeznaczonych wyłącznie dla małego ruchu granicznego. Otwarcie nowych oraz zamknięcie istniejących przejść granicznych przeznaczonych wyłącznie dla małego ruchu granicznego, a także określenie zasad ich funkcjonowania, odbywa się po uzgodnieniu w drodze wymiany not. Osoby przekraczające granicę państwową w ramach ruchu granicznego podlegają kontroli. W art. 4 Umowy uregulowane zostały kwestie dotyczące dokumentów uprawniających do przekraczania granicy.

W celu m.in. ułatwienia przekraczania granicy przez dzieci, będące uczestnikami zorganizowanych grup szkolnych, kolonii i obozów młodzieżowych, Umową między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacką zmieniająca Umowę między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacką o małym ruchu granicznym, sporządzoną w Zakopanem dnia 6 grudnia 1996 r., podpisaną w Bratysławie dnia 24 stycznia 2000 r., dokonano zmiany w art. 4 Umowy, polegającej na wprowadzeniu imiennych list zbiorowych.

Jednocześnie chciałbym poinformować, że zasady przekraczania granic wewnętrznych Unii Europejskiej uregulowane zostały przez postanowienia Układu między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu oraz Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Francuskiej dotyczącego stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach zawartego w Schengen w dniu 14 czerwca 1985 r. oraz Porozumienia Wykonawczego z dnia 19 czerwca 1990 r. do wskazanego Układu.

Zgodnie z Artykułem 2 wskazanego Porozumienia Wykonawczego "granice wewnętrzne mogą być przekraczane w jakimkolwiek miejscu bez przeprowadzania kontroli osób przekraczających granicę." Niemniej jednak, utrzymanie kontroli ruchu granicznego na granicach pomiędzy nowymi Państwami Członkowskimi (w tym na granicy polsko-słowackiej) po ich wejściu do Unii Europejskiej, a przed pewnym wdrożeniem acquis Schengen, jest zgodne z istniejącymi regulacjami prawnymi. Wynika to z postanowień artykułu 3 Traktatu o Przystąpieniu - Aktu Przystąpienia, zgodnie z którym:

"1. Od dnia przystąpienia, nowe Państwa Członkowskie są związane i stosują przepisy dorobku Schengen w takiej postaci, w jakiej zostały włączone w ramy Unii Europejskiej przez protokół dołączony do Traktatu o Unii Europejskiej oraz do traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz akty oparte lub w inny sposób z nim związane, wymienione w załączniku I do niniejszego Aktu, jak również jakiekolwiek dalsze akty, które mogą zostać przyjęte przed dniem przystąpienia.

2. Przepisy dorobku Schengen w postaci, w jakiej zostały włączone w ramy Unii Europejskiej oraz akty na nich oparte lub w inny sposób z nimi związane, które nie zostały wymienione w ustępie 1 powyżej, będąc wiążącymi dla Nowych Państw Członkowskich od dnia przystąpienia, stosowane są w nowym Państwie Członkowskim wyłącznie na mocy decyzji Rady podjętej w tym celu, po sprawdzeniu, zgodnie z obowiązującą procedurą oceny Schengen oraz po konsultacji z Parlamentem Europejskim, iż niezbędne warunki zostały spełnione w nowym Państwie Członkowskim dla zastosowania stosownego dorobku".

Stosownie do załącznika I do Aktu Przystąpienia przepisy cytowanego powyżej artykułu 2 Konwencji Wykonawczej będą stosowane przez nowe państwa Członkowskie na podstawie Decyzji Rady czyli dopiero po pełnym wdrożeniu acquis Schengen. Oznacza to konieczność utrzymania kontroli granicznej do czasu podjęcia przez Radę stosownej decyzji w sprawie pełnego wyłączenia Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej do Obszaru Schengen.

Z wyrazami szacunku

PODSEKRETARZ STANU

Sergiusz Najar