Warszawa, dnia 8.07.2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na przesłane przez Pana Marszałka do Ministra Sprawiedliwości oświadczenie senatora Józefa Sztorca, złożone na posiedzeniu Senatu w dniu 20 maja 2004 r. uprzejmie zawiadamiam, że Departament Sądów Powszechnych dokonał analizy przebiegu postępowania IC 227/01, toczącego się w Sądzie Okręgowym w Nowym Sączu. W wyniku badania akt ustalono, że na długotrwałość postępowania nałożyło się kilka przyczyn w dużej mierze niezależnych od sądu rozpoznającego sprawę. W początkowej fazie postępowania, które rozpoczęło się w czerwcu 1999 r. istniały trudności w ustaleniu podmiotu odpowiedzialnego za szkodę wyrządzoną powodowi w związku z ruchem pojazdu. W wyniku reformy organów administracji publicznej oraz braku jednoznacznych regulacji prawnych istniały wątpliwości w zakresie ustalenia podmiotu, który przejął odpowiedzialność za zobowiązania organów zarządzających drogami, powstałe w okresie sprzed reformy administracyjnej kraju. W dacie wypadku (8 kwietnia 1998 r.) takim organem odpowiedzialnym był Dyrektor Dróg Publicznych, jako zarządzający drogami krajowymi. Jednak po tej dacie dotychczasowa droga krajowa została z dniem 1 stycznia 1999 r. zaliczona do kategorii dróg wojewódzkich, którymi zarządza Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie.

Na podstawie art. 103 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.) przyjmowało się, że zarząd drogi państwowej lub wojewódzkiej, który przejął właściwe drogi jest następcą prawnym dotychczasowego zarządu. Ponieważ powód jako pozwanego wskazał Skarb Państwa-Wojewodę Małopolskiego zaistniała konieczność dopozwania innych podmiotów, które ponosiłyby odpowiedzialność. Sąd zgodnie z ukształtowanym orzeczeniem Sądu Najwyższego zobowiązany jest do podejmowania tego rodzaju czynności z urzędu.

W dniu 27 marca 2000 r. zostali wezwani do udziału w sprawie: Generalny Dyrektor Dróg Publicznych oraz Województwo Małopolskie - Zarząd Województwa Małopolskiego. W trakcie dalszego postępowania nastąpiła zmiana interpretacji przepisów wynikająca z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 czerwca 2001 r. k. 18/00 (OTK 2001, nr 5, poz. 118), który stwierdził, że art. 103 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, rozumiany w ten sposób, iż nie obejmuje on odpowiedzialności odszkodowawczej nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym przed utworzeniem tych jednostek jest zgodny z art. 2 i 7 Konstytucji. W konsekwencji wydanego wyroku uległa zmianie dotychczas ukształtowana praktyka orzecznicza. Do czasu bowiem wydania tego wyroku sądy uznawały odpowiedzialność organów samorządowych za szkodę wyrządzoną wskutek zaniedbania zarządcy drogi przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zaprezentowana przez Trybunał Konstytucyjny wykładnia art. 103 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. natomiast prowadziła do wniosku, że za szkodę wyrządzoną przed dniem 1 stycznia 1999 r. przez funkcjonariuszy zarządców dróg publicznych odpowiada Skarb Państwa, a nie obecni zarządcy samorządu terytorialnego. W konsekwencji w/w wyroku w przedmiotowej sprawie w dniu 28 listopada 2001 r. nastąpiła zmiana podmiotowa po stronie pozwanej, gdyż wobec cofnięcia powództwa w stosunku do Województwa Małopolskiego - umorzono postępowanie wobec tej jednostki samorządowej. Po dokonaniu powyższych przekształceń pozwanym był Generalny Dyrektor Dróg Publicznych jako reprezentant Skarbu Państwa. Podmiot ten zakwestionował swoją legitymację do występowania w sprawie, powołując się na art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U. Nr 12, poz. 136 ze zm.), który przewiduje, że w postępowaniach sądowych, w których stroną jest Skarb Państwa, wynikających z działalności państwowych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, które z dniem 1 stycznia 1999 r. zostały przejęte przez jednostkę samorządu terytorialnego. Skarb Państwa reprezentuje wojewoda właściwy ze wzglądu na siedzibę jednostki. Ostatecznie dopiero na rozprawie w dniu 14 marca 2002 r. został określony prawidłowo reprezentant Skarbu Państwa, którym został Wojewoda Małopolski.

Należy dodatkowo zaznaczyć, że w międzyczasie postępowanie w sprawie było zawieszone w okresie od 20 czerwca 2000 r. do 7 marca 2001 r. z uwagi na toczące się postępowanie karne przeciwko pracownikom podmiotu zarządzającego drogą w 1998 r. (art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c.).

W dniu 18 grudnia 2002. Sąd dopuścił dowód z opinii Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie na okoliczności charakteru obrażeń doznanych przez powodów i ich następstw. Po wykonaniu opinii w dniu 26 maja 2003 r. pełnomocnik powódki zakwestionował jej rzetelność i zażądał wykonania nowej opinii z udziałem innego zespołu biegłych. W dniu 13 października 2003 r. Sąd zlecił wykonanie takiej opinii. Śląska Akademia Medyczna, Warszawska Akademia Medyczna i Akademia Medyczna w Lublinie odmówiły jej wykonania z powodu braku zespołu specjalistów. Dopiero Akademia Medyczna w Poznaniu podjęła się wykonania opinii.

Po przesłaniu akt w dniu 27 listopada 2003 r. nastąpił ich zwrot wraz z wykonaną opinią w dniu 8 stycznia 2004 r. Na żądanie powódki zawarte w piśmie z dnia 12 lutego 2004 r., sąd zlecił uzupełnienie opinii, co akademia Medyczna w Poznaniu wykonała 10 maja 2004 r. Po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 22 czerwca 2004 r. sąd odroczył ją w celu uzyskania informacji z ZUS-u i poprzednich pracodawców powoda o wysokości świadczeń uzyskiwanych przez Jana R. W sprawie został wyznaczony nowy termin posiedzenia sądu na dzień 19 lipa 2004 r.

Jak wynika z analizy akt na długotrwałość postępowania miały wpływ trudności procesowe związane z określeniem właściwego podmiotu odpowiedzialnego za szkodę powstałą przed reformą administracji publicznej, jak też konieczność wykonania wielu pracochłonnych opinii przez biegłych lekarzy. Z przebiegu postępowania wynika, że w spawie został zebrany już materiał dowodowy, określający zakres szkód poniesionych przez wszystkich powodów. Zostali w sprawie przesłuchani świadkowie strony oraz wykonano opinie lekarskie. Obecne czynności sądu koncentrują się na ustaleniu wysokości odszkodowania i rent objętych żądaniami powodów.

PODSEKRETARZ STANU