Warszawa, 22.01. 2004 r.

Polski przemysł spożywczy przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej musi przejść liczne zmiany mające na celu dostosowanie do standardów określonych prawem unijnym. Na potrzeby negocjacji Komisja Europejska wraz ze stroną polską ustaliły, że wszystkie zakłady produkujące żywność pochodzenia zwierzęcego będące pod nadzorem weterynaryjnym będą podzielone na cztery grupy, mające odzwierciedlać stopień dostosowania tych zakładów do wymagań weterynaryjnych obowiązujących w Unii Europejskiej. Procedurę klasyfikacji zakładu do danej kategorii prowadzili powiatowi lekarze weterynarii w oparciu o kontrolę danego obiektu ze szczególnym uwzględnieniem planów ujednolicenia wymagań weterynaryjnych do prawa Unii Europejskiej oraz po złożeniu przez właścicieli dobrowolnej deklaracji o przystąpieniu do prac naprawczych w zakładzie, określającą termin ukończenia prac oraz ich zakres. Zastosowany podział na kategorie jest podziałem, który miał przede wszystkim na celu ułatwienie prowadzenia statystyki przez powiatowe inspektoraty weterynarii w zakresie postępu prac dostosowawczych przez konkretne jednostki w danej branży.

Zakwalifikowanie zakładów do poszczególnych kategorii odbywało się na podstawie oceny spełnienia wymagań weterynaryjnych przez zakład oraz deklaracji składanych przez właścicieli tych zakładów. Zakład, którego właściciel nie wyraził zgody na dostosowanie do nowych wymagań i zadeklarował zakończenie produkcji przed przystąpieniem Polski do UE został zakwalifikowany do kategorii C. W związku z powyższym, jeżeli zakład nie dostosuje się do wymagań weterynaryjnych najpóźniej do 30 kwietnia 2004 r. zostanie wydana decyzja administracyjna o wstrzymaniu lub ograniczeniu produkcji w tym zakładzie. Właściciele tych zakładów zostali poinformowani przez właściwych powiatowych lekarzy weterynarii o skutkach rezygnacji z modernizacji i mimo to zdecydowali się przyjąć taki sposób rozwiązania kwestii dalszego ich funkcjonowania w okresie przedakcesyjnym.

Aktualną liczbę zakładów sektora mlecznego, mięsnego i rybnego z podziałem na kategorie przedstawia poniższa tabela (dane z GIW grudzień 2003 roku).

Inspekcja Weterynaryjna prowadzi stały monitoring prac modernizacyjnych w zakładach wszystkich grup ze szczególnym uwzględnieniem % postępu prac naprawczych obliczanym w każdym kolejnym kwartale.

Część zakładów zgrupowanych w kategorii B1 otrzymała dodatkowe okresy przejściowe na dostosowanie na zasadzie odstępstw w zakresie warunków weterynaryjnych dotyczących spraw organizacyjnych, technicznych i technologicznych na podstawie art. 9 ustawy z dnia 14 lutego 2003 roku o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2003 roku Nr 52, poz. 450 z późniejszymi zmianami).

Sukcesywnie wydawane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w roku 2002 i 2003, rozporządzenia do ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej, wprowadzały przepisy regulujące warunki weterynaryjne dla prowadzenia poszczególnych działalności z zakresu pozyskiwania i przetwórstwa środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego, generalnie implementowały już odpowiednie w tym względzie przepisy prawa wspólnotowego. Oznacza to, iż zakłady pozyskujące i przetwarzające ww. produkty, już w chwili obecnej powinny spełnić wszystkie warunki weterynaryjne wymagane w tym względzie, chyba, że w zakresie warunków określonych w art. 9 ustawy z dnia 14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 52, poz. 450) otrzymały decyzje Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przyznaniu odstępstw od niektórych organizacyjnych, technicznych lub technologicznych warunków weterynaryjnych lub odstępstwa takie uzyskają na mocy Traktatu Akcesyjnego.

Mając na względzie powyższe, organy Inspekcji Weterynaryjnej już w chwili obecnej wydają decyzje nakazujące usunięcie zaistniałych w zakładach uchybień od warunków weterynaryjnych, określając jednocześnie termin ich usunięcia. W przypadku nieusunięcia stwierdzonych uchybień, przy jednoczesnym braku legitymowania się przez zakład ww. decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, organy Inspekcji Weterynaryjnej podejmą kolejne kroki administracyjne zgodnie z ustawą weterynaryjną oraz Kodeksem postępowania administracyjnego.

Nie tylko zakłady posiadające uprawnienia do eksportu na jednolity rynek Unii Europejskiej są uważane za zakłady spełniające wymagania wspólnotowe. Podmioty, które spełniły o wiele mniej rygorystyczne wymagania dla zakładów o małej zdolności produkcyjnej, należy również uważać za dostosowane do standardów UE, ustanowionych dla tej wielkości zakładów. Zakłady o małej zdolności produkcyjnej, będą miały prawo do umieszczania swoich produktów jedynie na rynku krajowym.

Pragnę podkreślić, że dostosowanie zakładów do wymogów Unii Europejskiej odbywało się na zasadzie dobrowolności. Każdy zakład sam określał plany i terminy dostosowania lub korzystał z pomocy właściwego powiatowego lekarza weterynarii. Właściciele zakładów podejmowali decyzję o dostosowaniu zakładu do standardów weterynaryjnych Unii Europejskiej w zakresie wytwarzania produktów pochodzenia zwierzęcego. Tylko podmiot gospodarczy może podjąć decyzję o inwestowaniu bądź rezygnacji z procesu dostosowania swojego zakładu. Każdy właściciel zakładu sam wybierał poziom do jakiego chce dostosować swój zakład (produkcja na rynek krajowy, produkcja na rynek Unii Europejskiej lub innych państw, sprzedaż bezpośrednia).

MINISTER

Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Wojciech Olejniczak