Warszawa, dnia 27 maja 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

• z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne,
• z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi.

Z punktu widzenia skuteczności i jakości nadzoru nad majątkiem Skarbu Państwa jest niezwykle istotne, że Minister Skarbu Państwa ma możliwość powoływania urzędników jako reprezentantów Skarbu Państwa w radach nadzorczych. Urzędnicy są bowiem profesjonalnie przygotowani do pełnienia swoich funkcji, co zwykle jest równoznaczne z pełnieniem w radzie nadzorczej funkcji przewodniczącego, wiceprzewodniczącego lub sekretarza rady, a jednocześnie na bieżąco przekazują informacje o sytuacji w spółkach do właściwych komórek Ministerstwa. Urzędnicy zasiadający w radach nadzorczych podlegają rygorystycznej ocenie Dyrektora Generalnego urzędu i w razie zastrzeżeń są odwoływani lub nie mogą liczyć na kolejne powołanie. Generalnie należy stwierdzić, że wywiązują się odpowiednio z obowiązków reprezentowania interesów Skarbu Państwa w radach nadzorczych.

Zgodnie z ustawą z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (art. 8, pkt 8), wysokość wynagrodzenia w spółkach, w których Skarb Państwa posiada większość akcji, udziałów wynosi równowartość jednego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W chwili obecnej jest to 2215,66 zł (kwota brutto). W większości spółek przysługuje zwrot kosztów dojazdu na posiedzenie, zgodnie z przedstawionymi biletami lub stawką za kilometr.

Pojęcie diety w spółkach Skarbu Państwa nie występuje. Wszyscy członkowie rady nadzorczej są wynagradzani jednakowo, wszyscy też ponoszą za ewentualne przewinienia solidarną odpowiedzialność finansową i odpowiedzialność karną, nawet wtedy gdy ze względu na sytuację finansową, albo regulacje wewnętrzne nie otrzymują wynagrodzenia za zasiadanie w radzie nadzorczej. Należy podkreślić, że część nadzorowanych podmiotów, ze względu na złą kondycję finansową, nie wypłaca wynagrodzeń, a często również nie zwraca kosztów dojazdu na posiedzenia.

W spółkach, w których Skarb Państwa posiada pakiet mniejszościowy, zasady wynagradzania członków rady nadzorczej ustala właściciel większościowy, który zwykle powołuje większość rady. Praktycznie w wielu przypadkach oznacza to zmniejszenie wynagrodzenia dla członków rady lub wręcz uczynienie z zasiadania w radzie nadzorczej funkcji pełnionej społecznie, bez wynagrodzenia. Bywają też sporadyczne przypadki podniesienia wynagrodzenia, jednak Minister Skarbu Państwa nie gromadzi dokładnych danych na temat kosztów jakie uznają za stosowne ponosić prywatni akcjonariusze z tytułu zatrudnienia w radach nadzorczych wysoko wykwalifikowanych, a przez to wyżej niż w spółkach Skarbu Państwa, opłacanych członków rady nadzorczej. Uzasadnienie w takich przypadkach jest najczęściej takie, że lepiej ponieść dodatkowe koszty dobrego nadzoru, niż ponosić koszty jego braku. Trudno jest nie zgodzić się z takim rozumowaniem. Kwestia ta dotyczy jednak zwykle podmiotów dużych i bardzo dużych, gdzie praca członków rady jest bardzo intensywna i właściciele nie mieliby szans na znalezienie osób o odpowiednich kwalifikacjach, bez odpowiedniego wynagrodzenia. Próby wpływania na te regulacje przez Skarb Państwa, byłyby odbierane jako ograniczenie praw własności.

Z wyrazami szacunku