Minister Infrastruktury przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Józefa Sztorca, złożone na 38. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 37):
Warszawa, 2003.05.22
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku
Odpowiadając na oświadczenie Senatora Józefa Sztorca złożone na 38. posiedzeniu Senatu w dniu 15.04.2003 r., przesłane przy piśmie BPS/DSK-043-165/03 z dnia 24.04.2003 r. w sprawie:
uprzejmie informuję:
Ad. 1.
Na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (teks jednolity - Dz. U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838 z późn. zm.), zarządcami dróg są: dla dróg krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, wojewódzkich - zarząd województwa, powiatowych - zarząd powiatu, gminnych - zarząd gminy. Zgodnie z art. 020 powołanej ustawy do zarządcy drogi należy m.in.: opracowanie projektów planów finansowania budowy, utrzymania, i ochrony dróg oraz obiektów mostowych, pełnienie funkcji inwestora.
Ponadto, art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych (Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 780 z późn. zm.) określa organ właściwy w zakresie finansowania budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg. Dla dróg krajowych jest to minister właściwy ds. transportu za pośrednictwem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, dla wojewódzkich - samorząd województwa, dla powiatowych - samorządu powiatu, zaś drogi gminne finansowane są z budżetu gmin.
Zgodnie z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 150, poz. 983 z późn. zm.), samorządy szczebla powiatowego, wojewódzkiego i miasta na prawach powiatu otrzymują na zarządzane przez nie drogi, środki w postaci części drogowej subwencji ogólnej, stanowiącej odpis od podatku akcyzowego od paliw silnikowych, wynoszący obecnie 30%. Z odpisu tego 40% przeznaczone jest na drogi krajowe, natomiast pozostałe 60% przeznaczone jest na drogi samorządowe (z wyłączeniem dróg gminnych). Szczegółowe zasady ustalania wysokości subwencji drogowej określają art. 36 i 37 powołanej ustawy oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad ustalania i trybu przekazywania części drogowej subwencji ogólnej dla powiatów, miast na prawach powiatu i województw (Dz. U. z 1998 r. Nr 157, poz. 1033 z późn. zm.).
Na mocy art. 36 ust. 2 powyższej ustawy o dochodach, w budżecie państwa jest tworzona rezerwa przeznaczona na dofinansowanie zadań na drogach samorządowych (z wyłączeniem dróg gminnych), tj. 10% rezerwa części drogowej subwencji ogólnej, przeznaczona wyłącznie na inwestycje drogowe rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 1999 r. Rezerwą tą dysponuje minister właściwy ds. finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego ds. transportu oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego.
Jak z powyższego wynika, resort infrastruktury dysponuje środkami finansowymi jedynie na drogi krajowe. Drogi wojewódzkie objęte są planem i budżetem stosownego samorządu wojewódzkiego.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że aktualnie samorządy województw przygotowują programy operacyjne, które będą finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF). Instytucją zarządzającą Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Urząd Wojewódzki jest jednostką pośredniczącą w zarządzaniu ZPORR, Urząd Marszałkowski - jednostką pośredniczącą w zarządzaniu komponentem wojewódzkim. Instytucją płatniczą dla projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych w ramach ZPORR jest Ministerstwo Finansów.
Biorąc powyższe pod uwagę Zarząd Województwa Małopolskiego może przygotować stosowny wniosek o ujęcie omawianego zadania w ww. programie.
Ad. 2.
Zgodnie z art. 20 pkt 4 ustawy o drogach publicznych do obowiązków zarządcy drogi należy budowa, modernizacja, utrzymanie i ochrona przepraw promowych położonych w ciągu drogi, łącznie z jednostkami przeprawowymi. Dotyczy to jednostek przeprawowych będących własnością zarządcy drogi. Szczegółowe zasady wprowadzania opłat za przeprawy promowe na drogach publicznych reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wprowadzania opłat za przeprawy promowe na drogach publicznych (Dz. U. Nr 54, poz. 651).
W świetle tego rozporządzenia organem właściwym do wprowadzania opłat jest zarządca drogi, w ciągu której zlokalizowana jest przeprawa promowa. Tym niemniej nie jest to obowiązek obligatoryjny. Jeśli właściciel promu dysponuje wystarczającymi środkami finansowymi może prowadzić przeprawę bezpłatnie.
Równocześnie informuję, że istnieją promy, które nie stanowią drogi publicznej i traktować je należy jak drogi wewnętrzne. Wówczas nie jest możliwe wprowadzanie opłat na zasadach przewidzianych w powołanym wyżej rozporządzeniu. Można je jednak zaliczyć do odpowiedniej kategorii dróg publicznych na zasadach ogólnych ustawy o drogach publicznych.
Ponadto, każdy dokonujący przepraw promowych powinien uzyskać pozwolenie wodnoprawne wymagane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn. zm.). Korzystanie z wód do celów żeglugi i spławu stanowi bowiem szczególne korzystanie z wód (art. 37 pkt 7 ustawy Prawo wodne).
W przypadku przepraw promowych zlokalizowanych w ciągu dróg publicznych nie pobiera się opłaty za wydanie pozwolenia wodnoprawnego.
Z wyrazami szacunku
Andrzej Piłat