Warszawa, 9.02. 2005 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na Pana pismo z dnia 4 stycznia br. znak: BPS/DSK-043-06/05, dotyczące oświadczenia senatorów: Pana Adama Bieli i Pana Jana Szafrańca w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych świadczonych osobom z zaburzeniami psychicznymi, przekazane za pośrednictwem Ministra Gospodarki i Pracy, wyjaśniam co następuje:

Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz.U. nr 64, poz. 593 ze zm.) organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych osobom z zaburzeniami psychicznymi należy do zadań administracji rządowej zleconych do realizacji gminie. Gmina może realizować to zadanie samodzielnie lub zgodnie z art. 25 w/w ustawy zlecić realizację zadania organizacji pozarządowej prowadzącej działalność w zakresie pomocy społecznej lub też innemu podmiotowi uprawnionemu (osoby prawne, jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w RP, stosunku Państwa do innych kościołów oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie pomocy społecznej). Ośrodek może także zakupić usługi np. w firmie prywatnej, w oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych.

Zasady dotyczące wnoszenia odpłatności za usługi (gdzie należy wpłacać opłatę, terminy wnoszenia opłaty itp.) określa ośrodek pomocy społecznej w decyzji administracyjnej w sprawie przyznania usługi. Zasady rozliczeń finansowych pomiędzy ośrodkiem pomocy społecznej i jednostką realizującą usługi w ramach umowy zlecenia lub zakupu usług, ustalane są w umowie pomiędzy tymi jednostkami.

Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze ośrodek pomocy społecznej ustala na podstawie tabeli odpłatności określonej rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1996 roku w sprawie rodzajów specjalistycznych usług opiekuńczych oraz kwalifikacji osób świadczących usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zasad i trybu ustalania i pobierania opłat za te usługi, jak również warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat (Dz.U. z 1997 roku nr 2, poz. 12) i zależy ona od dochodu osoby, której świadczone są usługi w przypadku, gdy samotnie gospodaruje lub dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli osoba prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z innymi osobami. Określone w tabeli rozporządzenia kwoty dochodu na osobę, od których uzależniona jest procentowa odpłatność za 1 godzinę usługi, podlegały corocznej waloryzacji.

Sytuacja jaka ma miejsce w odniesieniu do osoby, o której mowa w oświadczeniu Panów Senatorów, z punktu widzenia pomocy społecznej i przepisów obowiązującego rozporządzenia dotyczy osoby na tyle "zamożnej", że może ponosić opłatę w wysokości 90% kosztu 1 godziny specjalistycznej usługi opiekuńczej. Kwota odpłatności za usługi w wysokości 700 zł miesięcznie wydaje się wysoka. Biorąc jednak pod uwagę zakres tych usług (8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu), kwota ta jednak jest i tak znacznie niższa od kwoty niezbędnej do zatrudnienia pracownika (w pełnym wymiarze czasu pracy), który świadczyłby specjalistyczne usługi opiekuńcze osobie w ciągu miesiąca.

Zgadzam się jednak z opinią osoby sprawującej opiekę nad swym niepełnosprawnym członkiem rodziny, że w sytuacji przekroczenia progu dochodowego określonego rozporządzeniem, wzrost odpłatności nie powinien być tak znaczny w stosunku do poprzedniej kwoty odpłatności.

Żałuję jednocześnie, że osoba ta ograniczyła pomoc bratu do 2 godzin usług dziennie, a nie skorzystała z innej formy wsparcia, jaką jest np. dzienny pobyt w ośrodku wsparcia dla osób z zaburzeniami, co zdaniem specjalistów jest znacznie korzystniejszym rozwiązaniem dla osoby z zaburzeniami psychicznymi. Ośrodki te skupiają osoby o podobnych potrzebach; w ramach szeroko pojętej aktywizacji i rehabilitacji pracuje z nimi szereg specjalistów. Osoba taka może być twórcza, inspirowana i stymulowana do różnych działań, w tym do działań umożliwiających naukę lub poprawę samoobsługi w życiu codziennym. Jest to ponadto znacznie tańsza forma usług. Praktycznie opłata dotyczy tylko kosztu posiłków spożywanych w ośrodku. Z pisma wynika, że osoba zamieszkuje w Lublinie, gdzie rozwinięta jest sieć tych ośrodków.

Jednocześnie chciałbym wyjaśnić, że rozporządzenie, o którym mowa wydane zostało jeszcze na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej. Obecnie przygotowywane jest nowe rozporządzenie w tej sprawie. Jego projekt przewiduje również zmianę zasad odpłatności, co zapobiegać powinno sytuacjom zbyt gwałtownego wzrostu odpłatności przy przekraczaniu kolejnego progu dochodowego, jednak nie przewiduje zwalniania z odpłatności osób o wyższych dochodach. Projekt ten jest na etapie przygotowań do uzgodnień resortowych z partnerami społecznymi.

Z wyrazami szacunku

MINISTER

z up.

Cezary Miżejewski

SEKRETARZ STANU