Stanowisko w związku z oświadczeniem senatora Jana Szafrańca, złożonym na 68. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 68), przekazał Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy:
Warszawa, 9 września 2
004 r.Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
Szanowny Panie Marszałku,
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez senatora Jana Szafrańca podczas 68. posiedzenia Senatu RP w dniu 12 sierpnia br., przekazane wg kompetencji do Ministerstwa Gospodarki i Pracy przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pana Stanisława Kowalczyka, przedstawiam następujące stanowisko.
Podstawowe zasady podziału środków publicznych na województwa w ramach polityki rozwoju regionalnego państwa na lata 2001-2006 zostały określone w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2001-2006 przyjętej przez Radę Ministrów w grudniu 2000 roku, zgodnie z którą wielkość alokacji przeznaczonej na realizację polityki regionalnej państwa w poszczególnych województwach obl
iczana jest na podstawie następujących wskaźników: poziomu PKB na mieszkańca - ze wskazaniem preferencji dla obszarów, w których poziom PKB na mieszkańca nie przekracza 80% średniej krajowej, przy czym ze względu na duże zróżnicowanie regionalne poziomu PKB możliwe jest stosowanie danych na poziomie podregionów (NTS III),
stopy bezrobocia - ze wskazaniem preferencji dla obszarów, w których stopa bezrobocia w ostatnich trzech lat przekracza 150% średniej krajowej. Ze względu na koncentrację terytorialną b
ezrobocia, dopuszczalne jest dokonywanie kalkulacji alokacji wojewódzkich na podstawie danych obliczonych na poziomie podregionów (NTS III) lub powiatów NTS IV)odniesionych do liczby mieszkańców województwa lub też odpowiednio podregionów (NTS III) i powi
atów.Ówczesne Ministerstwo Gospodarki, wykorzystując powyższe wytyczne w celu wypracowania optymalnego sposobu podziału środków funduszy strukturalnych oraz środków budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) przedstawiało Przewodniczącemu Konwentu Marszałków, marszałkom oraz bezpośrednio członkom grup roboczych w poszczególnych województwach, różne warianty podziału środków pomiędzy województwa na lata 2004-2006. Po wnikliwym zapoznaniu się z uwagami i propo
zycjami zgłaszanymi do tych propozycji przez urzędy marszałkowskie oraz wojewódzkie, przygotowując projekt ZPORR, zaproponowany został podział oparty o zasady "Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2001-2006", przyjęty przez Rząd w Programie Wsparcia na lata 2001-2003 i stanowiący podstawę przeznaczania środków budżetu państwa i Programu Phare na realizację kontraktów wojewódzkich. Dlatego też zastosowano następujące kryteria podziału: 80% środków podzielono pomiędzy wszystkie województwa proporcjonalnie do liczby mieszkańców,
10% środków podzielono proporcjonalnie do liczby mieszkańców w województwach, w których średni poziom produktu krajowego brutto (PKB) na mieszkańca z trzech lat (tj. 1997, 1998, 1999) był niższy od 80% średniego poziomu PKB na mieszkańca w kraju,
10% środków podzielono proporcjonalnie do liczby mieszkańców w powiatach, w których średnia stopa bezrobocia z trzech ostatnich lat (tj. 1999, 2000, 2001) przekraczała 150% średniej krajowej stopy bezrobocia.
Zasady te były przedmiotem licznych dyskusji, zarówno podczas spotkań warsztatowych z przedstawicielami urzędów marszałkowskich, jak i podczas szerokich, przeprowadzonych przez ówczesne Ministerstwo Gospodarki w okresie lipiec - wrzesień 2002 r. - konsultacji społecznych. W efekcie
powyższe kryteria podziału zostały utrzymane w ramach ZPORR, przyjętym Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dna 1 lipca 2004 r. w sprawie przyjęcia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (Dz.U. 2004 Nr 166, poz. 1475) oraz zatwierdzonym decyzją Komisji Europejskiej z dnia 13 lipca br. Ten sam algorytm zastosowano w Programie Wsparcia na rok 2004, przyjętym przez radę Ministrów w dniu 16 marca br.Model podziału środków finansowych postawionych do dyspozycji w ramach ZPORR pozostaje w pełnej zgodności z regulacjami Unii Europejskiej w tym zakresie (tj. Rozporządzeniem Rady z dnia 21 czerwca 1999 r. wprowadzającym ogólne przepisy dotyczące funduszy strukturalnych (1260/99/WE). Należy zwrócić uwagę, iż biorąc pod uwagę PKB
na mieszkańca, alokacja na mieszkańca w województwach: świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, lubelskim, podlaskim i podkarpackim jest najwyższa (str. 130 ZPORR). Algorytm podziału środków wykorzystujący poziom bezrobocia w powiatach pozwala uwzględnić istniejące w Polsce duże zróżnicowania międzyregionalne w zakresie tego zjawiska.Jednocześnie na podkreślenie zasługuje fakt, że zaprezentowany w ZPORR podział środków z funduszy strukturalnych na województwa ma wyłącznie indykatywny charakter, a ich wykorzystanie zależeć będzie od spełnienia szeregu warunków, składających się na ogólne pojęcie zdolności do efektywnej absorpcji.
Ewentualna zmiana kryteriów podziału środków na województwa możliwa będzie dopiero w toku dyskusji nad dokumentami programowymi na lat
a 2007-2013.Ponadto pragnę zwrócić uwagę na fakt, że działanie 3.1. "Obszary wiejskie" nie jest jedynym Działaniem w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, z którego mogą skorzystać obszary wiejskie. Przy spełnieniu kryteriów określonych dla poszczególnych Działań ZPORR, możliwości wsparcia inwestycji realizowanych na obszarach wiejskich występują zarówno w ramach pozostałych działań Priorytetu 3 ZPORR "Rozwój lokalny", jak i w ramach działań z Priorytetu 1 "Rozbudowa i moderniz
acja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów".Z poważaniem
Marek Szczepański