Oświadczenie złożone
przez senatora Jana Szafrańca
Oświadczenie skierowane do polskich przedstawicieli w Konwencie Europejskim - minister Danuty Hubner, posła Józefa Oleksego i senatora Edmunda Wittbrodta
W preambule do Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, będącej podstawą do wypracowania przyszłej konstytucji zjednoczonej Europy, zawarte są prawa, które pociągają "za sobą odpowiedzialność i obowiązki wobec innych osób, wspólnoty ludzkiej i przyszłej generacji" [vide: Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, w: Traktat z Nicei. Warszawa 2002].
Art. 2 ust. 1 tej karty, zatytułowany "Prawo do życia", zawiera zapis: "Każdy ma prawo do życia" z adnotacją w ust. 2, że "nikt nie może być skazany na karę śmierci, ani nie może nastąpić jej wykonanie". Tymczasem, jak wynika z odpowiedzi sekretarza Komitetu Unii Europejskiej na moje oświadczenie, "Europejska Konwencja wraz z dołączonymi do niej Protokołami ani orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, stojącego na straży tych praw, nie definiuje początkowego i końcowego momentu ochrony życia ludzkiego...". Co to oznacza?
Wspomniana wykładnia sugeruje, że Karta Praw Podstawowych nie nakazuje ochrony życia dziecka poczętego ani ochrony życia w okresie zejściowym (terminalnym), jak też nie zakazuje jego uśmiercania. Zarówno życie poczęte, jak i życie w stadium terminalnym, pozostawia ona poza prawną regulacją wspólnotową, a kwestie ochrony lub uśmiercania pozostawia prawodawstwu państw członkowskich.
Wyrażone w karcie uznanie prawa każdego do życia wyklucza - niestety - uznanie prawa do życia dziecka poczętego i prawo do życia osoby w stanie terminalnym, relatywizując tym samym pojęcie "życie". Tymczasem stwierdzenie, że każdy ma prawo do życia winno obejmować i
stotę ludzką w każdym stadium jej rozwoju: od zygoty, zarodka, embrionu, płodu, aż po terminalny biegun ludzkiego życia.Dlatego deklarowane w karcie prawo każdego do życia wymaga wprowadzenia jasnych, czytelnych, klarownych norm prawnych dotyczących zwłaszcza tych istot ludzkich, które z racji bycia we wczesnych stadiach prenatalnych i w stadiach terminalnych, nie są w stanie bronić się same.
Zasygnalizowana w art. 3 swobodna i świadoma zgoda na tak zwaną interwencję medyczną nie zakazuje tak zwanego dobrotliwego uśmiercania, co oznacza, że "Karta nie reguluje kwestii dotyczących eutanazji" (vide: odpowiedź pani minister Hubner na moje oświadczenie).
Reasumując, należy stwierdzić, że Karta Praw Podstawowych, będąca podstawą do uchwalenia wspólnotowej konstytucji, nie reguluje w sposób bezpośredni, jasny i klarowny ochrony praw człowieka.
Nie definiując expressis verbis początku ani końca ludzkiego życia, nie chroni tym samym jego istnienia w początkowej i końcowej fazie życia, a tym samym nie zakazuje zabijania nienarodzonych, nie zakazuje uśmiercania w sytuacji terminalnej i nie zakazuje manipulacji ludzkim życiem. Brak zdecydowanego zakazu pozostaje w kolizji z treścią art. 2 ust. 2 karty, który stwierdza, "nikt nie może być skazany na karę śmierci...".
Tym sposobem sygnalizuję prawne niekonsekwencje karty w kontekście społecznych oczekiwań, których jestem wyrazicielem z racji uzyskanego mandatu senatora - w imieniu własnym i moich wyborców, a także uczestników Polskiej Krucjaty Obrony Wartości Duchowych Narodu - z nadzieją na czynną postawę przedstawicieli naszego rządu i parlamentu w obronie ludzkiego życia od chwili poczęcia aż do naturalnej śmierci.
Pozostaję z wyrazami szacunku
Jan Szafraniec