Minister Zdrowia przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Jana Szafrańca, złożone na 7. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 7):
Warszawa, 28.02.2002 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospoli
Szanowny Panie Marszałku,
W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Jana Szafrańca, z dnia 30 stycznia 2002 r., a przekazane przy piśmie z dnia 5 lutego 202 r., znak: LP/043/20/02/V, dotyczące rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu ustalania wysokości zaliczek tytułem składek na ubezpieczenie zdrowotne przekazywanych kasom chorych w 2002 roku przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz trybu i terminów ich rozliczenia, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień w podmiotowe
j sprawie.Zgodnie z informacjami otrzymanymi z Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych zwanego dalej Urzędem Nadzoru, Podlaska Regionalna Kasa Chorych, zwana dalej Podlaską RKCh, uzyskała w latach 1999-2000 łączną stratę w kwocie 124.035,3 tys. zł (w 1999 r. - 83.520,90 tys. zł a w 2000 r. - 40.514,43 tys. zł).
Według założeń planu przywrócenia równowagi finansowej Podlaska RKCh uruchomiła fundusz rezerwowy, który zgodnie z ustawą o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, zwaną dalej "ustawą o puz", przeznaczyła na sfinansowanie różnicy spowodowanej przewagą kosztów działalności bieżącej nad przychodami. W wyniku realizacji założeń planu przywrócenia równowagi finansowej znacznej poprawie uległa sytuacja finansowa kas, pozwalająca na bieżące realizowanie zobow
iązań, bez konieczności korzystania z debetu na rachunku bieżącym. W 2001 r. Podlaska RKCh uzyskała nadwyżkę przychodów nad kosztami w kwocie 45.957,28 tys. zł. Z analizy sprawozdania finansowego za IV kwartał 2001 r. wynika, że koszty świadczeń zdrowotnych ogółem, zostały wykonane tylko w 93,8%, a co za tym idzie, kasie zostało jeszcze do wykorzystania 42.268,2 tys. zł. Zgodnie z ustawą o rachunkowości ww. nadwyżkę można podzielić lub pokryć wynik finansowy po wyrażeniu przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu a następnie zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający. Zgodnie z art. 131 d ustawy o puz, nadwyżkę przychodów nad kosztami kasy chorych w danym roku przeznacza się na:- uzupełnienie funduszu rezerwowego,
- pokrycie nadwyżki kosztów nad przychodami z lat ubiegłych,
- świadczenia zdrowotne dla ubezpieczonych,
- zwiększenie przychodów w następnym roku.
O przeznaczeniu nadwyżki decyduje rada kas chorych w drodze uchwały.
Praktycznie podział nadwyżki za 2001 r. nastąpi w czerwcu 2002 r.
W wyniku realizacji założeń planu przywrócenia równowagi finansowej znacznej poprawie ulega bieżąca sytuacja finansowa kasy, pozwalająca na bieżące realizowanie zobowiązań bez konieczności korzystania z debetu na rachunku bieżącym.
Jednocześnie nadmieniam, że w planie przywrócenia równowagi finansowej założono, że strata (124.035,3 tys. zł) zostanie pokryta z nadwyżki przychodów nad kosztami w latach 2001-2005. Jednocześnie kasa zobligowana jest do odtworzenia funduszu rezerwowego w kwocie 15.119,9 tys. zł oraz spłaty pożyczki (01 styczeń 2003 r. - 32 grudzień 2004 r.) w kwocie 27.024,5 tys. zł.
Uprzejmie informuję, że szacunki przychodów kas chorych ze składek na 2002 rok były dokonywane metodami wykorzystywanymi w dotychczasowej praktyce, w oparciu o dotychczasowe źródła informacji (dane o przypisach składek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego za rok 2001). Nadmieniam, iż nie ma innych źródeł danych o napływających do kas chorych składkach niż dwa wyżej wskazane.
W stosunku do zapisów dotychczasowych wyżej wspomniane ustawy wprowadziły następujące zmiany:
b) podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób wymienionych w pkcie (a) jest kwota odpowiadająca 40% zasiłku stałego z pomocy społecznej z wyłączeniem osób pobierających świadczenia tej pomocy oraz bezrobotnych z prawem do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium,
c) zniesiono ograniczenie na podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne od osób uprawnionych doświadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej,
d) zmieniono wielkość odpisu z tytułu kosztów poboru i ewidencji składki obniżając ją do 0,25% w przypadku ZUS i 0,20% w przypadku KRUS,
e) przywrócono dotychczasowe zasady ubezpieczenia żołnierzy zawodowych MON na okres 2002 roku.
Dodatkowego wyjaśnienia wymaga związek szacunku przychodów kas chorych ze składek na rok 2002, z liczbą ubezpieczonych w kasach chorych.
W szacunkach przychodów w części pobieranej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych materiały źródłowe podają przepisy składki na dany miesiąc w danej kasie chorych dla danego tytułu ubezpieczenia powiązany nie z liczbą ubezpieczonych jako osób fizycznych, lecz z liczbą "zgłoszeń" w ramach danego tytułu ubezpieczenia. Dodawana jest przy tym uwaga, iż "ubezpieczony występuje w raporcie tyle razy, ilu płatników przesłało za niego dokumenty rozliczeniowe za dany okres".
Oznacza to, iż jeśli dana osoba była ubezpieczona w ramach tytułu ubezpieczenia "umowy zlecenia" przez kilku płatników, tylokrotnie występuje ona w raporcie w ramach tego właśnie tytułu. Dodatkowo - jeśli była ona ubezpieczana przez kilku płatników w ramach tytułu "bycia pracownikiem", występuje ona również wielokrotnie w raporcie w ramach tego z kolei tytułu.
W swoich raportach ZUS nie agreguje wystąpień danej osoby i tym samym można uznać, iż nie da się ustalić związku liczby ubezpieczonych płacących składkę na ubezpieczenie zdrowotne jako osób fizycznych z liczbą ubezpieczonych wykazywaną w raportach ZUS. Dlatego też liczba (udział) ubezpieczonych w danej kasie płacących składkę na ubezpieczenie zdrowotne jako osób fizycznych nie była - poza symulacjami na 1999 rok, gdy nie dysponowano jeszcze informacjami z ZUS i KRUS - nigdy podstawą szacunku przychodów kasy ze składek na rok następny. Szacunków tych dokonywano uwzględniając liczbę ubezpieczonych w ramach danego tytułu ubezpieczenia.
Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na oficjalnej stronie internetowej Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych, w 2001 roku przekazano kasom chorych (przychody netto, bez uwzględnienia działów specjalnych produkcji rolnej) kwotę 26.524,4 mln zł (24.077,5 mln zł poprzez ZUS), w tym Podlaskiej RKCh - około 660,2 mln zł (514,8 mln zł poprzez ZUS) - obie wielkości ww. to szacunek własny przychodów netto.
Symulacje przychodów kas chorych ze składek na 2002 rok przeprowadzone w miesiącu grudniu 2001r. (przychody brutto przy założeniu 100% ściągalności składki oraz wysokości stawki składki na poziomie 7,75%), określiły je w wysokości 27.207,4 mln zł (24.679,4 mln zł poprzez ZUS), a w przypadku Podlaskiej RKCh w wysokości 646,9 mln zł (496,6 mln zł poprzez ZUS).
Dla porównania szacowanych przychodów (netto) ze składek w 2002 r. z rokiem 2001 przy założeniu, że ściągalność składek w 2002 roku wynosić będzie 98%, oszacowana wysokość składki przekazanej w 2002 r. ma wynosić - 26.701,6 mln zł (24.128,5 mln zł poprzez ZUS) dla wszystkich kas chorych oraz - 635,9 mln zł (485,6 mln zł poprzez ZUS) w przypadku Kasy Podlaskiej.
Oznacza to, iż oszacowana w wyżej określony sposób składka na 2002 rok w odniesieniu do przekazanych kasom chorych składek w 2001 r. (wg danych własnych i UNUZ) stanowi 100,7% (100,2% poprzez ZUS) dla wszystkich kas chorych, w przypadku zaś Podlaskiej RKCH - odpowiednio - 96,3% (94,3% poprzez ZUS).
Uprzejmie przypominam, że rozporządzenie o zaliczkach ma przede wszystkim charakter "techniczny". Jego celem jest bowiem ułatwienie przepływu środków finansowych od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który pobiera za pośrednictwem płatników środki finansowe przekazywane przez płacących składkę na ubezpieczenie zdrowotne, do kas chorych, które tymi środkami dysponują na bieżąco.
Podmiotowe rozporządzenie nie może zmieniać ogólnej wielkości tych środków, a ma jedynie zaproponować taki ich podział, który zgodny jest z przynależnością do kas chorych osób uiszczających składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Zwracam uwagę, że problem zmniejszania dysproporcji między kasami chorych rozwiązywany jest za pomocą rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie algorytmu wyrównania finansowego między kasami chorych.
Informuję jednocześnie, że aktualnie w Ministerstwie Zdrowia we współpracy z Urzędem Nadzoru, prowadzone są prace nad mechanizmami zmierzającymi do poprawy sytuacji w ochronie zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności poprawy sytuacji finansowej niektórych kas chorych.
Z wyrazami szacunku
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
Sekretarz Stanu
Ewa Kralkowska