Warszawa, dnia 23 maja 2005 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

w związku z oświadczeniem senatora Jerzego Suchańskiego (pismo Nr BPS/DSK-043-211/05) złożonym podczas 80 posiedzenia Senatu w dniu 28 kwietnia 2005 r. uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Występujące w spółce PKP Energetyka sp. z o.o. trudności płatnicze oraz zagrożenie wstrzymania dostaw energii elektrycznej są pochodną ogólnej sytuacji finansowej w Grupie PKP. Przede wszystkim jednak są one odzwierciedleniem narastającego deficytu spółki PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o.

Ponad 61% kosztów Spółki "PKP Przewozy Regionalne" w 2004 r. stanowiły koszty zakupu usług w Grupie PKP (w tym: 26% koszty dostępu do linii kolejowych, 13% koszty zakupu energii trakcyjnej od PKP Energetyka sp. z o.o.). Jednocześnie Spółka ta nie jest w stanie pokryć kosztów swojej działalności z uzyskaniem przychodów. W 2004 r. przychody pokryły zaledwie 77% ogólnych kosztów funkcjonowania Spółki, z czego 13% pochodziło z dopłat samorządowych uzyskiwanych na podstawie zawieranych z samorządami umów na realizację przewozów regionalnych.

Sejmiki 15 województw (bez woj. mazowieckiego - "Koleje Mazowieckie" spółka z o.o.) w uchwalonych budżetach przeznaczyły na dofinansowanie krajowych kolejowych przewozów pasażerskich w roku 2005 niecałe 373,2 mln zł. Kwota ta pokrywa nieco ponad 60% deficytu wynikającego z realizacji uzgodnionej z samorządami oferty przewozowej.

Jak wynika z powyższego występujący w Spółce niedobór środków finansowych wpływa bezpośrednio na niemożność regulowania zobowiązań wobec jej kontrahentów, głównie spółek Grupy PKP, w tym PKP Energetyka sp. z o.o.

Samorządy, na których od 2004 r. spoczywa odpowiedzialność za organizowanie i dofinansowanie przewozów kolejowych nie wywiązują się w pełni z ustawowego obowiązku.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie organizowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich, umowy z przewoźnikami na świadczenie usług powinny być zawarte nie później niż na 6 miesięcy przed wejściem w życie rozkładu jazdy. Jednak samorządy województw nie uwzględniają powyższych regulacji i nie zawierają przedmiotowych umów w terminach przewidzianych prawem. Z informacji Zarządu spółki Przewozy Regionalne wynika, iż na dzień 11 maja br. podpisano umowy z samorządami 6 województw tj. opolskiego, lubuskiego, podkarpackiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. Łączna wartość podpisanych umów wynosi ok. 131,7 mln zł, z czego samorządy wpłaciły (za okres 5 miesięcy) 49 mln zł. Jednoczenie samorządy przeciwne są redukcjom połączeń najbardziej deficytowych, chociaż jak pokazuje dotychczasowa ponad roczna praktyka funkcjonowania systemu nie zapewniają pokrycia również tych kosztów. Należy nadmienić, że zgodnie z przepisami prawa unijnego (Rozporządzenie Rady EWG nr 1191/69 z dnia 26 czerwca 1969 r. wraz ze zmianami - 1893/91 z 20 czerwca 1991 r.) przewoźnik nie powinien wykonywać działalności przewozowej o charakterze służby publicznej nie mając źródeł pokrycia strat.

Biorąc pod uwagę sytuację w Grupie PKP, w przyjętej w lutym 2005 r. przez Radę Ministrów "Strategii restrukturyzacji i prywatyzacji spółek Grupy PKP S.A.", przewidziano działania mające na celu uzdrowienie sytuacji ekonomiczno-finansowej spółki PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o.. Jednym z rozwiązań jest tworzenie spółek we współpracy z samorządami. Od stycznia br. funkcjonuje spółka Koleje Mazowieckie sp. z o.o. W latach 2005-2007 będą tworzone kolejne spółki tam, gdzie będzie to ekonomicznie uzasadnione. Od 2006 r. zostaną wprowadzone systemowe rekompensaty z tytułu prowadzenia przewozów międzywojewódzkich wykonywanych w ramach obowiązku służby publicznej. Ich dofinansowanie będzie następowało w ramach przejrzystego systemu na podstawie umów zawieranych przez Ministra Infrastruktury z przewoźnikami. Przewozy te będą mogły być także zamawiane i dofinansowywane przez samorządy wojewódzkie. Ponadto zakłada się wprowadzenie zapisów obligujących samorządy województw do zawierania umów wieloletnich (na okres nie krótszy niż trzy lata), które z punktu widzenia interesów przewoźnika będą stanowiły lepszą gwarancję zabezpieczenia jego działalności wobec dotychczasowej praktyki kiedy umowy podpisywano nawet z wielomiesięcznym opóźnieniem. Powyższe rozwiązania uwzględnia się w przygotowywanym projekcie nowelizowanej obecnie ustawy o transporcie kolejowym.

Efekty restrukturyzacji spółki PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o. powinny skutkować poprawą sytuacji całej Grupy PKP i wyeliminowaniem takich sytuacji, jakie mają miejsce obecnie tj. wstrzymywania dostaw energii elektrycznej ze względu na zaległości płatnicze spółki PKP Energetyka.

Z poważaniem

Krzysztof Opawski