Warszawa, dnia 02.06.2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Moim zdaniem zarówno przekształcenie wojewódzkich funduszy w oddziały Narodowego Funduszu, jak i włączenie do budżetów województw wpływów z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych, będących obecnie w dyspozycji wojewódzkich funduszy, mogłoby przyczynić się do wystąpienia szeregu niepożądanych konsekwencji dla realizacji polityki ekologicznej państwa.

W przypadku przekształcenia wojewódzkich funduszy w oddziały Narodowego Funduszu stworzona zostałaby instytucja, w której praktycznie wszystkie istotne decyzje byłyby podejmowane na szczeblu krajowym. Jednocześnie władze województw straciłyby instrument do realizacji regionalnej polityki ochrony środowiska, znacznie ograniczony zostałby ich wpływ na dysponowanie środkami z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych, a także na wydatkowanie pozostałych środków, będących dotychczas w dyspozycji tych funduszy.

W przypadku włączenia do budżetów województw wpływów z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych będących obecnie w dyspozycji wojewódzkich funduszy, przestałby praktycznie istnieć spójny i sprawdzony system finansowania ochrony środowiska. Należy podkreślić, że system ten został uznany przez OECD i Komisję Europejską jako wzorcowy dla krajów będących w transformacji i starających się o członkostwo w tych organizacjach. Takie rozwiązanie doprowadziłoby także do drastycznego obniżenia wielkości środków będących dotychczas w dyspozycji wojewódzkich funduszy z powodu ograniczenia możliwości efektywnego nimi zarządzania.

Uważam, że założony ogólny cel "Programu uporządkowania i ograniczania wydatków publicznych" obejmujący m.in. uporządkowanie systemu funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, konsolidację środków finansowych na realizację przedsięwzięć ekologicznych wynikających z przepisów Unii Europejskiej oraz zapewnienie udziału środków krajowych dla pełnej absorpcji środków unijnych, można osiągnąć poprzez modyfikację i racjonalizację dotychczasowych rozwiązań ustawowych bez zastosowania likwidacji samodzielności prawnej funduszy wojewódzkich. Potwierdzeniem słuszności takiego rozwiązania są wyniki ostatniej kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli w funduszach wojewódzkich, która pozytywnie oceniła gospodarowanie środkami funduszy oraz wykorzystanie ich na przedsięwzięcia służące realizacji polityki ekologicznej państwa.

Ponadto, wobec słabej kondycji finansowej polskich przedsiębiorstw i jednostek samorządu terytorialnego oraz konieczności dużego ograniczania wydatków ze środków budżetowych, fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej nadal stanowią i będą stanowić najpoważniejsze źródło finansowania ochrony środowiska w Polsce, w szczególności inwestycji realizowanych ze wsparciem unijnym. Wchodząc naprzeciw potrzebom finansowym wprowadzane są mechanizmy mające na celu pełną koordynację działań wszystkich instytucji, które ze strony krajowej mogą zapewnić niezbędną część środków finansowych. Główną rolę w tym procesie odgrywa Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przy ścisłej współpracy wojewódzkich funduszy oraz samorządów lokalnych. Jednym z elementów tego procesu jest obecnie realizowany "Program działań dla wypracowania strategii osiągania efektów ekologicznych w latach 2004-2015"