Oświadczenie


Minister Finansów przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Henryka Stokłosy, złożonym na 42. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 40):

Warszawa, 2003-07-17

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senat
u
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku!

W związku z przekazanym przy piśmie z dnia 17 czerwca 2003 r. Nr BPS/DSK-043-278/03 oświadczeniem Pana Henryka Stokłosy Senatora Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uprawnień inwalidów wojennych i wojskowych, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień:

Aktualnie na podstawie art. 12 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87 z późn. zm.) inwalidzie wojennemu przysługuje do renty inwalidzkiej dodatek pielęgnacyjny z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów lub ukończenia 75 lat, przy czym dodatek z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów przysługuje w wysokości zwiększonej o 50%.

Na podstawie art. 38 ww. ustawy inwalidzie wojskowemu przysługuje do renty inwalidzkiej dodatek pielęgnacyjny z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów lub ukończenia 75 lat życia.

Mając na uwadze trudną sytuację finansów publicznych i ograniczone możliwości sfinansowania wydatków przeznaczonych na różnego rodzaju świadczenia pieniężne przyznawane na rzecz rodzin - Rząd skierował w dniu 18 kwietnia 2003 r. do Sejmu RP projekt ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk nr 1555), którego celem jest budowa jednolitego, pozaubezpieczeniowego systemu świadczeń rodzinnych, odrębnego od systemu pomocy społecznej.

Obecnie funkcjonujące pieniężne świadczenia rodzinne nie są ze sobą wzajemnie powiązane i nie tworzą celowej całości. Powstawały w różnych okresach, jako odpowiedź na doraźne potrzeby, czego efektem jest ich zróżnicowanie i rozproszenie, zarówno co do źródeł prawa, jak i do zakresów podmiotowych, podmiotów wypłacających świadczenia, wysokości świadczeń, a tym samym brak ich efektywności. Brak jest również mechanizmów przeciwdziałających niepożądanej kumulacji świadczeń spełniających te same cele oraz możliwości monitorowania systemu świadczeń jako całości.

Projektowany system świadczeń rodzinnych zakłada:

- jednolity sposób określenia kryteriów dochodowych, oparty na kosztach utrzymania rodzin,

- dwa rodzaje świadczeń rodzinnych: zasiłki rodzinne oraz świadczenia opiekuńcze,

- zwiększenie pomocy na rzecz rodziny w związku z edukacją dziecka, szczególnie dziecka niepełnosprawnego.

Proponowane w projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych rozwiązania dotyczą wszystkich grup społecznych i nie ma uzasadnienia do pominięcia w projektowanej reformie świadczeń rodzinnych tylko jednej grupy społecznej, tj. inwalidów wojennych i wojskowych.

W projekcie ustawy o świadczeniach rodzinnych, proponuje się zastąpienie dodatku pielęgnacyjnego (wynoszącego obecnie 141,70 zł miesięcznie) zasiłkiem pielęgnacyjnym w tej samej wysokości, przy jednoczesnym wprowadzeniu przy jego przyznawaniu kryterium dochodowego. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje, jeżeli miesięczny dochód "netto" na osobę w rodzinie nie przekracza 1.166 zł, co stanowi 200% kryterium proponowanego dla zasiłku rodzinnego, w przypadku gdy członkiem rodziny jest niepełnosprawne dziecko.

Należy jednak zauważyć, że osoba niepełnosprawna uprawniona przed dniem 1 września 2004 r. do dodatku pielęgnacyjnego do emerytury lub renty będzie uprawniona do zasiłku pielęgnacyjnego - pomimo nie spełniania kryterium dochodowego - do dnia 31 sierpnia 2006 r., nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności.

Osoba uprawniona przed dniem 1 września 2004 r. do dodatku pielęgnacyjnego do emerytury lub renty, która do dnia 31 grudnia 2004 r. ukończy 75 rok życia, a także inwalida wojenny uprawniony przed dniem 1 września 2004 r. do dodatku pielęgnacyjnego w wysokości 150% - zachowują prawa nabyte.

W związku ze stwierdzeniem zawartym w oświadczeniu dotyczącym "znacznego spadku wartości renty inwalidy wojennego i wojskowego w relacji do przeciętnego wynagrodzenia" przedkładam następujące dane statystyczne z ostatnich lat: przeciętna miesięczna wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy inwalidy wojennego i wojskowego (bez emerytury pobieranej w zbiegu z rentą) w 1999 r. stanowiła 71,8% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o obligatoryjną składkę na ubezpieczenia społeczne płaconą przez ubezpieczonego, w 2000 r. - 67,7%, w 2001 r. - 68,8%, zaś w 2002 r. - 69,8%. Uwzględniając fakt, że przeważająca część inwalidów wojennych i wojskowych pobiera zarówno rentę, jak i emeryturę, relacje przeciętnej miesięcznej wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy inwalidy wojennego i wojskowego łącznie z emeryturą pobieraną w zbiegu z rentą do przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o obligatoryjną składkę na ubezpieczenia społeczne płaconą przez ubezpieczonego kształtowały się następująco: w 1999 r. - 101,8%,w 2000 r. - 97,0%, w 2001 r. - 99,0%, w 2002 r. - 100,8%.

Pragnę wyjaśnić, że zróżnicowanie podstaw wymiaru rent w zależności od terminu przyznania świadczenia rentowego jest już eliminowane w wyniku nowelizacji art. 11 ustawy z dnia 29 maja 1994 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin dokonanej ustawą z dnia 11 października 2002 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych (Dz.U. Nr 181, poz. 1515). Dochodzenie do jednolitej kwoty podstawy wymiaru renty inwalidzkiej będzie przebiegało etapowo i ujednolicenie podstaw wymiaru rent inwalidów wojennych i wojskowych nastąpi od marca 2007 r. Zgodnie z uchwaloną nowelizacją podstawę wymiaru renty inwalidzkiej przyznanej przed dniem wejścia w życie przepisów ww. ustawy podwyższa się do kwoty:

- 1.350,00 zł od dnia 1 marca 2003 r.,

- 1.424,64 zł od dnia 1 marca 2004 r.,

- 1.536,39 zł od dnia 1 marca 2005 r.,

- 1.650,00 zł od dnia 1 marca 2006 r.,

- 1.775,89 zł od dnia 1 marca 2007 r.

Od dnia 1 marca 2008 r. waloryzacji podstawy wymiaru renty inwalidzkiej dokonuje się w terminach i na zasadach przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391 z późn. zm.) inwalidom wojennym i wojskowym poza uprawnieniami do leków receptowych oraz do swobodnego dostępu do lekarzy specjalistów, przysługują świadczenia zdrowotne określone w ww. ustawie, a także bezpłatne zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze do wysokości ustalonego limitu ceny.

Jeśli chodzi o obniżenie ulg komunikacyjnych, pragnę zauważyć, że dokonana w dniu 21 grudnia 2001 r. nowelizacja ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U. z 2002 r. Nr 4, poz. 34) była wynikiem trudnej sytuacji finansów publicznych w 2001 r. i koniecznością zmniejszenia skali wydatków budżetu państwa, w tym w zakresie wydatków na ulgi ustawowe. jednocześnie wymaga zauważenia, że obniżenie ulg dotyczyło wszystkich grup społecznych w jednakowym stopniu. Natomiast wprowadzone zmiany nie dotyczyły uprawnień inwalidów wojennych i wojskowych, jakie posiadali do ulg w komunikacji miejskiej.

Odnosząc się do kwestii podatkowych, uprzejmie informuję, że w dniu 24 czerwca 2003 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Projekt noweli, która miałaby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., zakłada utrzymanie zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym wszystkich świadczeń, tj. rent przyznanych na podstawie przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, odpraw pośmiertnych i zasiłków pogrzebowych, a także świadczeń otrzymywanych na rehabilitację osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz świadczeń z pomocy społecznej.

Natomiast likwidacji ma ulec zwolnienie z podatku dochodowego dla dotacji, subwencji i dopłat otrzymywanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez zakłady pracy chronionej na podstawie przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zmiana ta będzie jednak obojętna podatkowo, gdyż wydatki sfinansowane z uzyskanych środków płatnicy będą mogli zaliczać do kosztów uzyskania przychodów. Obecnie uzyskane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych dotacje, subwencje i dopłaty są przychodem zwolnionym, ale wydatki z nich sfinansowane nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.

Mimo trudnej sytuacji finansów państwa, planowane zmiany w systemie podatkowym nie będą przeprowadzane kosztem najuboższych obywateli, w tym inwalidów wojennych i wojskowych.

Z wyrazami szacunku

Z upoważnienia Ministra Finansów

SEKRETARZ STANU

Halina Wasilewska-Trenkner


Oświadczenie