Warszawa, dnia 13 maja 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Jednakże pragnę podkreślić, że zgodnie z nowym brzmieniem art. 402 projektu ustawy - Prawo ochrony środowiska, taka sama część wpływów z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych, która obecnie trafia do powiatowych oraz gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, stanowić będzie dochody powiatów i gmin.

Zgodnie z proponowanymi obecnie przepisami:

1. wpływy z tytułu opłat i kar za usuwanie drzew i krzewów będą stanowić w całości dochód gminy, z której terenu usunięto drzewa i krzewy:
2. wpływy z tytułu opłat i kar za składowanie i magazynowanie odpadów będą stanowić w 50% dochód gminy, a w 10% - dochód powiatu, na których obszarze składowane są odpady;
3. wpływy z tytułu nie wymienionych wyżej opłat i kar będą stanowić w 20% dochód gminy, a w 10% - dochód powiatu.

Należy więc zauważyć, iż nadal to samorządy powiatów i gmin będą decydować na realizację jakich zadań przeznaczać środki pochodzące z opłat i kar ekologicznych. Warto również dodać, iż w przedmiotowym projekcie ustawy zrezygnowano z przepisów wskazujących przedsięwzięcia, na które można przeznaczać ww. środki.

Należy także podkreślić, że zmiany strukturalne dotyczące wypełnienia przez Polskę ekologicznych zobowiązań w stosunku do Unii Europejskiej wymagają poniesienia bardzo dużych nakładów finansowych. Sprostać tym wyzwaniom finansowym można przede wszystkim poprzez stworzenie mechanizmu redukowania tych nakładów do niezbędnego minimum oraz skuteczne i efektywne absorbowanie pomocy Unii Europejskiej skierowanej na cele ekologiczne. Wymaga to szerszego stosowania instrumentów ekonomicznych w ochronie środowiska oraz zapewnienia odpowiedniego udziału krajowych środków w finansowaniu przedsięwzięć dofinansowywanych z funduszy unijnych.

Wobec słabej kondycji finansowej polskich przedsiębiorstw i jednostek samorządu terytorialnego oraz konieczności dużego ograniczania wydatków ze środków budżetowych, przewiduje się, że fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej nadal będą stanowiły najpoważniejsze źródło finansowania ochrony środowiska w Polsce, w szczególności inwestycji realizowanych ze wsparciem unijnym. Konieczne zatem będzie wprowadzenie mechanizmów mających na celu pełną koordynację działań wszystkich instytucji, które ze strony krajowej będą mogły zapewnić niezbędną część środków finansowych. Główną rolę w tym procesie będzie odgrywał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przy ścisłej współpracy wojewódzkich funduszy oraz samorządów lokalnych.

Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, w wymienionym projekcie ustawy zaproponowano również rozwiązania prowadzące z jednej strony do skoncentrowania działań podejmowanych przez fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w celu najefektywniejszego wykorzystania środków finansowych pozostających w ich dyspozycji, a z drugiej stwarzające możliwość realizacji odrębnych regionalnych polityk ochrony środowiska.

Jednakże, chciałbym podkreślić, że w sytuacji znacznego spadku wpływów funduszy ekologicznych z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych, niezbędne staje się także unowocześnianie i wzmacnianie systemu instrumentów ekonomicznych dla ochrony środowiska, prowadzące do pozyskania nowych źródeł zasilania. W związku z tym, w Ministerstwie Środowiska trwają prace dotyczące modyfikacji systemu instrumentów ekonomicznych dla ochrony środowiska. Wstępna koncepcja w tym zakresie została już opracowana przy współudziale przedstawicieli resortu gospodarki i finansów oraz ekspertów z dziedziny ekonomii środowiska. Nowe propozycje dotyczą poszczególnych instrumentów, w szczególności opłat produktowych, zbywalnych pozwoleń na emisję zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego, ubezpieczeń ekologicznych, jak również rozwiązań kompleksowych, do których zaliczyć można ekologiczną reformę podatkową.

Z wyrazami szacunku

z up. MINISTRA

SEKRETARZ STANU