Warszawa, dn. 31.01.2002 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji funkcjonuje Zespół do Spraw Współpracy ze Strażami Gminnymi (Miejskimi), powołany zarządzeniem Nr 20 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 lipca 2001 r. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele Ministerstwa SWiA, Komendy Głównej Policji, Krajowej Rady Komendantów Straży Miejskich i Gminnych oraz Związku Miast Polskich. Do zadań Zespołu należy współpraca przy opracowywaniu projektów oraz opiniowanie aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem straży gminnych (miejskich), inicjowanie wspólnych działań Policji, straży gminnych (miejskich) oraz samorządów terytorialnych w zakresie prewencji i porządku publicznego oraz inne zadania wynikające z bieżącej współpracy pomiędzy Policją, strażami gminnymi (miejskimi) oraz samorządem terytorialnym.

1. uregulowania stosowania przez strażników środków przymusu bezpośredniego, zwłaszcza paralizatorów,
2. uregulowania zasad prowadzenia przez straże sprawozdawczości dotyczącej ewidencji straży, stanów etatowych, wyposażenia w środki przymusu bezpośredniego oraz danych dotyczących wyników działań straży, poprzez zawarcie w ustawie delegacji do wydania przez Ministra SWiA rozporządzenia w przedmiotowej sprawie,
3. uregulowania zasad oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w strażach gminnych a także trybu orzekania o tej zdolności, poprzez zawarcie w ustawie delegacji do wydania przez Ministra SWiA rozporządzenia w przedmiotowej sprawie,
4. założeń programowych i metodycznych przeszkolenia podstawowego strażników oraz zasad udziału policjantów w innych szkoleniach dla potrzeb straży, poprzez zawarcie w ustawie delegacji do wydania przez Ministra SWiA rozporządzenia w przedmiotowej sprawie,
5. uregulowania kwestii dostępu strażników gminnych (miejskich) do baz danych Centralnej Ewidencji Kierowców oraz Centralnej Ewidencji Pojazdów, obecnie zgodnie z art. 100c. ust. 1 oraz 80c. ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.). Możliwość dostępu do powyższych baz danych na poziomie samorządowym posiadają jedynie starostowie.

Należy podkreślić, iż niezależnie od działań podejmowanych przez Ministerstwo SWiA, art. 9 ustawy o strażach gminnych (Dz.U. z 1997 r. Nr 123, poz. 779) zawiera delegację do wydania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji rozporządzenia w sprawie zasad współpracy Policji ze strażami gminnymi oraz zakresu, w jakim Komendant Główny Policji sprawuje fachowy nadzór nad strażami i udziela im pomocy, określając m.in. zasady współpracy Policji ze strażami. § 1 ww. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 kwietnia 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. Nr 49, poz. 309) statuuje obowiązek współpracy Policji ze strażami gminnymi od momentu ich powołania. Zgodnie z § 2 ust. 2 cytowanego rozporządzenia, współpraca Policji i straży polega w szczególności na:

Kwestie szczegółowego uzgadniania form i sposobów współpracy właściwych terytorialnie jednostek Policji i straży gminnych (miejskich) winny być określone w porozumieniu zawartym pomiędzy jednostkami Policji a wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta (§ 3 ust. 1 rozporządzenia), zaś komendanci jednostek organizacyjnych Policji i komendanci straży gminnych (miejskich) realizują współpracę między innymi poprzez wzajemne, bieżące konsultacje w zakresie wykonywanych zadań, organizowanie odpraw w razie konieczności podjęcia wspólnych zadań Policji i straży, wyznaczenie policjantów i strażników do utrzymywania bieżących kontaktów (§ 3 ust. 2 cyt. rozporządzenia). W największej w kraju aglomeracji warszawskiej dysponującej najliczniejszą strażą miejską, utworzony został system łączy bezpośrednich pomiędzy Centralnym Stanowiskiem Operacyjnym SM i Stołecznym Stanowiskiem Kierowania KSP oraz jednostek terenowych między sobą. W innych miastach łączność taka jest utrzymywana za pomocą konwencjonalnych, ogólnodostępnych łączy telefonicznych. Jednym z najczęściej podejmowanych wspólnych przedsięwzięć straży i Policji jest koordynacja służb patrolowych pełnionych przez dzielnicowych i strażników miejskich lub też obejmowanie przez nich stałych, wspólnych rejonów działania.

Strażnicy miejscy aktywnie włączani są do realizacji wybranych programów prewencyjnych w rodzaju "Bezpieczne Miasto", "Bezpieczna droga do szkoły" oraz akcji policyjnych typu "Znicz", "Pieszy", "Droga do szkoły", "Dyskoteka", itp. Stopień zaangażowania straży gminnych (miejskich) w te działania uzależniony jest jednak od liczebności etatowej danego oddziału.

Na koniec 2000 r., na terenie kraju funkcjonowało 427 oddziałów straży miejskich, gminnych oraz miejsko-gminnych zatrudniających łącznie 7.725 osób, w tym 503 pracowników cywilnych. Po odjęciu od ogólnej liczby stanów osobowych dużych oddziałów miejskich, tj.: m.st. Warszawy (1.216 osób), Krakowa (266), Wrocławia (263), Poznania (255), Gdańska (249), Bydgoszczy (234), Łodzi (225) i Częstochowy (101) - zatrudniających ogółem 2.809 osób - okazuje się, że pozostałe oddziały liczą średnio po około 11 pracowników.

Na podstawie zebranych doświadczeń można stwierdzić, że straże gminne (miejskie) znalazły w większości swoje stałe miejsce w systemie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego. Warto podkreślić, że przedstawiony zarys przedsięwzięć obrazujących dążenie do optymalnego wykorzystania potencjału tkwiącego we współdziałaniu straży gminnych (miejskich) z jednostkami Policji, jak również inne inicjatywy policyjne kierowane na poszukiwanie partnerów w walce o porządek i bezpieczeństwo - mają tym większe szanse powodzenia, im wyższy jest stopień samoorganizacji i dojrzałości obywatelskiej w poszczególnych wspólnotach lokalnych.

MINISTER

z up. Zbigniew SOBOTKA

Sekretarz Stanu