Oświadczenie skierowane do wiceprezes Rady Ministrów, minister polityki społecznej Izabeli Jarugi-Nowackiej

Podczas licznych spotkań wyborczych, zwłaszcza z przedstawicielami lokalnych samorządów, z coraz większą troską i niepokojem podnoszony jest problem spadającego przyrostu naturalnego i konieczności wprowadzenia systemowych rozwiązań wspierających polskie rodziny.

Zauważalny jest spadek dzietności, spadek liczby zawieranych małżeństw, wzrost liczby rozwodów. W ubiegłym roku ludność naszego kraju, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, zmniejszyła się o kolejne szesnaście tysięcy w porównaniu z 2003 r., a dzietność spadła poniżej poziomu gwarantującego zastępowanie pokoleń. Te niekorzystne tendencje dotyczą praktycznie wszystkich miast i gmin. Zmniejsza się liczba dzieci i młodzieży poniżej osiemnastego roku życia. Dane demograficzne wskazują, że liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń.

Same gminy i miasta nie są w stanie sprostać zadaniom z dziedziny polityki prorodzinnej. Żadne zasiłki, żadna jednorazowa pomoc finansowa ze strony samorządu nie wywołają korzystnych zjawisk. Zarówno administracja rządowa, samorządy wszystkich szczebli, jak i organizacje pozarządowe powinny jak najszybciej zacząć realizować zintegrowaną politykę prorodzinną, ze szczególnym zwróceniem uwagi na takie elementy, jak: pomoc w uzyskaniu samodzielności finansowej rodzin, poprawa warunków mieszkalnych, przygotowanie dzieci i młodzieży do pełnienia funkcji rodzinnych i społecznych.

Pośród najczęściej wnioskowanych rozwiązań, na które należy położyć nacisk, są: po pierwsze, promocja zatrudniania młodych kobiet, na miejsce których na czas urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego zatrudniane byłyby na preferencyjnych warunkach (refundacja części wynagrodzenia lub części składek ZUS) osoby na zastępstwo. Pracownicy zatrudniani w ramach umów na zastępstwo pomniejszaliby grono bezrobotnych, co byłoby korzystne dla wszystkich stron.

Po drugie, polityka podatkowa przyjazna dla rodzin z dziećmi - na przykład wprowadzenie odpisów podatkowych na edukację dzieci.

Po trzecie, przyznanie prawa do płatnych urlopów wychowawczych wszystkim rodzicom, niezależnie od dochodu w rodzinie, na drugie i kolejne dzieci. Obecnie przepisy o świadczeniach rodzinnych dają to prawo tylko tym rodzicom, u których dochód w rodzinie nie jest wyższy niż kwota 504 zł na osobę lub 585 zł z dzieckiem niepełnosprawnym. W wypadku tej ostatniej grupy rodzin, to jest kwalifikujących się do zasiłku rodzinnego według aktualnych przepisów, płatny urlop wychowawczy winien być utrzymany także na pierwsze dziecko.

W dyskusjach toczących się na posiedzeniach komisji rad samorządowych radni, zaniepokojeni niekorzystnymi danymi demograficznymi, uznali, że nadszedł czas, aby w obliczu narastających problemów demograficznych polityce prorodzinnej nadać najwyższy priorytet.

Andrzej Spychalski