Warszawa, 2005-03-04

Pan

Longin Pastusiak

Marszałek Senatu

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na wystąpienie Pana Kazimierza Kutza Wicemarszałka Senatu RP, z dnia 10 lutego 2005 r., przy którym załączono oświadczenie złożone przez Panią Senator Zofię Skrzypek-Mrowiec na 76. posiedzeniu Senatu w dniu 3 lutego 2005 r. w sprawie opodatkowania przychodów osiąganych z tytułu kontraktów menedżerskich uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z zm.), za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody z osobiście wykonywanej działalności na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Stosownie natomiast do art. 5a pkt 6 powołanej ustawy, pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze - przy jednoczesnym zdefiniowaniu na użytek tej ustawy pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej - nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów nie jest pozarolnicza działalność gospodarza, lecz zawsze działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy. Tym samym przychody uzyskane z tych tytułów stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście nawet jeżeli tego rodzaju umowy zawierane są w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przy klasyfikowaniu przychodów z tytułu kontraktów menedżerskich do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy przedmiotowe usługi świadczone są samodzielnie czy przy udziale osób trzecich np. sekretarki, zleceniobiorców czy asystentów.

Menedżer (kierownik) to osoba zarządzająca przedsiębiorstwem lub jego częścią na podstawie czasowego kontraktu. Z uwagi na fakt, iż czynności zarządzające dotyczą określonej osoby, to tym samym mogą być dokonywane bezpośrednio przez tę osobę.

Z tych powodów kontrakt menedżerski, nawet wówczas, kiedy zawierany jest z osobami fizycznymi występującymi jako autonomiczne podmioty gospodarcze, czyli przedsiębiorcami prowadzącymi zarejestrowaną działalność gospodarczą na własny rachunek w oparciu o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, również w przypadku wykonywania czynności zarządczych przy merytorycznej pomocy osób trzecich, nie traci osobistego charakteru.

Jednocześnie z uwagi na fakt, iż w przypadku zawarcia umowy powierzającej zarząd przedsiębiorstwem występuje duża dowolność nazewnictwa, przepis art. 13 pkt 9 dotyczy nie tylko przychodów uzyskanych na podstawie kontraktu menedżerskiego lecz wszelkich umów o podobnym charakterze, z których wynika, że podatnikowi w drodze umowy cywilnoprawnej zostało zlecone sprawowanie zarządu przedsiębiorstwem, spółką czy instytucją.

Natomiast wyjątek, o którym mowa w powołanym przepisie oznacza, że przychody podatnika, który na podstawie kontraktu menedżerskiego lub umowy o podobnym charakterze powołany został np. do składu zarządu, rady nadzorczej, komisji lub innych organów stanowiących osoby prawnej są przychodami w rozumieniu art. 13 pkt 7, a nie art. 13 pkt 9 ustawy. Powołanie bowiem podatnika np. do składu zarządu, bez względu na sposób jego powołania, stanowi okoliczność, która powoduje zmianę kwalifikacji źródła przychodu.

Nieistotna dla klasyfikacji przychodów z tytułu kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze do działalności wykonywanej osobiście, pozostaje także okoliczność, że w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienione zostały również przychody z umów zlecenia lub umów o dzieło. Należy bowiem zauważyć, że dla przychodów z tego tytułu, przewidziane zostały odmienne zasady opodatkowania. Ustawodawca dopuszcza bowiem możliwość osiągania przychodów z umów zlecenia lub o dzieło również w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czego wyrazem jest chociażby art. 41 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od wypłaconych należności z tytułu umów o dzieło lub umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 2 i 8, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

Natomiast w przypadku przychodów osiąganych z tytułu kontraktów menedżerskich, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości wyboru sposobu opodatkowania tych przychodów zaliczając je zawsze do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że prawnopodatkowa kwalifikacja przychodów z tytułu kontraktów menedżerskich do umów o podobnym charakterze, nie uległa zmianie z dniem 1 stycznia 2004 r. Również w roku podatkowym 2003, źródłem przychodów z tego tytułu była działalność wykonywana osobiście, zarówno wówczas, gdy usługi te świadczone były samodzielnie jak i przy udziale osób trzecich.

Zgodnie bowiem z art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w 2003 r., za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody z osobiście wykonywanej działalności na podstawie kontraktu menedżerskiego lub umów o podobnym charakterze.

Z kolei wprowadzona z dniem 1 stycznia 2003 r. ustawą z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 141, poz. 1182) - dla potrzeb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - definicja pozarolniczej działalności gospodarczej, określała tę działalność jako działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 13.

Z uwagi jednak na fakt, iż regulacje te w 2003 r. budziły wątpliwości interpretacyjne, nowelizacja przepisów na 2004 rok, dokonana ustawą z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 202, poz. 1956, z późn. zm.), uściśliła przepisy normujące omawiane kwestie.

Dokonana w tym zakresie zmiana przepisów, nie zmieniła jednak faktu, że przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, dla podatnika będącego stroną takiej umowy - stanowiły w roku podatkowym 2003 i stanowią nadal - przychody z osobiście wykonywanej działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, również w przypadku wykonywania czynności zarządczych przy merytorycznej pomocy osób trzecich.

Z poważaniem

Z upoważnienia Ministra Finansów

PODSEKRETARZ STANU

Jarosław Neneman