Na podstawie spotkań oraz informacji uzyskanych w Krajowym Stowarzyszeniu Kuratorów Sądowych Oddział Terenowy w Toruniu zwracam się do Pana z prośbą o zainteresowanie się obecnym funkcjonowaniem kuratorskiej służby sądowej w okręgu toruńskim. Brak wystarczających środków, jakie powinny być przeznaczane dla kuratorów sądowych i ośrodków kuratorskich, ma wybitnie niekorzystny wpływ na pracę kuratorów i atmosferę, w jakiej jest ona prowadzona.

W roku bieżącym rozpoczęły pracę jedynie cztery z dwunastu działających jeszcze w ubiegłym roku ośrodków kuratorskich w okręgu. Dwa z nich w najbliższym czasie będą musiały zawiesić swoją działalność ze względu na brak wystarczających środków, a przyszłość dwóch pozostałych też wydaje się mocno niepewna. Kuratorzy obserwują, jak z powodu braku środków finansowych zaprzepaszczane zostają efekty często ich kilkuletniej pracy, gdyż podopieczni poprawnie zachowujący się w ośrodkach po ich likwidacji powracają do poprzednich negatywnych zachowań.

Sąd Rejonowy w Toruniu nie wywiązuje się z zobowiązań wobec kuratorów sądowych. Kuratorzy społeczni od kwietnia, a kuratorzy zawodowi od czerwca bieżącego roku nie otrzymują zwrotu kosztów za sprawowane dozory. Kwota zaległości na dzień 20 lipca - termin wypłacania uregulowany jest ustawowo, do dnia 20 każdego miesiąca - wynosi około 331 tysięcy zł dla tysiąca stu sześćdziesięciu siedmiu kuratorów sądowych. W ten sposób kuratorzy część swoich dochodów przeznaczają na wykonywanie czynności służbowych i w tym zakresie sami finansują działalność sądu, nie mając przy tym żadnej informacji, kiedy nastąpi zwrot poniesionych przez nich kosztów. Nadmieniam, iż sytuacja nieterminowego zwracania poniesionych przez kuratorów kosztów trwała przez większą część ubiegłego roku. Można się było spodziewać, że po wejściu w życie ustawy o kuratorach sądowych i jednoznacznym określeniu przez nią terminu płatności ryczałtów sytuacja taka nie będzie już miała miejsca. Okazało się jednak, że konkretny przepis ustawy nie ma w praktyce większego znaczenia, co trudno jest zrozumieć, a tym bardziej zaakceptować.

Nie sposób przy tym nie brać pod uwagę faktu, że wynagrodzenia kuratorów zawodowych są ciągle stosunkowo niskie - to najgorzej opłacana grupa zawodowa w resorcie sprawiedliwości - i w żadnej mierze nie odpowiadają ani randze tego zawodu, ani też zakresom obowiązków, które na nich ciążą. Kuratorzy zawodowi w okręgu toruńskim, zwłaszcza kuratorzy zajmujący się osobami dorosłymi, są nadmiernie obciążeni. Jeden kurator zawodowy dla dorosłych realizuje średnio dwieście osiemdziesiąt spraw. W Sądzie Rejonowym w Toruniu liczba ta wynosi trzysta dwadzieścia spraw. Liczba przekazywanych dla okręgu etatów jest w tym względzie daleko niewystarczająca, przez co nie zapewnia poprawy tego stanu rzeczy w najbliższym czasie. W przyszłorocznym planie etatyzacji Sąd Apelacyjny w Gdańsku przewidział dla okręgu toruńskiego, pomimo że jest on trzeci co do wielkości, jedynie siedem etatów, a powinno być co najmniej piętnaście.

Uzasadnione obawy kuratorów zawodowych budzi też brak środków na wynagrodzenia osobowe tej grupy zawodowej, jaki występuje w okręgu toruńskim w bieżącym roku. Limit wynagrodzeń, który został ustalony na 2002 r., jest o 87 tysięcy 491 zł za niski w stosunku do rzeczywistych potrzeb, co grozi niewypłaceniem kuratorom wynagrodzeń w pełnej wysokości w grudniu. Trzykrotnie informowany był o tej sytuacji dyrektor Departamentu Budżetu i Majątku Skarbu Państwa, pan Jan Paziewski. Ostateczna odpowiedź brzmi tak: obecnie nie ma możliwości dalszego zwiększenia limitu wynagrodzeń osobowych na 2002 r. w grupie sądowych kuratorów zawodowych, ponieważ całość środków została rozdysponowana dla sądów. Na pismo w tej sprawie skierowane do minister sprawiedliwości, pani Barbary Piwnik, odpowiedział dyrektor Departamentu Sądów Powszechnych, pan Wojciech Dziuban, informując o planach na 2003 r. i pomijając całkowicie kwestię roku 2002.

Pragnę zauważyć, że działalność polegająca na zapobieganiu zjawiskom patologii społecznej, którą kuratorzy prowadzą, nie daje się czasowo zawiesić ze względu na trudności finansowe resortu. Straty, które w wyniku tego typu działań powstają, są zawsze nieodwracalne i odnoszą długotrwały skutek w wymiarze nie tylko jednostkowym, ale również społecznym.