Warszawa, 2005-07-11

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

w nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Wojciecha Saługę na 84. posiedzeniu Senatu w dniu 1 lipca 2005 r. w sprawie wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów uprzejmie wyjaśniam:

Zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla studentów finansowanych ze środków budżetowych zawarte są w ustawie z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385, z późn. zm.), a w przypadku uczelni zawodowych - w ustawie z dnia 26 czerwca 1997 r. o wyższych szkołach zawodowych (Dz.U. Nr 96, poz. 590, z późn. zm.). Przepisy powyższych ustaw przewidują możliwość otrzymania przez studenta świadczeń w postaci stypendium socjalnego, stypendium za wyniki w nauce lub sporcie, stypendium ministra za osiągnięcia w nauce, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe oraz zapomogi.

Zasadą wynikającą z wymienionych wyżej przepisów jest, iż stypendia i zapomogi przysługują osobom posiadającym status studenta. W związku z powyższym po jego utracie (ukończenia studiów lub wcześniejszego skreślenia z listy studentów) następuje również utrata prawa do otrzymywania świadczeń pomocy materialnej dla studentów. Należy zaznaczyć, iż zasada ta obowiązuje od wielu lat, a nowelizacja systemu pomocy materialnej dla studentów dokonana ustawą z dnia 28 maja 2004 r. o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, ustawy o wyższych szkołach zawodowych, ustawy o pożyczkach i kredytach studenckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 152, poz. 1598) nie wprowadziła zmiany w tym zakresie.

Wyjątek od powyższej zasady, wyłącznie odnośnie wypłacania dwóch świadczeń - stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra z wybitne osiągnięcia sportowe, przewiduje przepis § 11 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków, trybu przyznawania i wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe (Dz.U. Nr 245, poz. 2458). Zgodnie z wymienionym przepisem studentowi, który otrzymał stypendium przyznane przez właściwego ministra i ukończył studia przed terminem określonym w planie studiów, pozostałą kwotę przyznanego stypendium wypłaca się jednorazowo w terminie do 30 dni od daty ukończenia studiów. Należy podkreślić, iż obowiązujące przepisy nie przewidują podobnego uregulowania odnośnie stypendiów przyznawanych studentom przez uczelnię, tj. stypendium socjalnego i stypendium z wyniki w nauce lub sporcie.

Zawarte na stronie internetowej MENiS informacje dotyczące wypłaty stypendiów studentom, na które powołuje się Pan Senator w oświadczeniu, nie są więc zaleceniami resortu stojącymi w sprzeczności z obowiązującymi przepisami, ale komentarzem do tych przepisów, ułatwiającym uczelniom i studentom korzystnie z regulacji w przedmiotowym zakresie.

Nie jest również prawdą, iż przewidziana w przepisach zasada wypłaty studentom świadczeń pomocy materialnej przyznanych przez uczelnie jest sposobem na zaoszczędzenie pieniędzy przez resort edukacji. Stypendia i zapomogi finansowane są z utworzonego w uczelni funduszu pomocy materialnej dla studentów, zasilanego m. in. dotacjami z budżetu państwa. Wszystkie środki niewypłacone studentom pozostają w wymienionym wyżej funduszu do wykorzystania na świadczenia dla innych studentów. Ponadto środki funduszu niewykorzystane przez uczelnię w danym roku, także nie są zwracane do budżetu państwa, ale przechodzą do funduszu pomocy materialnej dla studentów na rok następny do wykorzystania na ten sam cel - art. 27a ust. 6 ustawy o szkolnictwie wyższym, a w przypadku uczelni zawodowych - art. 24a ust. 6 ustawy o wyższych szkołach zawodowych.

Z poważaniem

w/z MINISTRA

SEKRETARZ STANU

Tadeusz Szulc