Oświadczenie złożone
przez senator Janinę Sagatowską
Oświadczenie skierowane do ministra finansów Andrzeja Raczki
W związku z niepokojącymi sygnałami przedsiębiorców, własnymi spostrzeżeniami i własną oceną, w trosce o pogłębianie zaufania podatników do państwa prawa oraz jego organów, pozwalam sobie przedstawić następujący problem.
Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o utworzeniu wojewódzkich kolegiów skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych - DzU nr 137 poz. 1302 - ogłoszona została w dniu 6 sierpnia 2003 r. Art. 15 tej ustawy wprowadza zmiany w ustawie z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych - DzU nr 106 poz. 489, z późniejszymi zmianami.
Taką znaczącą zmianą jest wprowadzenie nowej kategorii podatników, tak zwanych dużych podatników, oraz zmiana dla nich właściwości naczelników urzędów skarbowych.
Z przepisów wprowadzających nowelizację wynika, że zaliczenie do kategorii tak zwanych dużych podatników będzie możliwe dopiero po 1 stycznia 2004 r., bo od tego dnia wchodzi w życie przepis tworzący tę kategorię podatników, a zmiana właściwości naczelnika urzędu skarbowego następuje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło włączenie do danej kategorii podatników.
Podatnicy, w związku z zaliczeniem ich do kategorii obligującej do zmiany właściwości naczelnika urzędu skarbowego, zobowiązani są zawiadamiać o zmianie właściwości dotychczas właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 15 października roku poprzedzającego rok, od którego nastąpi ta zmiana.
Takie zapisy ustawowe wskazują, że pierwsza zmiana właściwości możliwa jest 1 stycznia 2005 r., a zatem pierwsze zawiadomienia o zmianie właściwości winny być składane do dnia 15 października 2004 r. Tymczasem z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów w "Rzeczpospolitej", w dodatku "Dobra Firma" z dnia 18 września 2003 r., oraz informacji udzielanych przez urzędy skarbowe wynika, że podatnicy o których mowa w art. 5 ust. 9 lit. b nowelizowanej ustawy o urzędach i izbach skarbowych mają składać zawiadomienia o zmianie właściwości do dnia 15 października 2003 r.
Mimo przyjętej przez Ministerstwo Finansów interpretacji skutków nowelizacji w dniu 15 października 2003 r., czyli dacie wypełnienia przez podatnika obowiązku ustawowego, nie obowiązują przepisy wykonawcze. Brakuje wykazu naczelników urzędów skarbowych, których właściwości podlega nowa kategoria podatników, w prawem wymaganej formie, brakuje również obowiązującego wzoru zawiadomienia, który ogłoszony został w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 23 września 2003 r. dopiero w "Dzienniku Ustaw" z dnia 8 października 2003 r. i wchodzi w życie po upływie czternastu dni.
Ministerstwo Finansów na swoich stronach internetowych informuje podatników o ich obowiązkach, "zapraszając" do składania zawiadomień.
Pominę w tym momencie zasadność interpretacji Ministerstwa Finansów przepisów nowelizujących ustawę o urzędach i izbach skarbowych w kontekście daty obowiązywania wprowadzanych zmian. Jeżeli zdaniem Ministerstwa Finansów zawiadomienia o zmianie właściwości dla określonej kategorii podatników winny być dokonywane do dnia 15 października 2003 r., to niezbędne akty wykonawcze winny być ogłoszone z odpowiednim, choćby minimalnym, wyprzedzeniem. Takie zaniedbanie skutkuje wyłącznie pogłębieniem braku zaufania podatników do obowiązującego prawa i organów władzy.
Karygodne i niedopuszczalne jest doprowadzenie do sytuacji, w której podatnicy poszukiwać mają źródeł prawa nie w opublikowanych aktach prawnych, lecz na stronach internetowych ministerstwa lub w informacjach urzędów.
Podatnicy zostali zmuszeni, z obawy przed negatywnymi dla siebie konsekwencjami, do postąpienia według pozaprawnych wytycznych Ministerstwa Finansów.
Opisana sytuacja przeczy naczelnej konstytucyjnej zasadzie, że Polska jest państwem prawa. Wnoszę więc o szczegółowe wyjaśnienia w tej sprawie.
Z poważaniem
Janina Sagatowska