Warszawa, dn. 19 listopada 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 29 października 2003 r. (znak: BPS/DSK-043-463/03) związane z oświadczeniem złożonym przez Panią Senator Janinę Sagatowską na 47 posiedzeniu Senatu w dniu 23 października 2003 roku, w sprawie uwag dotyczących obniżenia stawki kapitacyjnej pragnę zapewnić, że dostrzegam niezwykle istotną rolę podstawowej opieki zdrowotnej w systemie ochrony zdrowia. Dlatego też plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2004, opracowany przez Ministra Zdrowia w porozumieniu z Ministrem Finansów, będący wynikiem m.in. uzgodnień dyrektorów wojewódzkich oddziałów NFZ, zapewnia stabilność finansowania tego sektora lecznictwa w roku przyszłym.

Plan finansowy Funduszu na 2004 rok zakłada, że koszty świadczeń zdrowotnych ogółem wyniosą 29.172.340 tys. zł, to jest o 1,54% więcej niż w planie tegorocznym. W poszczególnych rodzajach świadczeń zmiana poziomu nakładów jest zróżnicowana, ale wynika to głównie z ujednolicenia zasad kontraktowania i definiowania świadczeń, przez co bezpośrednie porównania z rokiem bieżącym nie zawsze są merytorycznie uzasadnione.

W kwestii wątpliwości dotyczących organizacji świadczeń w zakresie POZ, Narodowego Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391) oraz Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2003 roku w sprawie ogólnych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych oraz trybu wyboru przez ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 63 poz. 589) określa przedmiot postępowania oraz warunki i zasady w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych.

W myśl obowiązujących przepisów, "Szczegółowe materiały informacyjne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej" odzwierciedlają prawo ubezpieczonego do wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej. Wybór pielęgniarki i położnej dokonywany jest na podstawie deklaracji wyboru, stanowiącej załącznik do Uchwały Nr 205/2003 z dnia 11 września 2003 roku Zarządu Narodowego Funduszu Zdrowia (w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza/pielęgniarki/położnej podstawowej opieki zdrowotnej).

"Szczegółowe materiały informacyjne (...)" w rodzaju świadczeń podstawowa opieka zdrowotna określają zasady realizacji świadczeń w systemie opieki całodobowej. W godzinach podstawowej działalności POZ tj. od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 18.00 lekarz realizuje świadczenia w swojej praktyce oraz poprzez świadczenie wizyt domowych niezależnie od ilości zadeklarowanych ubezpieczonych. Natomiast po godzinach podstawowej działalności POZ tj. po godz. 18.00 w dni powszednie oraz w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy, usługi zabezpieczane są całodobowo w formie ambulatoryjnych świadczeń realizowanych przez lekarzy POZ w oparciu o ambulatoryjny punkt opieki całodobowej, zorganizowany we własnej praktyce lub praktyce innego świadczeniodawcy POZ, a w uzasadnionych przypadkach, na bazie praktyki innego świadczeniodawcy działającego na tym samym obszarze administracyjnym (gmina, dzielnica). Mogą być realizowane rotacyjnie z innymi lekarzami POZ. Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 115 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ pomoc wyjazdowa realizowana jest odpowiednio zgodnie z zakresem kompetencji lekarza POZ przez świadczeniodawcę POZ lub poprzez innego świadczeniodawcę. Świadczenia w tym zakresie dotyczą udzielania ubezpieczonym pomocy medycznej, w przypadku nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia się stanu zdrowia po godzinach funkcjonowania placówek POZ. Przedstawione przez NFZ warunki umożliwiają oferentom dokonanie wyboru najbardziej optymalnego sposobu zabezpieczenia tych świadczeń, bez konieczności zapewniania ich osobiście przez jednego lekarza przez 24 godziny.

W sprawie problemu podniesionego w oświadczeniu Pani Senator dotyczącego funkcjonowania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego uprzejmie informuję, że dla rozpatrywania kwestii związanych z zasadami organizacji świadczeń z zakresu ratownictwa medycznego, a także warunków ich finansowania należy kierować się ustawą z dnia 25 lipca 2001 roku o Powszechnym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 113, poz. 1207) w części przepisów aktualnie obowiązujących, ustawą z dnia 6 grudnia 2002 roku o świadczeniu usług ratownictwa medycznego (Dz.U. Nr 241, poz. 2073) oraz aktami wykonawczymi mającymi zastosowanie do przepisów obowiązujących.

Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 25 lipca 2001 roku określa zasady funkcjonowania systemu, a także zakres działań jakie realizują jednostki systemu. Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług ratownictwa medycznego z dnia 6 grudnia 2002 roku określającą zasady finansowania usług w zakresie ratownictwa medycznego, jednostkami świadczącymi usługi ratownictwa medycznego są: szpitalne odziały ratunkowe, zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze pogotowie ratunkowe oraz centra powiadamiania ratunkowego. Zgodnie z art. 5 ust. 2 wskazanej ustawy Narodowy Fundusz Zdrowia zawiera umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych w szpitalnych oddziałach ratunkowych oraz realizowanych przez zespoły ratownictwa medycznego. Jednocześnie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 maja 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków finansowania świadczeń zdrowotnych udzielanych w szpitalnym oddziale ratunkowym i zespole ratownictwa medycznego (Dz.U. Nr 103, poz. 961) określa jednostkę rozliczeniową dla świadczeń zdrowotnych z zakresu ratownictwa medycznego, którą jest stawka dobowej gotowości oraz zasady kalkulacji ceny jednostki rozliczeniowej z uwzględnieniem poszczególnych kosztów udzielanych świadczeń.

W kwestii uwarunkowań prawnych odnośnie zawodu ratownika medycznego, uprzejmie informuję że w ww. przepisach prawa nie określone zostały szczegółowe wymogi dla zawodu ratownika medycznego. Art. 33 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym w całości poświęcony jest kompetencjom Ministra Zdrowia, który ma za zadanie przedstawić w drodze rozporządzenia programy kursów doskonalenia zawodowego, szkoleń dla personelu realizującego świadczenia z zakresu ratownictwa medycznego, a także kryteria kwalifikacji ośrodków nauczających i prowadzących programy. Jednakże aktualnie przepisu tego zgodnie z art. 44b cytowanej ustawy nie stosuje się do dnia 31 grudnia 2004 roku.

Jednocześnie zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług ratownictwa medycznego świadczenia zdrowotne udzielane osobom objętym powszechnym ubezpieczeniem w ramach ratownictwa medycznego finansowane są na zasadach określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu. W ustawie tej znajduje się też co prawda przepis, że kasy chorych (obecnie NFZ) zawierają umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych (tylko) ze szpitalnymi oddziałami ratunkowymi oraz zespołami ratownictwa medycznego, włączonymi do systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, ale przepis ten należy rozpatrywać w kontekście art. 44b ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, który zawiesza funkcjonowanie tego systemu do końca 2004 roku. Oznacza to, że Narodowy Fundusz Zdrowia może zawierać na cały przyszły rok umowy o świadczenia z każdym podmiotem spełniającym wymogi określone w ofercie NFZ niezależnie od tego czy podmiot ten jest czy też nie jest włączony do systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. W tej sytuacji zastosowanie mają przede wszystkim przepisy ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, a w szczególności art. 39 ust. 1, który nakłada na Fundusz obowiązek m.in. zabezpieczenia ubezpieczonemu świadczeń zdrowotnych służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, udzielanych w przypadku choroby, urazu, ciąży, porodu i połogu.

W związku z powyższym na Funduszu ciąży obowiązek zabezpieczenia świadczeń udzielanych przez zespoły ratownictwa medycznego oraz szpitalne oddziały ratunkowe niezależnie od faktu czy na danym terenie znajdują się jednostki włączone do systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, czy też istnieją jedynie zakłady opieki zdrowotnej nie posiadające statusu jednostki systemu PRM.

W obliczu przedstawionych powyżej wyjaśnień, a także obaw Pani Senator wskazujących na możliwość dezorietnacji pacjentów zagubionych w przepisach prawa, uprzejmie informuję, że obawa wydaje się być nieuzasadniona. Decyzja o rodzaju pomocy i sposobu jej udzielania z zastosowaniem wobec pacjenta określonych procedur medycznych pozostaje w kompetencjach lekarzy sprawujących opiekę nad pacjentami zgodnie z posiadanymi przez nich kompetencjami i wiedzą medyczną.

Leszek Sikorski