Spis oświadczeń


Oświadczenie złożone
przez senatorów Wiesławę Sadowską i Zbigniewa Gołąbka

Oświadczenie skierowane do wiceprezesa Rady Ministrów i ministra finansów Grzegorza Kołodki

Szanowny Panie Premierze!

Zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła i senatora uprzejmie prosimy o uwzględnienie stanowiska wypracowanego przez przewodniczących zarządów wojewódzkich oraz członków Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ Policjantów, którzy zebrali się w miejscowości Olszynka celem wymiany doświadczeń oraz odniesienia się do założeń Programu Naprawy Finansów RP w zakresie dotyczącym płac i świadczeń funkcjonariuszy Policji.

Środowisko policjantów wyraża sprzeciw wobec następujących propozycji:

- ograniczenia liczby świadczeń ustawowych przysługujących obecnie funkcjonariuszom policji;

- odchodzenia od waloryzacji wyżej wymienionych świadczeń;

- włączenia tych świadczeń do wynagrodzeń, a w przypadku policjantów - uposażeń;

- odstąpienia w latach 2004-2006 od powszechnej waloryzacji wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej;

- odstąpienia od automatycznej waloryzacji rent i emerytur.

W ocenie NSZZ Policjantów przedłożone propozycje stanowią między innymi próbę jednorazowej podwyżki uposażeń funkcjonariuszy policji. Pojawiły się również obawy co do wyasygnowania niezbędnych dodatkowych środków na faktyczne zwiększenie tych uposażeń, wynikające z realizacji zawartych porozumień. NSZZ Policjantów uznaje za konieczne pilne podwyższenie uposażeń i zwiększenie świadczeń funkcjonariuszy policji do poziomu przysługującego żołnierzom zawodowym.

W budżecie państwa na rok 2004 i w budżetach na lata kolejne muszą znaleźć się przeznaczone specjalnie na ten cel środki finansowe w kwocie około 300 milionów zł. Przegrupowywanie środków w ramach budżetu Policji bez istotnego zwiększenia tego budżetu budzi obawy co do realizacji zobowiązań rządu RP. Przysługujących obecnie policjantom świadczeń nie należy traktować jako przywilejów lub dodatków do uposażeń, lecz jedynie jako rekompensatę za koszty poniesione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych.

W związku z poleceniem opracowania założeń przebudowy systemu należności wynikających ze stosunku służbowego policjantów w kierunku ograniczenia liczby tytułów uprawniających do otrzymania tych należności oraz możliwości włączenia ich do uposażenia, przedmiotem wstępnych rozważań objęto przychody takie jak:

- zwrot kosztów przejazdu raz w roku lub równoważnik kosztów niewykorzystanego przejazdu;

- dopłata do wypoczynku;

- zasiłek na zagospodarowanie;

- odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe;

- równoważnik w zamian za umundurowanie;

- równoważnik w zamian za wyżywienie;

- równoważnik za brak lokalu mieszkalnego;

- równoważnik za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego;

- pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego;

- ryczałt za pranie odzieży roboczej;

- pozostałe należności policjantów, w tym za wykonywanie zleconych zadań wykraczających poza obowiązki służbowe;

- nagrody roczne;

- zwrot kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej.

Analizując istotę i funkcję poszczególnych należności, uznano, iż wymienione należności nadal powinny funkcjonować jako odrębne świadczenia. Przemawiają za tym następujące przesłanki.

Po pierwsze, prawo do nagrody rocznej, tak zwanej trzynastki, jest uzależnione od nienagannego pełnienia służby przez okres roku kalendarzowego, a nagroda roczna jest czynnikiem dyscyplinującym zachowania funkcjonariuszy w służbie.

Po drugie, jeśli chodzi o należności związane z prawem do lokalu mieszkalnego, czyli równoważniki za remont i brak mieszkania, za pomoc na uzyskanie lokalu oraz zwrot kosztów dojazdu z miejscowości pobliskiej - na przykład zwrot kosztów dojazdu w całości i równoważnik za brak lokalu do wysokości trzech najniższych wynagrodzeń za grudzień roku ubiegłego - tylko w tym konkretnym przypadku włączenie omawianych świadczeń do funduszu płac w stawkach uśrednionych lub też poprzez zwiększenie funduszu przeznaczonego na składniki uznaniowe oznaczałoby pokrzywdzenie, czyli obniżenie dochodów trzydziestu tysięcy ośmiuset policjantów pobierających dotychczas zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby, co w wielu wypadkach wynika z potrzeb służby i mobilności posiadanej kadry.

Po trzecie, ryczałt za pranie odzieży roboczej jest świadczeniem należnym zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Po czwarte, odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe są to świadczenia warunkowane zdarzeniem losowym i stanowiące formy doraźnego wsparcia finansowego związanego ze śmiercią.

Po piąte, równoważnik w zamian za umundurowanie to świadczenie mające charakter zdecydowanie celowy i służy bezpośrednio realizacji ustawowego obowiązku pełnienia służby w przepisowym umundurowaniu. Włączenie równoważnika do uposażenia spowodowałoby objęcie go podatkiem dochodowym od osób fizycznych, co oznaczałoby niepełne zaspokojenie potrzeb mundurowych policjanta, dodatkowo zróżnicowane zastosowaną skalą opodatkowania.

Po szóste, włączenie do płac świadczeń typu socjalnego, takich jak zwrot kosztów przejazdu czy dopłata do wypoczynku, według stawek przeciętnych będzie skutkować obniżeniem indywidualnych dochodów dla wielu funkcjonariuszy posiadających liczną rodzinę. W pełni uzasadnione jest natomiast połączenie obu należności w jedno świadczenie urlopowe, ze względu na ten sam krąg podmiotowy osób uprawnionych oraz podobne funkcje, z jednoczesnym wprowadzeniem zasady wypłaty tego świadczenia z urzędu w okresie pierwszego półrocza danego roku kalendarzowego.

Po siódme, jeśli chodzi o równoważnik w zamian za wyżywienie, środki na ten cel stanowią rekompensatę leżącego po stronie Policji braku możliwości zapewnienia policjantom bezpłatnego wyżywienia w naturze, uzasadnionego warunkami pełnienia służby takimi jak skoszarowanie, służba wewnętrzna itp.

Reasumując te rozważania, należy stwierdzić, iż komasacja tak różnorodnych świadczeń i należności wyłącznie w obrębie uposażenia wymagałaby dodatkowego zwiększenia funduszu płac o środki wynikające z opodatkowania części wypłat, dotychczas zwolnionych z tej daniny, czyli ogółem o ponad 75 milionów zł rocznie. Nie zmieni to jednak faktu, że ich likwidacja pogorszy warunki materialne wielu tysięcy funkcjonariuszy korzystających z różnych form wsparcia finansowego natury socjalnej. Niejako na drugim biegunie znajdzie się równie liczna grupa policjantów, którzy uzyskaliby zwiększenie uposażeń z tytułu włączenia do nich odpowiedniej części świadczeń, do których nie byli uprawnieni lub które otrzymali w wysokości niższej od przeciętnej.

W obecnych realiach ekonomicznych, przy stosunkowo niskiej sile nabywczej wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, rezygnacja z ich stosowania będzie przekładać się w policji w określonych sytuacjach na warunki i jakość pełnionej służby. Wciąż aktualny, a po ewentualnych zmianach dodatkowo uwypuklony zostanie postulat, aby policjant przystępujący do służby był wolny od troski o podstawowe potrzeby życiowe jego rodziny.

Jedyną korzyścią płynącą z rozważnej zmiany byłoby podwyższenie podstawy wymiaru świadczeń emerytalnych. Ale równie dobrze można ten cel osiągnąć weryfikując, to znaczy rozszerzając obecnie obowiązujący katalog należności uwzględnianych w tej podstawie. Wystarczy przypomnieć, że w swoim czasie na przykład równoważnik w zamian za umundurowanie wliczano do podstawy. Do rozważenia pozostawałoby także określenie, jaki procent ostatnio należnego uposażenia stanowi przedmiotową podstawę - obecnie jest to maksymalnie 75%, podczas gdy przed 1994 r. było to 100%. Środowisko policjantów proponuje również, aby do uposażenia można było wliczyć dodatkowe wynagrodzenia za wykonywanie zleconych zadań, głównie obsługę codzienną pojazdów. W istocie zastąpienie tego stosownym dodatkiem do uposażenia stanowiłoby jedynie zmianę o charakterze formalnym. Całkowite zniesienie omawianej należności uprościłoby pracę służb wspomagających związaną z ustaleniem wynagrodzeń i jego wypłatą, lecz wymierne korzyści z tego tytułu nie będą istotne, gdyż pozwoliłyby na podwyżkę przeciętnego miesięcznego uposażenia o 5 zł na osobę.

Będziemy zobowiązani, jeśli Pan Minister zainteresuje się przedstawioną przez nas sprawą. Oczekujemy, iż wysiłki Pana Ministra zostaną zwieńczone naszym wspólnym sukcesem i przyniosą rozwiązanie problemów środowiska policjantów.

Z wyrazami szacunku
Wiesława Sadowska
Zbigniew Gołąbek


Spis oświadczeń