3. posiedzenie Senatu RP
16 listopada 2001 r.
Oświadczenie
Oświadczenie złożone
przez senator Wiesławę Sadowską
oraz senatora Zbigniewa Gołąbka
Oświadczenie skierowane do minister sprawiedliwości Barbary Piwnik.
Wielce Szanowna Pani Minister!
Regionalny Ośrodek Informacyjny "Radom-Media" SA z siedzibą w Radomiu wystąpił z pozwem przeciwko władzom Miasta i Gminy Radom o odszkodowanie w związku z rozwiązaniem przez gminę umowy na rozpowszechnianie programu radiowego "Radio RADOM" - sygn. akt XV GC 40/01. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Gospodarczy przyznał spółce ROI "Radom-Media" zwolnienie od kosztów sądowych, w tym od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego w całości.
Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego w sprawach cywilnych, w tym również gospodarczych, wpisy sądowe są zasadą. Art. 113 kpc przyznaje wprawdzie sądom prawo całkowitego lub częściowego zwolnienia od kosztów sądowych, ale nie pozostawia tego do w pełni swobodnego uznania sądu. Podmioty gospodarcze zwłaszcza, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinny uwzględniać także konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego. Teza ta znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie.
Kodeks przyjął też, aby zapobiec niewłaściwościom i nadużyciom przy uzyskiwaniu zwolnienia od ponoszenia kosztów sądowych, rzeczowe, uprzednie badanie samej sprawy w celu oceny, czy nie zachodzi oczywista bezzasadność powództwa. Art. 116 §2 kpc stanowi bowiem, iż sąd odmówi takiego zwolnienia stronie w razie oczywistej bezzasadności jej powództwa.
W sprawie będącej przedmiotem niniejszego zapytania strona zwolniona od kosztów wbrew twierdzeniom pozwu nie utraciła zdolności zarobkowania. Ponadto przeciwko zwolnieniu od kosztów sądowych spółki ROI "Radom-Media" przemawia fakt, iż spółka ta zatrudnia renomowaną kancelarię adwokacką z Warszawy, której to kancelarii zleciła prowadzenie sprawy sądowej. Jakkolwiek powierzenie sprawy adwokatowi z wyboru nie jest okolicznością, która sama przez się może decydować o bezzasadności wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, to jednak winno podlegać ocenie sądu w całokształcie sytuacji majątkowej wnioskodawcy i w sprawie będącej przedmiotem niniejszego zapytania budzi uzasadnione wątpliwości. Poza tym twierdzenia zawarte w pozwie wskazują na oczywistą bezzasadność powództwa.
W podanych tu okolicznościach całkowite zwolnienie od kosztów sądowych ROI "Radom-Media" SA przez Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Gospodarczy budzi wątpliwości.
Ponieważ na przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych, a także na odmowę cofnięcia tych uprawnień nie przysługuje zażalenie, przeto na podstawie art. 1 6 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (DzU nr 73 poz. 350 z późniejszymi zmianami) kierujemy do ministra sprawiedliwości zapytanie, dlaczego Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Gospodarczy zwolnił całkowicie spółkę ROI "Radom-Media" SA od kosztów sądowych w sprawie przeciwko władzom Miasta i Gminy Radom.
Z wyrazami szacunku
Wiesława Sadowska
Zbigniew Gołąbek