Minister Finansów przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Tadeusza Rzemykowskiego, złożonym na 43. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 42):
Warszawa, 2003-08-21
Pan
Longin Pastusiak
Marszałe
Szanowny Panie Marszałku,
W związku z przekazanym przy piśmie z dnia 17 lipca 2003 r. nr BPS(DSK-043-309/03 oświadczeniem Senatora RP Pana Tadeusza Rzemykowskiego w sprawie niesłusznego - zdaniem Senatora - dochodzenia od Państwa Iwony i Jacka Jaskólskich zam. w Pile zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych od sprzedaży nieruchomości, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Zgodnie z przepisem art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) dochody ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Ustawa przewiduje możliwość zwolnienia od podatku dochodowego z tego tytułu, jednakże warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest wydatkowanie otrzymanych środków wyłącznie na cele określone w ustawie, m.in. na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży. Termin ten jest terminem prawa materialnego, zaś jego uchybienie wywołuje skutek prawny wygaśnięcia praw o charakterze materialnym, niezależnie od przyczyn tego uchybienia. Zasady te są jednolite dla wszystkich podatników. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady sprawiedliwości podatkowej (równości i powszechności opodatkowania), a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej.
Jeżeli zatem podatnicy wymienieni w piśmie Pana Senatora nie spełnili warunku wydatkowania kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych w okresie 2 lat od dnia sprzedaży, organ podatkowy zobowiązany był w drodze decyzji określić wysokość zobowiązania podatkowego w wysokości 10% uzyskanego przychodu oraz obliczyć odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej należne na dzień wydania decyzji.
Należy podkreślić, że podnoszone przez Senatora w oświadczeniu argumenty, świadczące, Jego zdaniem, o wyjątkowości sytuacji, która doprowadziła do przekroczenia ustawowego terminu do skorzystania z ulgi podatkowej, nie mają wpływu na zajęte stanowisko w sprawie utraty prawa do tej ulgi; nie mogą też być brane pod uwagę w postępowaniu w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego.
Ustosunkowując się natomiast do zawartej w oświadczeniu Pana Senatora sugestii zaniechania poboru podatku w odniesieniu do wskazanych podatników uprzejmie wyjaśniam, że przepis art. 22§ 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej upoważnił ministra właściwego do spraw finansów publicznych do zaniechania poboru podatków, w drodze rozporządzenia, jedynie w odniesieniu do grupy podatników, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem publicznym lub ważnym interesem podatników. Instytucja ta nie może być stosowana w indywidualnych sprawach podatników. Brak jest także podstawy prawnej do orzekania przez organ podatkowy w indywidualnej sprawie w przedmiocie przyznania ulgi w postaci zaniechania poboru podatku.
Z poważaniem
Z upoważnienia Ministra Finansów
Podsekretarz Stanu
Elżbieta Mucha