Wojewoda Mazowiecki przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senator Jolanty Popiołek, złożonym na 35. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 34):
Warszawa, dnia 01.04.2003 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku,
W związku z oświadczeniem Pani Senator Jolanty Popiołek złożonym na 35 posiedzeniu Senatu w dniu 6 marca 2003 roku, w sprawie zagrożenia powodziowego na lewym brzegu Wisły na odcinku od km 593 do km 597, pragnę przybliżyć Panu Marszałkowi sytuację, jaka wytworzyła się w tym rejonie w zakresie ochrony przeciwpowodziowej.
Odcinek Wisły od km 594 do km 601 należy do najbardziej zagrożonych wystąpieniem powodzi zarówno w okresie letnim jak i zimowym. Rzeka płynie tu silnie rozczłonkowanym korytem, którego odnogi podchodzą pod wały przeciwpowodziowe po obu stronach rzeki, a budowle regulacyjne uległy zniszczeniu bądź poważnym uszkodzeniom. Dodatkowym utrudnieniem w przepływie wód i lodów są porosty na kępach powodujące zwiększenie szorstkości koryta, a tym samym nadpiętrzenia oraz groźbę powstawania zatorów.
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie wykonujący prawa właścicielskie w stosunku do Wisły, w oparciu o kompromisowy, wybrany przez Wojewódzką Komisję ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko w Płocku, wariant II c "Koncepcji programowo - przestrzennej zagospodarowania doliny i regulacji Wisły", rozpoczął w październiku 1998 roku realizację programu od remontu dwóch budowli regulacyjnych. Prace te nie wymagały procedury pozwolenia na budowę, lecz tylko zgłoszenia do Urzędu Gminy. Rozpoczęcie robót spowodowało natychmiastową reakcję Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków w Gdańsku poprzez zaskarżenie do sądu o naruszenie praw ochrony środowiska. W czasie prowadzonego procesu sądowego Zarząd Ligi Ochrony Przyrody i OTOP zmieniły zakres pozwu, który został rozszerzony na całość robót wg wariantu IIc. Postanowieniem sądu do czasu ogłoszenia ostatecznego wyroku zabroniono prowadzenia jakichkolwiek robót na odcinku 594 do 601 km Wisły.
Niezależnie do zaskarżenia prac remontowych procedura dotycząca uzyskania koniecznego pozwolenia na budowę dla pozostałych obiektów przebiegała następująco:
W dniu 3 lutego 1999 roku Wydział Rolnictwa, Ochrony Środowiska, Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego uzgodnił wariant IIc w Koncepcji programowo-przestrzennej regulacji Wisły w km 594 - 601 opracowanej przez "Hydroprojekt" Warszawa.
W dniu 7 lipca 1999 roku w wyniku odwołania Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków w Gdańsku od decyzji Burmistrza Gminy i Miasta Wyszogród nr 11/99 z dnia 22 marca 1999 roku w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu obejmujących m.in. Arciechów gm. Iłów, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Płocku uchyliło zaskarżoną decyzję i poleciło sprawę przekazać do ponownego rozpatrzenia.
Postępowanie o wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania zostało wszczęte 11 czerwca 2001 roku, tj. po okresie prawie 3 lat.
W dniu 6 lipca 2001 roku po rozpatrzeniu zażalenia OTOP na postanowienie Burmistrza Gminy i Miasta Wyszogród, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Płocku uchyliło zaskarżone postanowienie i przekazało do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
W dniu 7 stycznia 2002 roku wszczęto postępowanie o ustalenie warunków zabudowy polegające na regulacji Wisły po obu jej stronach od km 594 do 601.
W dniu 21 marca 2002 roku Sąd Rejonowy w Płocku z powództwa Ligi Ochrony Przyrody w Warszawie i Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków w Gdańsku zakazał na czas trwania procesu prowadzenia prac wg wariantu IIc Koncepcji programowo-przestrzennej.
W dniu 31 stycznia 2003 roku RZGW Warszawa wystąpiło do Sądu Rejonowego w Płocku przedstawiając zagrożenia występujące na lewym brzegu w km 593 - 597, z prośbą o jak najszybsze wyznaczenie terminu rozprawy. Do dnia dzisiejszego brak jest reakcji Sądu w tej sprawie.
Doceniając wagę problemu, a w szczególności potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa urządzeń przeciwpowodziowych RZGW Warszawa umieściło realizację tego odcinka w projekcie usuwania skutków powodzi II alokacji finansowania z kredytu Europejskiego Banku Inwestycyjnego, co stanowi szansę na szybkie, kompleksowe rozwiązanie tego problemu.
Wobec opisanego powyżej stanu rzeczy środki przewidziane na realizację tego zadania w ramach wspomnianego projektu nie mogą być uruchomione. Pożyczka ze środków EBI może być wykorzystana jedynie do końca 2004 roku, co przy konieczności załatwiania spraw formalno-prawnych, nawet po ewentualnym pozytywnym i szybkim rozstrzygnięciu sąd
owym, stawiają i tak pod znakiem zapytania realne szanse wykonania robót w wykazanym wyżej terminie. Powyższe może skutkować przesunięciem realizacji zadania o kolejne kilka lat z powodu braku środków budżetowych.Z informacji uzyskanych w Wojewódzkim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie wynika, że na zadanie związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej jest już opracowana prawie kompletna dokumentacja, a część zadań posiada pozwolenia na budowę, co pozwala na u
ruchomienie procedury przetargowej i rozpoczęcie robót w II kwartale br. Procedura ta zostanie rozpoczęta niezwłocznie po otrzymaniu ostatecznej decyzji o przydziale środków z EBI i rezerwy celowej z budżetu państwa. W terminie do 31 maja 2003 roku opracowany zostanie projekt modernizacji ławy przywałowej w Kamionie.Realizacja zadania pn. Kanał Arciechowski ma ogromne znaczenie dla poprawy funkcjonowania systemów odwadniających na terenach gmin Iłów i Młodzieszyn, potencjalnie zagrożonych powodzią i dlatego jest ono przewidziane do realizacji w latach 2003 - 2004 ze środków EBI oraz rezerwy celowej budżetu państwa (360 tys. zł w br. oraz 620 tys. zł w roku przyszłym).
Budowa przegrody dolinowej Pieczyska - Gilówka, na terenie gminy Iłów, ma na celu znaczne ograniczenie skutków ewentualnej powodzi w dolinie. Obecnie zagrożenie powodzią jest bardzo duże, gdyż intensywnie rozbudowujące się lewe koryto boczne Wisły zbliżyło się w rejonie pompowni Arciechów na odległość 3 m od stopy wału. Przerwanie wału w tym m
iejscu grozi znacznie poważniejszymi skutkami niż te, które spowodowała powódź zatorowa w 1982 roku, gdyż zostaną zatopione tereny Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej o powierzchni ponad 11 tys. ha, zamieszkałe przez około 6 tys. osób. Budowa przegrody zmniejszy teren potencjalnie narażony na powódź do około 4 tys. ha zamieszkiwanych przez 1 tys. osób.Dla tego zadania w terminie do 31 sierpnia br. opracowana będzie koncepcja programowo-przestrzenna, a po dokonaniu wyboru wariantu i uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu WZMiUW przystąpi do opracowania projektu.
Zadanie to jest elementem przedsięwzięcia o nazwie "Ochrona Doliny Iłowsko-Dobrzykowskiej przed powodzią", które zostało zgłoszone do realizacji z Funduszu Spójności w sektorze gospodarki wodno-ściekowej dla województwa mazowieckiego.
Pragnę powtórnie podkreślić, iż brak wystarczających środków finansowych nie jest jedyną przeszkodą w realizacji zadań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków na wszelkie możliwe sposoby blokuje zamierzenia inwestycyjne przewidziane przez RZGW na całym administrowanym odcinku Wisły, tj. na odległości 390 km. Polega to na ciągłym odwoływaniu się od decyzji wszystkich instancji administracji publicznej, a tym samym
hamowaniu lub wręcz uniemożliwianiu realizacji inwestycji. Działalność ta prowadzona jest z pełną świadomością powodowania zagrożeń i zamierza do doprowadzenia Wisły do stanu zbliżonego do rzeki "dzikiej". Jest znamienne, że OTOP prowadząc szkodliwą działalność w całym majestacie prawa nie ponosi żadnej odpowiedzialności za stwarzane i narastające zagrożenia bezpieczeństwa ludzi i mienia.Opisana działalność dotyczy wszelkich robót zarówno prowadzonych przez RZGW jak i Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych, w administracji których znajdują się m.in. wały przeciwpowodziowe. Nie neguję zasług OTOP w dziedzinie ochrony ptaków jednak uważam, że nadrzędną sprawą jest ochrona ludzi i mienia.
Reasumując potwierdzam istniejące zagrożenia przedstawione przez Panią Senator i Wójta Gminy Iłów oraz wyrażam przekonanie, że podjęcie tego tematu na szczeblu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przyczyni się do rozwiązania problemu zgodnie z oczekiwaniami miejscowej ludności.
Z poważaniem
WOJEWODA MAZOWIECKI
wz.
Maciej Sieczkowski
I Wicewojewoda Mazowiecki