Oświadczenie


Minister Skarbu Państwa przekazał odpowiedź na oświadczenie senator Jolanty Popiołek, złożone na 23. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 20):

Warszawa, dnia 2002-08-30

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie Pani Senator Jolanty Popiołek w sprawie pracowników przedszkola PKP w Sochaczewie, uprzejmie wyjaśniam:

Zgodnie z zapisem art. 3 ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (Dz.U. Nr 30, poz. 164, Nr 107, poz. 691 oraz z 1999 r. Dz.U. Nr 72, poz. 801) osobami uprawnionymi do otrzymania rekompensaty są:

1) osoby, których dotyczy art. 24 ustawy budżetowej na rok 1992 z dnia 5 czerwca 1992 r. (Dz.U. Nr 50, poz. 229 i Nr 88, poz. 443):

  1. pracownicy zatrudnieni w państwowych jednostkach sfery budżetowej w okresie od dnia 1 lipca 1991 r. do dnia 31 grudnia 1991r. i w okresie od dnia 1 stycznia 1992 r. do dnia 28 czerwca 1992 r.,
  2. żołnierze, funkcjonariusze Policji, Służby Więziennej, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej, którzy pełnili służbę w okresie od dnia 1 lipca 1991r. do dnia 31 grudnia 1991 r. i w okresie od dnia 1 stycznia 1992 r. do dnia 28 czerwca 1992 r.,
  3. osoby, które w okresie od dnia 1 lipca 1991 r. do dnia 31 grudnia 1991 r. i w okresie od dnia 1 stycznia 1992 r. do dnia 28 czerwca 1992 r. zajmowały stanowiska sędziów, prokuratorów oraz kierownicze stanowiska państwowe,
  4. pracownicy oświaty, upowszechniania kultury oraz ochrony zdrowia zatrudnieni w samorządowych jednostkach sfery budżetowej od dnia 1 lipca 1991 r. do dnia 31 grudnia 1991 r. i w okresie od dnia 1 stycznia 1992 do dnia 28 czerwca 1992 r. , przejętych przez gminy przed 28 czerwca 1992 r. jako zadanie własne lub zlecone zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261 i Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43 i Nr 106, poz. 679)

2) osoby będące przed dniem 15 listopada 1991 r. emerytami i rencistami uprawnionymi do wzrostów lub dodatków z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na podstawie przepisów wymienionych w art. 1 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450, z 1992 r. Nr 21, poz. 84, z 1993 r. Nr 127, poz. 583 i Nr 129, poz. 902, z 1994 r. Nr 84, poz. 385, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 95, poz. 473 i Nr 138, poz. 681 oraz z 1996 r. Nr 87, poz. 395, Nr 100, poz. 461, Nr 136, poz. 636 i Nr 147, poz. 687), które utraciły prawo do wzrostów lub dodatków lub którym nie ustalono emerytury lub renty na podstawie:

  1. art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw,
  2. art. 10a ustawy dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz.U. z 1995 r. Nr 30, poz. 154) lub
  3. art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 84, poz. 385).

Zakres podmiotowy ustawy z dnia 6 marca 1997 r., do momentu nowelizacji odpowiadał ściśle zakresowi orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 stycznia 1992 r. i z 30 listopada 1993 r., co w przypadku wynagrodzeń odpowiadało pracownikom zatrudnionym w państwowej sferze budżetowej, a w przypadku pracowników cywilnych, zakresowi ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w sferze budżetowej (Dz.U. Nr 4, poz. 24 z późn. zm.).

Począwszy od 1991 r. przepisy wymienionej ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. odnosiły się tylko do państwowej sfery budżetowej, dla której wielkość środków na wynagrodzenia ustalana była w budżecie państwa.

Poza uprawnieniami do rekompensaty pieniężnej są pracownicy przedsiębiorstw państwowych oraz podmiotów spoza sfery budżetowej, w których w okresie od dnia 1 lipca 1991 r. do dnia 28 czerwca 1992 r. stosowane były zasady wynagradzania obowiązujące w państwowej sferze budżetowej, a także te podmioty, które otrzymywały z budżetu dotacje na swoją działalność (kolejowa służba zdrowia, szpitale instytutów naukowo-badawczych, jednostki pomocy społecznej prowadzone przez stowarzyszenia, opiekunki i siostry PCK, przyzakładowe: szkoły, żłobki, przedszkola, domy kultury, muzea, itp.).

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym "Polskie Koleje Państwowe" (Dz.U. Nr 26, poz. 138 z późn. zm.) placówka przedszkolna w Sochaczewie, o której mowa w oświadczeniu Pani Senator, była integralną częścią przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe".

PKP prowadziło samodzielną gospodarkę kształtowania zasad wynagradzania na podstawie przepisów ustalonych dla przedsiębiorstw państwowych. Zatem, o tym ile z dotacji przeznaczyć na wynagrodzenia, a ile na inne cele, decydowali wyłącznie dysponenci tych dotacji.

Mając powyższe na uwadze oraz uwzględniając prezentowane dotychczas stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, jako podmiotu właściwego do rozpatrywania spraw wynikających ze stosunku pracy, należy uznać, że pracownicy przedszkoli prowadzonych w latach 1991-1992 przez inne, niż organy administracji państwowej osoby prawne m.in. przedsiębiorstwa państwowe nie nabyli prawa do rekompensaty pieniężnej.

Jednocześnie informuję, iż sporządzanie spisów i informowanie uprawnionych o umieszczeniu w spisie zostało powierzone sporządzającym spisy organom, wyznaczonym w trybie art. 17 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy. Obowiązkiem tych organów było należyte sporządzanie spisów, bez pozostawiania w nich błędów oraz poinformowanie uprawnionych o zamieszczeniu ich w spisie. Tak więc, Centralna Dyrekcja Okręgowa PKP obowiązana była jak najszybciej skorygować błędy powstałe przy sporządzaniu spisów.

Odnosząc się do sprawy osób, które omyłkowo zostały umieszczone w spisie i odebrały już rekompensatę, nie podzielam zdania Pani Senator, iż "odmowa wypłacenia wcześniej urzędowo awizowanych świadczeń rekompensacyjnych dla pozostałych pracowników jest ewidentnym przykładem niesprawiedliwości" i za słuszne uznaję stanowisko zajęte przez Pełnomocnika do spraw spisów uprawnionych do rekompensat w Ministerstwie Infrastruktury.

Dokonanie skreśleń ze spisu osób uprawnionych stało się konieczne w związku ze stwierdzeniem, że w spisie znajdują się osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe, a nie jednostkach państwowej sfery budżetowej.

Usunięcie ze spisu wyżej wymienionych osób nie jest jednak czynnością rozwiązującą powstały problem, gdyż rekompensaty zostały wypłacone bezzasadnie i powinny zostać zwrócone do budżetu państwa.

Rekompensat wypłaconych bez podstawy prawnej można dochodzić w drodze roszczenia o zwrot z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 i nast. k.c.).

Z uwagi na to, że administrowanie bazą danych osób uprawnionych do rekompensat znajduje się w gestii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a wypłata rekompensat osobom nieuprawnionym nastąpiła wskutek błędów występujących w bazie danych, sprawę ostatecznie wyjaśni MSWiA.

Licząc się z możliwością wystąpienia podobnych zdarzeń, Minister Finansów ustanowił rachunek, na który powinny być przekazane kwoty nienależnie wypłaconych rekompensat:

Ministerstwo Fnansów

Departament Budżetu Państwa

Oddział Okręgowy NBP w Warszawie

10101010-7591-133-92-2001

Z wyrazami szacunku

Wiesław Kaczmarek


Oświadczenie