Minister Edukacji Narodowej i Sportu przekazał odpowiedź na oświadczenie senator Jolanty Popiołek, złożone na 17. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 15):
Warszawa, 2002-06-17
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek
Szanowny Panie Marszałku
Nawiązując do oświadczenia Pani Senator Jolanty Popiołek złożonego na 17 posiedzeniu Senatu w dniu 23 maja br. w sprawie udzielenia pomocy dla Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Gołotczyźnie uprzejmie Pana Marszałka informuję.
Wskazany przez Panią Senator ośrodek w Gołotczyźnie jest jednym z 41 tego typu placówek na terenie naszego kraju dla dzieci z wadą słuchu, w których uczy się ponad 5 tys. uczniów na wszystkich poziomach nauczania. Ponadto około 4,5 tys. dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem realizuje obowiązek szkolny i nauki w systemie szkolnictwa integracyjnego i ogólnodostępnego.
Ze względu na problemy zgłaszane przez Starostę Powiatu Ciechanowskiego - Mazowieckie Kuratorium Oświaty zostało poproszone o dokonanie dokładnej analizy sytuacji oraz przedstawienie wniosków co do dalszego funkcjonowania omawianej placówki. W Ministerstwie odbyło się spotkanie z władzami samorządu Powiatu Ciechanowskiego oraz przeprowadzono również ro
zmowę wyjaśniającą z Dyrektorem Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Gołotczyźnie.W dniu 4 czerwca br. na terenie tego ośrodka odbyło się spotkanie osób zainteresowanych problemami omawianej placówki z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu. W toku obu w/w spotkań próbowano wyjaśnić przyczyny, dla których wysokość środków budżetowych uruchamianych na jego funkcjonowanie jest niewystarczająca.
Na dzień dzisiejszy wsparcie finansowe jednostki samorządu terytorialnego możliwe jest tylko z 1% ustawowej rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej. Środki z tej rezerwy są rozdysponowywane przy udziale Zespołu ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, który na spotkaniu w dniu 20 czerwca br
. wypracuje kryteria i zasady podziału 1% rezerwy. Wszystkie samorządy zostaną następnie poinformowane o tych ustaleniach.Jednocześnie pozostaje mieć nadzieję, że sytuacja budżetu państwa w kolejnych latach pozwoli na przeznaczenie większych środków na prowadzenie edukacji uczniów niepełnosprawnych i aspekt finansowy nie będzie determinował decyzji związanych z utrzymaniem lub rozwiązaniem placówki uczestniczącej w kształceniu dzieci z niepełnosprawnościami.
Oczywiście nie każde dziecko niepełnosprawne da sobie radę w systemie ogólnodostępnym czy integracyjnym - stąd tak duża liczba specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, w których dzieci niesłyszące i słabo słyszące mogą podjąć proces edukacji.
Arytmetycznie ujmując na jedno województwo przypada średnio 2,5 ośrodka - chociaż realna sieć tych placówek jest różna w poszczególnych województwach. W województwie mazowieckim funkcjonuje łącznie 8 ośrodków dla dzieci z uszkodzonym słuchem, w tym ośrodek w Gołotczyźnie.
Zatem w woj. mazowieckim nie ma większego problemu ze znalezieniem odpowiedniej placówki dla dziecka niesłyszącego lub niedosłyszącego. Także wiele pozostałych ośrodków z terenu kraju zgłasza chęć przyjęcia kolejnych wychowanków. Jednostki samorządu terytorialnego mające na swoim terenie specjaln
e ośrodki szkolno-wychowawcze otrzymują, obok subwencji na edukację, również środki na utrzymanie pobytu wychowanka w ośrodku. Subwencja ta jest czterokrotnie wyższa niż środki przeznaczone na pobyt ucznia zdrowego w internacie czy bursie. Wydaje się zatem, że starania resortu o jak najlepsze zabezpieczenie sytuacji dzieci niepełnosprawnych są prawidłowe. Należy pamiętać, że środki przekazywane poszczególnym samorządom jako subwencja oświatowa muszą być traktowane łącznie dla całej sieci szkół. Są szkoły, które "kosztują" więcej, są również takie, które przynoszą "oszczędności" - rolą samorządu jest jak najbardziej racjonalne podzielenie posiadanych pieniędzy.W przypadku Specjalnego Ośrodka Szkolno Wychowawczego w Gołotczyźnie istotny jest fakt, że jest on wykorzystywany tylko w połowie. Z informacji uzyskanych od dyrektora placówki wynika, że placówka ta może jeszcze przejąć ok. 9-100 nowych uczniów. Rolą powiatu ciechanowskiego powinno zatem być poszukiwanie sposobu racjonalnego zagospodarowania pozostały
ch miejsc. Z drugiej strony ośrodek funkcjonuje w niemal pełnej obsadzie przez 7 dni w tygodniu, podczas gdy większość tego typu placówek na terenie kraju od piątkowego popołudnia do późnych godzin popołudniowych w niedzielę (a czasami nawet do rana w poniedziałek) jest praktycznie zamknięta - ponieważ dzieci wyjeżdżają do domów rodzinnych.Uprzejmie informuję Pana Marszałka, że zgodnie z zasadami przyjętymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2002 r. (Dz.U. Nr 156, poz. 1822) samorząd na jednego ucznia/wychowanka specjalnego ośrodka - wychowawczego otrzymuje następujące środki finansowe:
Standard A = 2.271,41 zł * 6 (waga P-28) = 13.628,46 zł
Standard A = 2.271,41 zł * 2 (waga P-11) = 4.542,82 zł
Razem = 18.171,28 zł
Uprzejmie informuję Pana Marszałka, że na terenie Powiatu Ciechanowskiego funkcjonuje jeszcze jeden specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, na którego utrzymanie wystarczają środki finansowe przekazywane przez organ prowadzący - otrzymywane w ramach części oświatowej subwencji ogólnej.
Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 (Dz.U. Nr 150, poz. 983 - z późn. zm.) dysponentem środków otrzymywanych w formie subwencji ogólnej (w tym części oświatowej) jest jednostka samorządu terytorialnego.
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu musi patrzeć na problemy dzieci niepełnosprawnych w sposób bardzo racjonalny - kierując się w swych działaniach zarówno dobrem dzieci, dobrem społeczności lokalnej ale także możliwościami państwa. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu nie może udzielić dodatkowego wsparcia finansowego do kwoty zgłaszanej przez powiat, gdyż wpłynęłoby to na zawieszenie innych, równie ważnych zadań, skierowanych także do dzieci niepełnosprawnych.
Oczywiście Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu nie jest zwolennikiem likwidacji omawianej placówki - wydaje się jednak, że potrzebne są zarówno poczynania samorządu terytorialnego zmierzające do zagospodarowania niewykorzystanych miejsc jak i zmiany dotychczasowych zasad funkcjonowania ośrodka, w celu ograniczania kosztów jego utrzymania. Mam nadzieję, że racjonalne myślenie wygra z emocjami i w najbliższym czasie znajdzie się rozwiązanie, które będzie satysfakcjonowało obie strony.
Z poważaniem
w/z MINISTRA
PODSEKRETARZ STANU
Tadeusz Sławecki