Warszawa, dnia 27.12.2001 r.

Prezes Narodowego Banku Polskiego nie jest właściwy do wskazania osób odpowiedzialnych za trudną sytuację finansów publicznych. Co do zasady za politykę gospodarczą i finanse publiczne odpowiada Rada Ministrów. Natomiast podstawowym celem działalności Narodowego Banku Polskiego jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, który stanowi fundament zdrowej gospodarki.

Posiadane przez NBP dane przeczą tezie postawionej przez Pana Senatora Podkańskiego, że poziom stóp procentowych w Polsce jest wyższy niż w Argentynie. Poziom realnych stóp procentowych w Argentynie wynosi obecnie ok. 55%, czyli o ponad 40 punktów procentowych więcej niż w Polsce. Właściwa polityka stóp procentowych pozwala na utrzymanie na bezpiecznym poziomie deficytu rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego, którego nadmierny wzrost powoduje kryzys finansowy i głęboką recesję. Na poziom stóp procentowych na rynku ma wpływ także poziom deficytu budżetowego, który jest finansowany za pomocą emisji stosunkowo wysoko oprocentowanych skarbowych papierów wartościowych.

Nie jest również prawdziwa postawiona przez Pana Senatora teza, iż obecny poziom realnych stóp procentowych służy wyłącznie spekulacyjnemu, krótkoterminowemu kapitałowi zagranicznemu. W roku 2000 inwestycje zagraniczne w Polsce wyniosły łącznie około 10,5 mld USD z czego tylko 9,17% stanowiły inwestycje krótkookresowe. Należy podkreślić, że udział inwestycji krótkookresowych w strukturze inwestycji nierezydentów dokonanych w Polsce spada (9,17% w 2000 r. w porównaniu do 27,7% w 1998 r.). Natomiast sytuacja ekonomiczna Polski na tyle znacząco odbiega od sytuacji w krajach Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych, że niemożliwe jest obecnie utrzymywanie stóp procentowych na podobnym poziomie.

Odnosząc się do pytania dotyczącego polityki kursowej, pragnę zauważyć, że od kwietnia 2000 roku kurs złotego jest płynny, co oznacza, że kształtuje się on wyłącznie pod wpływem sił rynkowych. System, w którym bank centralny nie wyznacza dopuszczalnych przedziałów wahań kursu walutowego i nie interweniuje na rynku jest wykorzystywany przez coraz więcej krajów. W przypadku Polski do podstawowych zalet takiego reżimu polityki kursowej zaliczyć należy większe bezpieczeństwo makroekonomiczne, większą skuteczność polityki pieniężnej oraz niższy koszt jej prowadzenia.

Wbrew opinii Pana Senatora, eksporterzy wykazują lepszą kondycję finansową niż przedsiębiorstwa które nie produkują na eksport. Wskaźnik rentowności obrotu brutto dla eksporterów w okresie I-II kwartału 2001 r. był wyższy niż u przedsiębiorców produkujących na rynek krajowy o 0,3 pkt. proc. Zmniejszył się udział kosztów pracy w przychodach ogółem (z 14,0% d I-II kwartale 2000 r. do 13,7% w I-II kwartale 2001 r.), jak i udział kosztów materiałowych (z 32,0 do 30,8%). Spadek kosztów materiałowych wynika także w części z efektów aprecjacji złotego. Aprecjacja powoduje obniżenie kosztów importu. dla eksporterów korzystających przy swojej produkcji ze wsadu importowego. Wobec powyższych danych statystycznych trudno mówić o sprzedaży poniżej kosztów produkcji. Dodatni wskaźnik rentowności¹⁾ eksporterów ewidentnie wskazuje na pokrycie kosztów produkcji z pewną nadwyżką, generującą zysk przedsiębiorstw. Ponadto po II kwartale 2001 r. tempo wzrostu eksportu do krajów Unii Europejskiej wyniosło 15,7% i w porównaniu z dynamiką uzyskiwaną w latach 1998-1999 było bardzo dobre. Przyrost eksportu do krajów Europy Środkowo-Wschodniej utrzymywał się na wysokim poziomie 18%. Dane płatnicze NBP potwierdzają te wyniki, a także świadczą o utrzymaniu się korzystnych tendencji w następnych miesiącach. Według danych bilansu płatniczego wpływy z tytułu eksportu w październiku 2001 r. były wyższe o prawie 25% niż we wrześniu.

Odnosząc się do pytania dotyczącego zakupu przez NBP akcji "TELBANK" S.A. informuję, że zakup akcji tego przedsiębiorstwa nie narusza przepisów art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 140 poz. 938 z 1997 r. ze zmianami). NBP może by akcjonariuszem osób prawnych prowadzących działalność usługową wyłącznie na rzecz instytucji finansowych i Skarbu Państwa - a taką instytucją jest TELBANK S.A.

Bankowe Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne "TELBANK" S.A., w którym NBP posiada obecnie 74,029% kapitału zakładowego, stanowi jeden z kluczowych instrumentów infrastruktury sektora bankowego, zapewniając mu niezawodną i bezpieczną (wydzieloną) sieć telekomunikacyjną dla transmisji danych dla rozliczeń dokonywanych drogą elektroniczną. W sieci tej prowadzone są rozliczenia realizowane m.in. przez Krajową Izbę Rozliczeniową (system Elixir), Narodowy Bank Polski (system SORBNET), Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a także rozliczenia międzyoddziałowe wielu banków. Sieć TELBANK stanowi również platformę dostępu banków do systemów teleinformatycznych SWIFT, Reuters, Telerate, Biura Informacji Kredytowej, Międzybankowej Informacji Gospodarczej - Dokumenty Zastrzeżone i innych.

Narodowy Bank Polski uznał Spółkę za strategiczny instrument infrastruktury, która po zrealizowaniu przyjętego w 2000 roku programu intensywnego rozwoju sieci, powinna sprostać wymogom RTGS (systemy rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym) oraz umożliwić pełną integrację systemów NBP z Europejskim Systemem Banków Centralnych. Zbliżony model aktywności banku centralnego w budowie nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej dla potrzeb bankowości i administracji państwowej stosowany jest również w innych krajach europejskich (na przykład w Portugalii lub w Niemczech, gdzie Deutsche Bank finansuje budowę sieci o wielkich przepływnościach łączącej stolice państw Unii Europejskiej).

Narodowego Banku Polskiego

Jerzy Stopyra

___________________