Moje oświadczenie dotyczy poparcia wniosku, z jakim zwrócił się do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej samorząd gminy Szczucin, a był to wniosek w sprawie przyznania środków finansowych na realizację programu "Likwidacja zagrożeń środowiska naturalnego azbestem na terenie Gminy Szczucin".

W Szczucinie jeszcze do niedawna funkcjonował zakład produkujący materiały budowlane na bazie azbestu. W latach 1959-1993 w zakładzie przetworzono 350 tysięcy t azbestu, w tym 65 tysięcy t azbestu niebieskiego, krokidolitu, najbardziej agresywnej biologicznie odmiany azbestu.

Zgodnie z ustawą z dnia 28 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101 poz. 628), wprowadzającą zakaz wyrobu produktów zawierających azbest, zakład zaprzestał produkcji. W związku z tym przestało przybywać azbestu w środowisku naturalnym. Pozostał jednak problem związany z zanieczyszczeniem środowiska odpadami azbestowymi. Z uwagi na łatwość dostępu do tych odpadów i na wielkie zapotrzebowanie, powszechnie stosowano je na terenie gminy do budowy i utwardzania nawierzchni dróg, placów użyteczności publicznej, boisk przyszkolnych i obejść gospodarstw rolnych. Spowodowało to powstanie ogromnego źródła emisji pyłu azbestowego w miejscach użyteczności publicznej. Według danych ekspertów z Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi oraz Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie dotyczy to około 100 km dróg utwardzonych odpadami zawierającymi azbest (330 tysięcy m³) oraz 8,6 ha podwórzy. W związku z tym ryzyko zgonu z powodu międzybłoniaka opłucnej jest wśród mężczyzn około sześćdziesięcioośmiokrotnie, a wśród kobiet ponadtrzydziestodwukrotnie zwiększone w porównaniu do populacji generalnej. Na terenie gminy występują również, w znacznym stopniu, inne choroby azbestozależne, na przykład azbestoza czy rak płuc. Naukowcy badający i analizujący zagrożenie dla zdrowia mieszkańców stwierdzili, że na terenie gminy Szczucin występują wszelkie przesłanki skłaniające do określenia tego obszaru "terenem dotkniętym klęską ekologiczną".

Zmierzając do rozwiązania powyższego problemu, samorząd gminy podjął szereg działań, z których podstawowym jest realizacja programu "Likwidacja zagrożeń środowiska naturalnego azbestem na terenie Gminy Szczucin". Metoda unieszkodliwiania azbestu wykorzystana w tym programie polega na izolowaniu odpadów azbestowych i uniemożliwianiu jego kontaktu z powietrzem - jest to tak zwane grzebanie azbestu. Koszt wykonanych prac projektowych i badawczych wyniósł około 2 milionów 700 tysięcy zł. Już przed rozpoczęciem prac wdrożeniowych było oczywiste, że samorząd gminy, mający w budżecie po stronie przychodów 21 milionów zł, nie będzie w stanie ze środków własnych pokryć wydatków związanych z realizacją programu - całkowity koszt zadania wynosi 10 milionów 500 tysięcy zł - tym bardziej że gmina spłaca zobowiązania podjęte jeszcze przez poprzedni zarząd gminy. Z uwagi na wagę problemu podjęta została jednak decyzja o rozpoczęciu prac wdrożeniowych. Do dziś w realizację programu zaangażowano środki finansowe w wysokości około 2 milionów 200 tysięcy zł, pochodzące z kredytu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie (WFOŚiGW).

W celu uzyskania środków na dalszą realizację programu wójt gminy Szczucin zwrócił się z odpowiednim wnioskiem, zatytułowanym "Problem odpadów zawierających azbest. Likwidacja zagrożeń środowiska naturalnego azbestem na terenie Gminy Szczucin", do WFOŚiGW. Decyzją zarządu funduszu wniosek został odrzucony, bez podania uzasadnienia. Równocześnie władze gminy zostały poinformowane, że "zgodnie z «Zasadami udzielania i umarzania pożyczek i udzielania dotacji» może być udzielone dofinansowanie w formie pożyczki".

W trakcie przeprowadzonych rozmów uzyskałem informację, że gminy nie stać na dalszy wysiłek finansowy, a możliwości kredytowe zostały już wyczerpane. Mając na uwadze znaczenie problemu, z którym mamy do czynienia na terenie gminy Szczucin, nie tylko dla środowiska naturalnego, ale przede wszystkim dla mieszkańców gminy, w pełni popieram starania samorządu gminy Szczucin i proszę Pana Prezesa o pozytywne rozpatrzenie wyżej wymienionego wniosku.