Warszawa, 2003-05-13

Szanowny Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu

1. Budowa infrastruktury rynkowej w postaci rynków hurtowych w Polsce została zainicjowana resortowym "Programem organizacji rynków hurtowych i giełd towarowych do 2000 r." z 1996 r. Jego kontynuacją był "Rządowy program budowy i rozwoju rynków hurtowych i Warszawskiej Giełdy Towarowej - I etap" z 1999 r. oraz "Rządowy program budowy i rozwoju rynków hurtowych - II etap" z 2001 r.

W ramach powyższych programów powstały miejsca handlu artykułami rolno-spożywczymi. Do najnowocześniejszych, spełniających wymogi europejskie należą ponadregionalne rynki hurtowe budowane od podstaw w Poznaniu, Warszawie, Gdańsku, Łodzi, Wrocławiu oraz w Lublinie. Poza wymienionymi rynkami ponadregionalnymi prowadzą działalność również rynki lokalne, które powstały często w wyniku adaptacji istniejących obiektów. Do rynków tych należą rynki hurtowe w Zielonej Górze, Radomiu, Białymstoku, Elblągu, Rzeszowie, Wałbrzychu, Legnicy oraz Tarnowie.

Ze względów ekonomicznych rolnicy prowadzą sprzedaż swoich towarów głównie z samochodów. Należy zaznaczyć, że oprócz miejsc handlu użytkownicy rynków hurtowych mają zapewniony dostęp do funkcjonujących na terenie rynku instytucji i firm usprawniających obrót handlowy takich jak poczty, banki, kantory wymiany walut, bary i restauracje a na niektórych rynkach również Urzędy Celne. Nie bez znaczenia są również rozwiązania komunikacyjne, dzięki którym eliminowane są zatory, a wjazdy kupujących i sprzedających odbywają się płynnie.

Rynki hurtowe to nie tylko miejsca handlu artykułami rolno-spożywczymi. Są to również miejsca współpracy i organizowania się grup producentów rolnych, przeprowadzania szkoleń i seminariów przeznaczonych dla szerokich kręgów osób i instytucji zainteresowanych obrotem hurtowym w Polsce i zagranicą oraz nawiązywania kontaktów handlowych zarówno wewnątrz kraju jak i eksportu oraz importu. Ogromne znaczenie dla producentów ma również zbieranie i dystrybucja informacji cenowej towarów oferowanych na rynku.

Niewątpliwie jednym z kluczowych problemów, któremu musi sprostać polskie rolnictwo jest organizowanie się rolników w grupy producentów rolnych. Rozwój grup producentów w Polsce jest podstawowym zadaniem zmierzającym do prawidłowego funkcjonowania polskiego rynku rolnego i dostosowania się do wymogów stawianych przez Unię Europejską. Grupy producentów stanowią podstawowy element struktury rynku rolnego i spełniają ważną funkcję w procesie obszarowej i produkcyjnej restrukturyzacji rolnictwa. To od ich rozwoju w dużym stopniu zależy prawidłowe funkcjonowanie rynków hurtowych.

Resort rolnictwa podjął szereg działań w celu stworzenia lepszych warunków i możliwości organizacyjno-prawnych dla funkcjonowania producentów rolnych w warunkach gospodarki rynkowej. od początku lat 90-tych z inicjatywy i przy współudziale Ministerstwa przeprowadzono szereg szkoleń, seminariów, zrealizowano wiele projektów pomocowych dotyczących zasad funkcjonowania i organizowania się producentów w grupy. W dniu 15 września 2000 roku Sejm RP uchwalił ustawę o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw. Określa ona zasady organizowania się producentów rolnych w grupy producentów i ich związki oraz zasady i warunki udzielania ze środków publicznych pomocy finansowej związanej z ich organizowaniem i funkcjonowaniem. Grupy producentów rolnych wpisane do rejestru wojewody uzyskują pomoc finansową przeznaczoną na założenie i wsparcie ich działalności administracyjnej w okresie pierwszych pięciu lat od wydania decyzji administracyjnej stwierdzającej spełnienie przez grupę warunków określonych w ustawie. Grupy mogą też ubiegać się o preferencyjne kredyty inwestycyjne o rocznym oprocentowaniu dla kredytobiorcy w wysokości 0,25 stopy redyskontowej weksli, na takich zasadach, jak dla kredytów inwestycyjnych w przetwórstwie rolno-spożywczym. Kredyty te mogą być poręczane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Grupy mogą korzystać z dopłat do oprocentowania kredytów zaciągniętych na cele obrotowe na zasadach ogólnych . Ustawa umożliwia ponadto bycie stroną w umowach kontraktacyjnych grupie lub związkowi grup producentów.

Wg danych na koniec kwietnia br. w Polsce w oparciu o przepisy ustawy zarejestrowano 34 grupy producentów, w tym 8 grup owoców i warzyw. Szacuje się, że w Polsce funkcjonuje około 350 grup producentów owoców i warzyw, posiadających osobowość prawną. To czy podejmą one decyzję o zarejestrowaniu się w oparciu o przepisy ustawy z 15 września 2000 roku i będą ubiegać się o pomoc finansową w niej przewidzianą zależy od woli samych rolników. Czynnikiem, który będzie miał wpływ na podejmowanie w najbliższej przyszłości takich decyzji będzie fakt otrzymywania wsparcia finansowego przez grupy już zarejestrowane. Ponadto z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowano nowelizację rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 marca 2001 roku w sprawie wykazu produktów i grup produktów dla których mogą być tworzone grupy producentów rolnych, minimalnej rocznej wielkości produkcji towarowej oraz minimalnej liczby członków grupy producentów rolnych. Obecnie projekt rozporządzenia jest w trakcie uzgodnień resortowych. Proponowane rozwiązania mają na celu skuteczniejsze realizowanie celów ustawy, które dotyczą w szczególności: dostosowania produkcji rolnej do warunków rynkowych, koncentracji podaży, poprawy efektywności gospodarowania, planowania produkcji ze szczególnym uwzględnieniem jej ilości i jakości. Projekt uwzględnia też zróżnicowanie regionalne ułatwiając organizowanie się rolników w grupy na terenach charakteryzujących się dużym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych gdzie rolnictwo rozwinięte jest najsłabiej.

2. Odnośnie aktualnej sytuacji w przemyśle cukrowniczym uprzejmie informuję Pana Senatora, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o regulacji rynku cukru (Dz.U. Nr 76, poz. 810 z późn. zm.) minister właściwy do spraw rynków rolnych przyznaje producentom cukru limity A i B cukru na dany rok rozliczeniowy w drodze decyzji, w terminie do dnia 1 listopada roku kalendarzowego poprzedzającego ten, w którym przypada początek roku rozliczeniowego. Decyzje te zostały przekazane producentom cukru zgodnie z ustawowym terminem. Natomiast producenci cukru, mogą wystąpić z wnioskiem w sprawie zwiększenia przyznanych im w drodze decyzji limitów. Przepisy ww. ustawy nie przewidują administracyjnego trybu zmniejszenia limitów A cukru.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że w wyniku kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych w zakresie realizacji limitów produkcji cukru w kampanii 2001/2002 stwierdzono, że kontrolowane cukrownie sprzedały łącznie na rynek krajowe 1 506 171,22 tony cukru, co stanowi 94,89% ilości wyprodukowanej ogółem oraz 98,6% limitu sprzedaży przydzielonego cukrowniom na kampanię 2001/2002. Przedmiotem eksportu było 54 598,18 ton cukru, co stanowi 99,8% ilości wyprodukowanego cukru C. Natomiast zapasy początkowe przed rozpoczęciem kampanii 2001/2002 w kontrolowanych cukrowniach wynosiły ogółem 6 860,48 ton.

Ponadto uprzejmie informuję, że w najbliższym czasie odbędzie się głosowanie w Sejmie RP projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru, który był już przedmiotem obrad Senatu RP. Projekt ten zawiera między innymi przepisy dotyczące przesunięcia terminu wprowadzenia na rynek cukru wyprodukowanego w ramach limitu A i B z 30 czerwca 2003 r. na 30 września 2003 r., przywrócenia możliwości eksportu cukru C w wyrobach oraz zniesienia obowiązku przestrzegania ceny interwencyjnej przez producentów cukru i związanych z tym sankcji.

MINISTER

Z up.

Andrzej Chodkowski

PODSEKRETARZ STANU