Minister Infrastruktury przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Sergiusza Plewy, złożone na 23. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 20):
Warszawa, 2002.09.24
Pan Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczy
Szanowny Panie Marszałku
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Sergiusza Plewę podczas 23. posiedzenia Senatu RP w dniu 8 sierpnia 2002 roku w sprawie planowanego zawieszenia przewozów pasażerskich na niektórych liniach województwa podlaskiego, uprzejmie wyjaśniam:
PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. zakłada od dnia 1 października 2002 roku zawieszenie z przyczyn ekonomicznych kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich na terenie województwa podlaskiego na wskazany
ch przez Pana Senatora odcinkach linii:PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. realizująca kolejowe przewozy pasażerskie działa jako samodzielna spółka, która musi kierować się zasadami rachunku ekonomicznego. Wpływy ze sprzedaży biletów i ewentualne dotacje powinny co najmniej pokrywać koszty kursowania pociągów. Jeśli tak nie jest, spółka jest zmuszona likwidować nierentowne połączenia.
Zgodnie z art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym (zwanej dalej ustawą) organizowanie i dotowanie regionalnych przewozów pasażerskich, rozumianych jako przewozy w granicach jednego województwa lub realizujące połączenia z sąsiednim województwem, należy do zadań własnych samorządu województwa, przy czym środki finansowe na te zadania określa corocznie ustawa budżetowa. Zgodnie z art. 22 ust. 6 ustawy powyższe zadania realizowane są na podstawie umowy zawartej pomiędzy samorządami województw a posiadającym koncesję przewoźnikiem kolejowym - w chwili obecnej "PKP Przewozy Regionalne" Sp. z o.o. Umowa dotyczy określonej liczby przewozów, których deficyt powinien być pokryty ze środków przeznaczonych na ten cel przez przewoźnika oraz samorząd wojewódzki.
Na dotowanie kolejowych przewozów pasażerskich samorząd przeznacza środki otrzymywane z budżetu państwa. Jednak tegoroczna realizacja środków z budżetu państwa odbiega od zapisów w ustawie budżetowej, mianowicie środki finansowe zostały ograniczone aż o kwotę 200 mln zł. Aktualnie kolejowe przewozy pasażerskie są finansowane z następujących źródeł:
37% koszów niepokrytych przez powyższe dwa źródła przychodów powinny być pokryte ze środków wynikających z ustawy budżetowej, jednak tegoroczna kwota dotacji przekazywana przez samorządy tylko w 3% pokrywa koszty realizacji przewozów. Pozostałe 34% kosztów stanowi stratę przewoźnika.
Nie kwestionując argumentów społecznych przedstawionych przez Pana Senatora, przewoźnik "PKP Przewozy Regionalne" Sp. z o.o. jako podmiot funkcjonujący na zasadach prawa handlowego nie może podejmować się usług, co do których brak jest źródeł finansowania. Podstawowym kryterium przy podejmowaniu decyzji o funkcjonowaniu poszczególnych połączeń jest ich rentowność. W związku z tym przewoźnik postanowił uruchomić mechanizmy oszczędnościowe tzn. ograniczyć ofertę przewozową, zwłaszcza w odniesieniu do przewozów generujących najwyższe straty. Na podstawie szczegółowych analiz ekonomicznych i badań marketingowych obecna i przewidywana rentowność na liniach: Czeremcha - Białystok, Czeremcha - Hajnówka, Czeremcha - Siedlce i Czeremcha - Brześć na Białorusi jest bardzo niska, nieprzekraczająca 9% i jest istotnym argumentem do zawieszenia ww. przewozów pasażerskich z przyczyn ekonomicznych.
Mając na uwadze aspekty społeczne, przewoźnik pragnie nadal uczestniczyć w obsłudze transportowej regionu. Jednak kontynuowanie działalności na omawianych liniach w późniejszym czasie będzie możliwe pod warunkiem uzyskania od samorządów terytorialnych dodatkowych środków finansowych w pełni pokrywających straty wynikające z prowadzenia przewozów na ww. liniach, poza kwotami przewidzianymi na ten cel w ustawie budżetowej - zgodnie z art. 22 ust. 3 i 5 ustawy.
Z wyrazami szacunku
Marek Pol