Oświadczenie złożone
przez senatora Kazimierza Pawełka
Oświadczenie skierowane do ministra spraw zagranicznych Włodzimierza Cimoszewicza
Szanowny Panie Ministrze!
Zwracam się do Pana w sprawie zwrotu polskich obrazów znajdujących się w Le Moyne College w Syracuse koło Nowego Jorku, a pozostających tam od II wojny światowej.
Siedem obrazów o tematyce historycznej, wykonanych kolektywnie przez tak zwane Bractwo Świętego Łukasza w latach trzydziestych ubiegłego stulecia, przy wsparciu finansowym państwa polskiego, było eksponowanych podczas Światowej Wystawy Handlu w Nowym Jorku, która trwała od marca 1939 r. do wiosny 1940 r. Obrazy te symbolizowały związek Polski z zachodnią cywilizacją, między innymi przedstawiały
spotkanie Bolesława Chrobrego z Ottonem III u grobu świętego Wojciecha, zawarcie Unii Lubelskiej i podpisanie Konstytucji 3 Maja.Ze względu na wybuch II wojny światowej obrazy te zostały w USA, obecnie zaś wiszą w bibliotece Le Moyne College w Syracuse. Zostały one zafoliowane, jako że zwiedzająca młodzież flamastrami dorysowywała historycznym postaciom wąsy, brody albo też w inny sposób niszczyła dzieła polskich malarzy. Obrazy są dużych rozmiarów, a ich treść jest całkowicie niezrozumiała dla amerykański
ch turystów, stąd też zostały one usunięte niejako poza główną ekspozycję - do biblioteki. W pewnym sensie stanowią wręcz kłopotliwy ciężar dla władz college'u.Według informacji zebranych przez polskiego dziennikarza z Nowego Jorku, redaktora Waldemara Piaseckiego, który interesował się polskimi obrazami, władze Le Moyne College skłonne są zwrócić Polsce obrazy po otrzymaniu rekompensaty - jak to określono - za ich magazynowanie i konserwację. Wysokość rekompensaty wymaga negocjacji ze strony naszych władz
. Otrzymałem również wiadomość, że kilku polskich biznesmenów z Nowego Jorku zgłosiło chęć finansowego wsparcia akcji wykupu dzieł polskich malarzy.Bardzo proszę Pana Ministra o przekazanie naszym służbom dyplomatycznym wiadomości o zmianie nastawienia władz Le Moyne College do sprawy zwrotu obrazów i o ustalenie, jak wysoka ma być ewentualna rekompensata za ich magazynowanie.
Pozostaję z szacunkiem
Kazimierz Pawełek
Senator RP