Minister Gospodarki i Pracy przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Jerzego Markowskiego, złożone na 76. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 80):
Warszawa, 08. 03. 2005 r.
Pan Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
Szanowny Panie Marszałku,
W odpowiedzi na oświadczenie Pana Jerzego Markowskiego, Senatora RP z dnia 03.02.2005 r. w sprawie łączenia kopalń węgla kamiennego "Brzeszcze" i "Silesia", pragnę przedstawić stanowisko Ministerstwa Gospodarki i Pracy w tej sprawie.
Górnictwo węgla kamiennego uzyskuje w bieżącym roku dodatnie wyniki finansowe. Na poprawę sytuacji finansowej górnictwa w 2004 r. wpłynęły w decydującym stopniu następujące czynniki:
- występowanie korzystnej koniunktury na światowych rynkach zbytu, wyrażającej się znacznym wzrostem cen węgla eksportowanego i związanym z tym wzrostem przychodów ze sprzedaży oraz wpływu tej koniunktury na ceny zbytu węgla na rynku krajowym,
- realizacja przedsięwzięć proefektywnościowych założonych w przyjętym w dniu 27 kwietnia 2004 r. przez Radę Ministrów dokumencie pt. "Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004 - 2006 oraz strategia na lata 2007 - 2010",
- oddłużenie z końcem 2003 r. przedsiębiorstw górniczych w trybie ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa... oraz na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa... na łączną kwotę 18,1 mld zł, co zakończyło lawinowe narastanie kosztów finansowych z tytułu odsetek od zobowiązań.
Poprawa sytuacji finansowej oraz zmiana sytuacji na rynku węgla pozwoliła na spowolnienie realizacji niektórych celów, w tym restrukturyzacji zdolności produkcyjnych. Niemniej jednak wykorzystując dobrą sytuację w sektorze spółki węglowe muszą brać pod uwagę również możliwość pogorszenia tej sytuacji.
Spółki węglowe przyjęły integrację zakładów górniczych jako jeden z zasadniczych sposobów restrukturyzacji. Wykorzystuje się dotychczasowe doświadczenie w zakresie łączenia kopalń dla stopniowej likwidacji kopalń o kończących się zasobach, co daje możliwość wybrania części ich zasobów - zalegających w filarach ochronnych zakładu górniczego oraz partiach przygranicznych. Zintegrowane kopalnie w mniejszym stopniu odczuwają niekorzystne skutki wahań sprzedaży poprzez możliwość dostosowania produkcji do potrzeb rynku i posiadają większą możliwość optymalizacji zatrudnienia poprzez przegrupowanie załóg, ograniczenia zatrudnienia na powierzchni i konsolidacji służb utrzymania ruchu.
W wyniku minimalizacji zakresu niezbędnych inwestycji poprzez optymalne wykorzystanie majątku produkcyjnego, wygaszanie wydobycia w parcelach nie gwarantujących jego opłacalności, sukcesywnej likwidacji nadwyżek zdolności produkcyjnych oraz upraszczaniu modelu zakładu górniczego i racjonalizacji zatrudnienia powinno nastąpić dostosowanie poziomu produkcji do wymogów rynku, przy równoczesnym uzyskaniu korzystnego wyniku ekonomicznego. Działania te pozwalają na ograniczenie kosztów działalności spółek i przygotowanie się do wystąpienia dekoniunktury na węgiel.
Odnośnie argumentów przemawiających za podjęciem decyzji o połączeniu KWK "Brzeszcze" i KWK "Silesia" wchodzących w skład Kompanii Węglowej S.A., pragnę poinformować, iż analizy przeprowadzone przez ekspertów KW S.A. wskazują, iż Kopalnia "Silesia" pomimo dobrej koniunktury na rynku węglowym uzyskała w latach 2002 - 2004 ujemny wynik finansowy, co świadczy o tym, że jest kopalnią trwale nierentowną.
Zdaniem Kompanii Węglowej S.A. kopalnia w obecnych uwarunkowaniach górniczo-geologicznych takich jak:
- niewielka ilość zasobów nadających się do opłacalnej eksploatacji z istniejących poziomów,
- eksploatację wyłącznie podpoziomową,
- ograniczenie możliwości prowadzenia intensywnej i wysokowydajnej eksploatacji ze względu na niekorzystne grubości pokładów, rozwiniętą tektonikę oraz zagrożenia metanem,
- typ i jakość węgli warunkujących niską cenę zbytu,
nawet przy utrzymaniu wydobycia rzędu 1 100 tys. ton w skali roku, nie jest w stanie uzyskać dodatniego wyniku finansowego.
Jednym ze sposobów osiągnięcia lepszych wyników ekonomicznych jest łączenie zakładów górniczych z równoczesną ich restrukturyzacją techniczną oraz likwidacją zbędnej dołowej i powierzchniowej infrastruktury przemysłowej. W związku z tym Zarząd KW S.A. podjął decyzję utworzenia dwuruchowego zakładu "Brzeszcze - Silesia", który według analiz i symulacji przeprowadzonych przez Główny Instytut Górnictwa powinien od 2007 r. być rentowny. Przy założeniu ograniczenia wydobycia na Ruchu "Silesia" mającym na celu zmniejszenie strat wywołanych nieefektywną dotychczasową eksploatacją, połączona kopalnia w wyniku restrukturyzacji technicznej polegającej między innymi na dokończeniu tych części inwestycji na Ruchu "Brzeszcze", które pozwolą na zwiększenie zdolności produkcyjnych, będzie dążyć do utrzymania poziomu wydobycia obu dotychczasowych kopalń. Takie działanie zapewnia istnienie obecnej kopalni "Silesia" i oddala perspektywę jej likwidacji po roku 2010, poprzez zmniejszenie wydobycia uzyskiwanego z Ruchu "Silesia".
Kopalnia "Brzeszcze" cechuje się większymi zasobami oraz znacznie korzystniejszymi warunkami górniczo-geologicznymi, pozwalającymi na prowadzenie wydajnej eksploatacji o dużej koncentracji, lepszą jakością produkowanego węgla i w konsekwencji możliwością uzyskania lepszej ceny zbytu, co jest podstawowym warunkiem uzyskania przez połączoną kopalnię dodatniego wyniku finansowego.
Poprzez połączenie kopalń Zarząd KW S.A. utrzymuje dotychczasową pewność zatrudnienia załodze Kopalni "Silesia" i bezpieczeństwo socjalne jej pracowników w obrębie dwuruchowej kopalni, w której poziom zatrudnienia będzie ulegać zmniejszeniu jedynie na skutek odejść na emerytury oraz świadczenia górnicze, a nie z przyczyn zakładu pracy.
Ponadto istotnym czynnikiem podjęcia decyzji o łączeniu kopalń był fakt, że wielkość nakładów inwestycyjnych niezbędnych dla udostępnienia zasobów zalegających poniżej istniejących poziomów wydobywczych w KWK "Silesia" przekracza kwotę 750 mln zł i nie jest aktualnie możliwa do poniesienia przez KW S.A.
Z poważaniem
Jerzy Hausner