Oświadczenie

Informację w związku z oświadczeniem senatorów Adama Gierka i Jerzego Markowskiego, złożonym na 6. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 5), przekazał Minister Gospodarki:

Warszawa, 2002-01.25

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na przekazane przy piśmie znak: LP/043/04/02/V z 8.01.2002 r. oświadczenie Senatorów Rzeczypospolitej Polskiej Pana Adama Gierka i Pana Jerzego Markowskiego złożone podczas 6 posiedzenia Senatu RP w dniu 21 grudnia 2001 roku w sprawie likwidacji Kopalni Węgla Kamiennego "Niwka-Modrzejów" Sp. z o.o. pragnę przekazać informację sporządzoną w oparciu o dokumenty i notatki z lat 1998-2001. Niezależnie jednak od wniosków, które wynikają z dokumentów, które są dostępne, również w opinii Ministra Gospodarki Zachodzi konieczność ponownego zbadania sprawy i zgodnie z sugestią Panów Senatorów utworzony zostanie zespół niezależnych ekspertów dla wyjaśnienia tematu.

Kopalnia Węgla Kamiennego "Niwka-Modrzejów" od lipca 1993 r. weszła w skład Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. stanowiąc jeden z 11 jego zakładów. Następnie aktem notarialnym z dnia 21.09.1996 r. przekształcona została w jednoosobową spółkę ze 100% udziałem KHW S.A. pod nazwą KWK "Niwka-Modrzejów" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Przekształcenia dokonano w ten sposób, że zobowiązania powstałe w KWK "Niwka-Modrzejów" do momentu przekształcenia jej w Spółkę (ok. 210 mln zł) pozostały w bilansie KHW S.A.

Od początku działalności KWK "Niwka-Modrzejów" Sp. z o.o. ponosiła straty. W ciągu 2,5 miesiąca działalności tj. do końca roku 1996 wyniosły one już 28 536,2 tys. zł. Całkowita strata netto w okresie funkcjonowania spółki jako samodzielnego podmiotu gospodarczego, do momentu postawienia jej w stan całkowitej likwidacji (tj. do dnia 07.04.1999 r.) wyniosła ogółem 251 363 tys. zł i przekroczyła kwotę kapitału własnego o ponad 40 000 tys. zł.

Wcześniej dla poprawy niekorzystnej sytuacji ekonomiczno-finansowej spółki, podejmowano szereg działań restrukturyzacyjnych, które jednak nie wpłynęły na poprawę tej sytuacji.

Należy podkreślić, że w chwili przekształcenia KWK "Niwka-Modrzejów" - w podobnej sytuacji ekonomiczno-finansowej znajdowała się KWK "Kazimierz-Juliusz", która również została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i rozpoczęła działalność bez zadłużenia. Jednakże działania restrukturyzacyjne i oszczędnościowe podjęte przez Zarząd KWK "Kazimierz-Juliusz" Sp. z o.o. doprowadziły do osiągnięcia zadawalających wyników ekonomiczno-finansowych.

W roku 1998 Zarząd KHW S.A. w celu poprawienia sytuacji ekonomicznej KWK "Niwka-Modrzejów" Sp. z o.o. stworzył jej preferencyjne warunki poprzez ograniczenia do minimum nieefektywnego eksportu (na poziomie ok. 0,5% wielkości sprzedaży - przy średnim eksporcie kopalń KGK na poziomie ok. 28%) i umożliwienia pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnej. Ponadto, celem ograniczenia nadmiernego zatrudnienia alokowano 648 pracowników do innych kopalń KHW S.A.. Dla 255 pracowników umożliwiono skorzystanie z górniczego pakietu socjalnego. Pomimo tych działań, w roku 1998 KWK "Niwka-Modrzejów" Sp. z o.o. uzyskała ujemną akumulację na sprzedaży węgla wynoszącą 12,73 zł/tonę.

W pierwszym kwartale 1999 r. spółka uzyskała dodatni wynik na sprzedaży węgla, co było wynikiem dalszego utrzymywania preferencji w ograniczeniu sprzedaży na eksport (3% sprzedaży w stosunku do 20% kopalń KHW S.A.).

W drugiej połowie 1998 roku po przyjęciu przez Rząd RP w dniu 30.06.1998 r. programu "Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998 - 2002", KHW S.A. przystąpił do opracowania Biznes Planu na lata 1998 - 2005, w którym jednym z założeń było zmniejszenie zdolności produkcyjnych. Wykonano szereg symulacji i analiz własnych oraz zleconych jednostkom naukowo-badawczym. Analizy te wykazały trwałą nierentowność KWK "Niwka-Modrzejów", co było podstawą do podjęcia decyzji o likwidacji tej kopalni. Dalsze utrzymywanie, na dotychczasowym poziomie wydobycia w nierentownej KWK "Niwka-Modrzejów" wiązałoby się z koniecznością jego ograniczenia w pozostałych kopalniach KGK o lepszej kondycji techniczno-ekonomicznej. Ponadto, należy zauważyć, że aby zapewnić kopalni dalszy front eksploatacyjny po zczerpaniu udostępnionych zasobów, prace przygotowawcze związane z udostępnieniem i przygotowaniem do wydobycia kolejnych partii pokładów, należałoby rozpocząć już w roku 2000. W sytuacji zadłużonej kopalni, ponoszenie bardzo wysokich kosztów inwestycyjnych związanych z udostępnieniem zasobów byłoby niemożliwe. Również KHW S.A. nie był w stanie zapewnić KWK "Niwka-Modrzejów" Sp. z o.o. pomocy finansowej na prowadzenie prac udostępniających.

W chwili podejmowania decyzji o likwidacji stan zasobów operatywnych w KWK "Niwka-Modrzejów" wynosił 22 803 tys. ton i przedstawiał się następująco:

- w pokładzie 409 - 945 tys. ton,

- w pokładzie 418 - 757 tys. ton,

- w pokładzie 510 - 21 101 tys. ton.

Zasoby operatywne udostępnione wynosiły 6 294 tys. ton, w tym:

- w pokładzie 409 - 945 tys. ton,

- w pokładzie 418 - 757 tys. ton,

- w pokładzie 510 - 4592 tys. ton.

Podejmując decyzje o likwidacji kopalni wzięto pod uwagę fakt, że udostępnione zasoby w pokładzie 510 mogą być wyeksploatowane przez jedną z kopalń sąsiednich bez konieczności utrzymywania do tego celu całej infrastruktury dołowej i powierzchniowej KWK "Niwka-Modrzejów" - która generowała znaczne koszty stałe, zdecydowanie wyższe niż w pozostałych kopalniach KHW S.A.

W dodatku nr 2 (rozliczeniowym) do "Dokumentacji geologicznej złoża węgla kamiennego "Niwka-Modrzejów" zasoby operatywne rozliczono w następujący sposób:

- w pokładzie 409 - 945 tys. ton,

- w pokładzie 510 - 4 592 tys. ton.

- w pokładzie 418 - 757 tys. ton,

- w pokładzie 510 - 16 509 tys. ton.

Z powyższego rozliczenia wynika, że do zasobów pozabilansowych grupy "b" zaliczono 5 537 tys. ton (24,3%), natomiast do złoża "Brzezinka" przekazano 17 266 tys. ton (75,7%), znajdujące się bezpośrednio przy KWK "Mysłowice".

W koncepcji likwidacji kopalni wzięto pod uwagę fakt, że pozostałe po likwidacji kopalni zasoby zostaną zabezpieczone w sposób umożliwiający ich przyszłą eksploatację. Głębsze partie kopalni zostaną zalane wodą do poziomu o rzędnej - 192 m n.p.m. (ochrona przed samozapaleniem węgla) z możliwością ich odtopienia, natomiast powyżej tego poziomu zabezpieczenie zasobów polegać będzie na likwidacji wyrobisk szczelnymi korkami.

Stan zatrudnienia w momencie likwidacji kopalni wynosił 2 410 pracowników. Od rozpoczęcia likwidacji do dnia 31.12.2001 r. alokowano do kopalń KHW S.A. 1 079 pracowników. W tym czasie stan zatrudnienia likwidowanej kopalni zmniejszył się dodatkowo o 1 128 pracowników, którzy skorzystali z:

- urlopów górniczych 489 osób,

- bezwarunkowych jednorazowych odpraw górniczych 637 osób,

- zasiłków socjalnych 2 osoby.

Jak wynika z powyższych danych, likwidacja KWK "Niwka-Modrzejów" nie spowodowała wzrostu bezrobocia w Sosnowcu, gdyż zgodnie z deklaracjami Zarządu KHW S.A. wszyscy pracownicy, którzy nie skorzystali z GPS znaleźli zatrudnienie w innych kopalniach KHW S.A.

W dniu 25.05.1999 r. Zarząd KHW S.A. podpisał z przedstawicielami Związków Zawodowych działających w KWK "Niwka-Modrzejów" porozumienie przy udziale mediatora w osobie Wojewody Śląskiego, w którym ustalono, że udostępnione w pokładzie 510 zasoby w ilości ok. 6 mln ton zostaną przekazane do jednej z sąsiednich kopalń celem ich wyeksploatowania. Strony porozumienia powołały zespół ekspercki, którego zadaniem było dokonanie odpowiednich analiz techniczno-ekonomicznych w celu wyboru kopalni, która przejmie w/w zasoby. W skład zespołu powołano przedstawicieli KHW S.A. KWK "Niwka-Modrzejów". Do współpracy z zespołem, strony zaprosiły niezależnych ekspertów m.in. pracowników naukowych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Po zakończeniu prac - zespół ustalił, że zasoby KWK "Niwka-Modrzejów" udostępnione w pokładzie 510, zostaną przekazane do WKWK "Mysłowice". Analiza opracowana przez zespół ekspercki została pozytywnie zaopiniowana przez zespół pracowników naukowych AGH w Krakowie.

Według dotychczasowych danych, eksploatacja zasobów podkładu 510 przez KWK "Mysłowice" wymagać będzie wykonania szeregu prac przygotowawczych m.in. wykonania przekopu o długości ok. 700 m - koszt tych robót oceniono na ok. 8 mln zł. Wybór terminu eksploatacji zależeć będzie od KWK "Mysłowice". W chwili obecnej KWK "Mysłowice" eksploatuje już udostępnione pokłady, a po ich wybraniu może przystąpić do eksploatacji pokładu 510 w rejonie zlikwidowanej KWK "Niwka-Modrzejów". Należy jednak podkreślić, że aktualne zdolności wydobywcze KHW S.A. nie są w pełni wykorzystane. W przypadku radykalnej poprawy koniunktury światowej na węgiel, KHW S.A. jest w stanie przy już udostępnionych zasobach zwiększyć wydobycie o ponad 20%. Tak więc, w chwili obecnej rozpoczynanie prac przygotowawczych przez KWK "Mysłowice" dla eksploatacji pokładu 510 w rejonie likwidowanej KWK "Niwka-Modrzejów" nie znajduje ekonomicznego uzasadnienia. W przypadku takiej potrzeby prace zostaną rozpoczęte z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby po wyeksploatowaniu aktualnie udostępnionych zasobów KWK "Mysłowice", kopalnia mogła przedłużyć swoją żywotn0ość o ok. 4 lata zapewniając jednocześnie pracę dla zatrudnionej tam załogi.

Z poważaniem

MINISTER

z up. Marek Kossowski

Podsekretarz Stanu

Oświadczenie