Oświadczenie złożone
przez senatora Władysława Mańkuta
Oświadczenie skierowane do ministra zdrowia Leszka Sikorskiego
Oświadczenie dotyczy zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych spółek o charakterze użyteczności publicznej ze 100% kapitałem jednostek samorządu terytorialnego prowadzących działalność w zakresie ochrony zdrowia.
Zwracam się z prośbą o spowodowanie zmiany przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych poprzez wprowadzenie do projektu ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz zmianie niektórych ustaw zapisu mówiącego o zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych spółek o charakterze użyteczności publicznej, których działalnością statutową jest ochrona zdrowia, a których organem założycielskim jest w 100% jednostka samorządu terytorialnego. Powyższą prośbę pragnę uzasadnić na podstawie sytuacji spółki Olmedica w Olecku w województwie warmińsko-mazurskim.
Olmedica w Olecku spółka z o.o. jest podmiotem gospodarczym powstałym w 2003 r. w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej - DzU z 1997 r. nr 9 poz. 43, z późniejszymi zmianami. Spółkę zarejestrowano 17 czerwca 2003 r., a rozpoczęła ona swoją działalność od 16 lipca 2003 r.
Wszystkie udziały w spółce posiada jednostka samorządu terytorialnego - powiat olecki. Przedmiotem działalności spółki jest świadczenie usług medycznych. Olmedica w Olecku spółka z o.o. utworzyła zakład opieki zdrowotnej, w tym: szpital, poradnie specjalistyczne, dział pomocy doraźnej. Olmedica w Olecku spółka z o.o. przejęła nieprzerwane udzielanie świadczeń medycznych po likwidowanym Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Olecku w zakresie świadczonym przez ten zakład.
Powiat olecki, decydując się na to przekształcenie, chciał zapobiec lawinowo narastającemu zadłużeniu, które zostało spowodowane między innymi przez bardzo wysokie odsetki od długów, głównie z lat ubiegłych, skutki tak zwanej ustawy 203, konieczność wypłaty tak zwanej trzynastki, koszty egzekucji komorniczych oraz niedoszacowanie w kolejnych latach kontraktów. Pomimo wdrożenia planu naprawczego i ustabilizowania sytuacji bieżącej zakładu, zadłużenie z lat ubiegłych nie pozwoliło na prawidłowe jego funkcjonowanie, a komornicy zajmowali wierzytelności w NFZ, pozbawiając zakład możliwości wdrażania kolejnych etapów naprawczych gwarantujących obsługę starych długów.
Ponieważ SPZOZ w Olecku był jedynym szpitalem na terenie powiatu i jednocześnie największym pracodawcą, zarząd i rada powiatu oleckiego postanowili utworzyć spółkę o charakterze użyteczności publicznej prawa handlowego, która przejęła nieprzerwane udzielanie świadczeń medycznych, ratując szpital i miejsca pracy w powiecie zagrożonym strukturalnym bezrobociem, nie czekając na wprowadzenie przepisów ustawy restrukturyzacyjnej, zawartych w projekcie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych ustaw.
Powiat poniósł jednak ogromne koszty przekształcenia - przejęcie zadłużenia, koszty prowadzenia likwidacji - zamykając sobie tym samym drogę rozwoju na kolejnych kilka lat. Ponadto, pomimo wcześniejszych obietnic kolejnych ministrów zdrowia zachęcających powiat do dokonania reformy na podstawie obowiązujących przepisów, SPZOZ w Olecku w likwidacji oraz nowa spółka zostały pozbawione możliwości występowania o środki finansowe, dotacje i granty przewidziane w ustawie restrukturyzacyjnej, o które będą mogły się ubiegać samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, chodzi o umorzenie części zadłużenia, i spółki, chodzi o granty, przekształcane na mocy przepisów tejże ustawy.
Restrukturyzacja w powiecie oleckim zakończyła się pomyślnie. Spółka osiąga zysk. Niestety, zakład - pomimo swojej statutowej działalności, jaką jest ochrona zdrowia, i kontraktów z NFZ - jest dodatkowo obciążany koniecznością opłaty podatku dochodowego od osób prawnych i nie może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - DzU. z 2000 r. nr 54 poz. 654, z późniejszymi zmianami - z którego korzystają obecne szpitale prowadzone w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Powoduje to wyłączenie od zwolnienia, zawarte w tym samym przepisie, poprzez zastrzeżenie ust. 1c, który stanowi, że przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 - chodzi o zwolnienie - nie ma zastosowania do spółek oraz przedsiębiorstw komunalnych mających osobowość prawną, dla których funkcję organu założycielskiego pełnią jednostki samorządu terytorialnego: art. 17 ust. 1c pkt 1 i 2.
Olmedica w Olecku spółka z o.o. jest zatem pozbawiona równych możliwości konkurowania na rynku usług medycznych, pomimo że udowodniła swoją rację bytu pozytywnym wynikiem finansowym, jak też wysokimi pozycjami w krajowych rankingach na najlepsze szpitale - "Wprost" nr 9 z listopada 2003 r. - a środki finansowe pochodzące ze składek na ubezpieczenie zdrowotne, w opinii wszystkich zbyt małe na finansowanie i rozwój opieki zdrowotnej w kraju, wracają do budżetu państwa w postaci podatku dochodowego.
Wniosek mój jest tym bardziej uzasadniony, że ustawodawca w projekcie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych ustaw, w art. 39 tego projektu, zakłada zwolnienie z podatku dochodowego spółek użyteczności publicznej powstałych w wyniku przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej na zasadach określonych w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej z uwzględnieniem zasad określonych w projekcie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych ustaw w okresie do dnia 31 grudnia 2009 r.
Olmedica z oczywistych przyczyn nie mogła powstać w oparciu o przepisy ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji, ponieważ do tej pory ta ustawa znajduje się w fazie projektu. W moim przekonaniu brak zwolnienia spółek kapitałowych ze 100% udziałem samorządu terytorialnego, utworzonych w oparciu o przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, gospodarce komunalnej oraz kodeksu spółek handlowych z powodu braku innych uregulowań prawnych w tamtym czasie, spowoduje naruszenie zasad konkurencyjności i będzie objawem nierównego traktowania podmiotów świadczących usługi medyczne w zakresie szpitalnictwa dla osób ubezpieczonych w NFZ.
Przekształcenie obecnie funkcjonującej spółki na zasadach określonych w ustawie restrukturyzacyjnej w spółkę użyteczności publicznej będzie musiało potrwać, a nadto nie wiadomo, czy przepisy te wejdą w życie, w jakim kształcie i kiedy. W tym czasie Olmedica w Olecku spółka z o.o. będzie płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.
W związku z tym ponownie proszę o uwzględnienie w projekcie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych ustaw zwolnienia z podatku dochodowego również spółek, których 100% udziałów posiada jednostka samorządu terytorialnego, a których działalnością statutową jest ochrona zdrowia.
Władysław Mańkut