Informację w związku z oświadczeniem senatora Władysława Mańkuta, złożonym na 35. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 34), przekazał Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji:
Warszawa, 26.03.2003 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku
Nawiązując do pisma z dnia 12 marca 2003 r., sygn. LP/043/80/03/V, przekazującego oświadczenie Senatora RP Pana Władysława Mańkuta w sprawie wydawania paszportów polskich Polakom mieszkającym poza granicami RP, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Przepisy prawne dotyczące wydawania paszportów obywatelom polskim, zarówno w kraju jak i za granicą, nie uległy zmianie. Zmieniony został jedynie system personalizacji tych dokumentów poprzez ich wypełnianie w kraju (Centrum Personalizacji Dokumentów). Wydawanie paszportów w tym systemie obywatelom polskim mieszkającym poza granicami RP rozpoczęto od dnia 1 stycznia 2003 r.
Osoba występująca o wydanie paszportu w polskim organie paszportowym za granicą - na okres oczekiwania na dostarczenie dokumentu wypełnionego w kraju - otrzymuje paszport tymczasowy (ważność tego dokumentu może być określona na czas do 12 miesięcy). W przypadku konieczności natychmiastowego przyjazdu do kraju, paszport tymczasowy może być wydany obywatelowi polskiemu mieszkającemu za granicą bezzwłocznie.
Do wydania takiego paszportu nie jest konieczny numer ewidencyjny PESEL.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o paszportach (Dz.U. z 1991 r., Nr 2, poz. 5 z późn. zm.), paszporty i paszporty tymczasowe wydaje się po przedstawieniu wymaganych dokumentów i uiszczeniu należnych opłat. Dokumenty niezbędne do otrzymania paszportu określone są w przepisach rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie wzorów oraz trybu wydawania paszportów, dokumentów wymaganych do ich otrzymania, a także trybu postępowania funkcjonariuszy Straży Granicznej w przypadku ujawnienia w czasie kontroli granicznej wad w paszportach (Dz.U. Nr 114, poz. 991). Należy zaznaczyć, że przepisy tego rozporządzenia w zasadzie powielają przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 10 marca 1999 r. o tym samym tytule (Dz.U. Nr 37, poz. 358 z późn. zm.).
Jest oczywistym, że wydanie polskiego dokumentu, zwłaszcza tak ważnego jak paszport, winno nastąpić na podstawie polskich dokumentów i polskich odpisów aktów stanu cywilnego. Uzyskanie odpisu nie jest niemożliwe ani utrudnione w sposób uniemożliwiający wydanie paszportu w rozsądnym czasie.
W dalszym ciągu istnieje zapis, zgodnie z którym - w szczególnie uzasadnionych przypadkach - konsul może przyjąć odpisy aktów stanu cywilnego, innych niż polskie. Nie wydaje się jednak właściwa praktyka traktowania "szczególnie uzasadnionych przypadków" jako zasady postępowania w każdej sytuacji.
Nie są zasadne obawy, że od 1 stycznia 2003 r. polskie władze wprowadziły nowe przepisy, które można określić jako restrykcyjne lub utrudniające otrzymanie paszportu.
Należy stwierdzić, że aktualnie obowiązujące przepisy nie powinny generować dodatkowych trudności przy załatwianiu spraw paszportowych obywateli polskich mieszkających poza granicami RP. Sprawne i bezpieczne wydawanie paszportów obywatelom polskim jest przedmiotem stałej troski Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Z poważaniem
PODSEKRETARZ STANU
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych
i Administracji
Leszek CIEĆWIERZ