Oświadczenie złożone
przez senatora Janusza Lorenza
Oświadczenie skierowane do ministra infrastruktury Krzysztofa Opawskiego
Szanowny Panie Ministrze!
Ze względu na wagę sprawy, powodowany ogromnym znaczeniem przedsięwzięcia dla Polski, a także Unii Europejskiej, Litwy, Łotwy i Estonii, pozwalam sobie tą drogą ponowić adresowane do Pana wystąpienie.
Otóż prace nad planem rozbudowy drogi krajowej nr 16 rozpocząłem jeszcze jako wojewoda olsztyński, jeszcze w 1995 r., poprzez zlecanie projektów przebudowy tej trasy, z założeniem przekształcenia jej w GP, a potem w drogę ekspresową, która winna stanowić jedno z odgałęzień Via Baltiki na terenie Polski.
Jest to, z wielu względów, zagadnienie priorytetowe, nie tylko dla naszego kraju - również, czego nie ukrywam, dla województwa warmińsko-mazurskiego - lecz także dla Litwy, Łotwy i Estonii oraz Obwodu Kaliningradzkiego i Rosji. Poprawa stanu infrastruktury drogowej na proponowanej przeze mnie trasie od Iławy, Ostródy prze
z Olsztyn - Biskupiec - Mrągowo - Mikołajki do Ełku, dalej przez Olecko - Bakałarzewo - Suwałki aż do litewskiego przejścia granicznego jest bezwzględnie konieczna. Nadanie temu odcinkowi statusu odgałęzienia Via Baltiki radykalnie rozłoży nakłady inwestycyjne, przyspieszając realizację zadania.Opisana wyżej trasa odgałęzienia, jako bezpieczna dla środowiska, zyskała pełną akceptację wojewódzkiego konserwatora przyrody. Oznacza to, że proponowane rozwiązanie nie będzie blokowane, jak ma to miejsce w przypadku wielu innych propozycji i nie spowoduje dodatkowych nakładów związanych z ochroną przyrody. Omija tereny chronione przyrodniczo, między innymi Puszczę Knyszyńską, Augustowską.
Przeprowadzenie odgałęzienia Via Baltiki przez Warmię i Mazury, najbiedniejszy region w kraju, mający największe bezrobocie i naprawdę katastrofalny stan dróg, to dla tego województwa - które, jako jedyne, ma granicę z Rosją, czyli z Obwodem Kaliningradzkim - dla naszego kraju, a co za tym idzie, dla Unii, ogromna szansa. Wystarcz
y wspomnieć, że oznacza to krótkie, bezpieczne, a także szybkie i niezależne połączenia UE z Obwodem Kaliningradzkim. W Obwodzie Kaliningradzkim właśnie Litwa, Łotwa i Estonia, a także Polska prowadzą liczne inwestycje. Będzie to także potężny, ekonomiczny i społeczny bodziec rozwojowy dla wszystkich sąsiadujących z trasą gmin. Zastosowanie proponowanego rozwiązania odciąży także ruch głównym biegiem Via Baltiki, dając znacznie krótsze połączenie, na przykład z Rosji do Unii Europejskiej. Pamiętać należy także, że trasa ta ma znaczenie nie tylko dla rozwoju turystyki i rozwoju gospodarczego regionu. Daje bowiem szansę zwiększonej wymiany między Rosją (Obwód Kaliningradzki to naturalny partner handlowy) a Unią Europejską, w tym także Polską, szansę rozwoju tak bardzo potrzebnych ze względów gospodarczych przejść granicznych (Michałkowo - Żelaznodorożnyj, Perły - Kryłowo), a co za tym idzie, pojawienia nowych miejsc pracy.Patrząc perspektywicznie, kwestia Obwodu Kaliningradzkiego musi zostać rozwiązana przez Unię Europejską i Rosję, a my, jako kraj i Unia, musimy na tym jak najwięcej skorzystać. Bezwzględnie konieczne jest wprowadzenie rozwiązań drogowych niezależnych od Kaliningradu (Rosji), ale zawsze dających mu szansę wejścia na zasadach partnerskich i przy
deklaracji akceptacji ze strony Rosji i Obwodu Kaliningradzkiego wspólnej polityki europejskiej.Niezależnie od tego, czy połączenie do drogi krajowej nr 6 (E28: Berlin - Gdańsk) nastąpi poprzez drogę krajową nr 7 (E77: Gdańsk - słowacka granica), czy przez drogę krajową nr 1(E75: Gdańsk - czeska granica), w każdym wariancie, realizacja tego odgałęzienia jest zadaniem priorytetowym, niezbędnym na wypadek, gdyby kiedykolwiek miały miejsce jakiekolwiek perturbacje polityczne związane z Obwodem Kaliningradzki
m, będącym enklawą prezentującej różne zachowania polityczne i gospodarcze Rosji. Wykorzystanie drogi nr 16 (Grudziądz - litewska granica) jako przedłużenia drogi z Berlina poprzez Poznań, oznacza dla nas niezależność od różnego rodzaju zawirowań. Wciąż doświadczamy dotkliwych konsekwencji pewnych uwarunkowań. Przykładem może być chociażby sprawa Cieśniny Pilawskiej, gdzie wciąż brak jest logicznego wyjaśnienia dla stanowiska Rosji, która raz pozwala przepływać statkom unijnym i tym spoza Unii do naszych portów, a raz nie. Doświadczenia takie skłaniają do szukania alternatywnych możliwości, takich jak popierany przeze mnie projekt budowy kanału przez Mierzeję Wiślaną, a przede wszystkim właśnie proponowane przeze mnie przekształcenie drogi nr 16 w odgałęzienie trasy Via Baltica. Stworzy to nowe możliwości uniezależnienia się, przy jednoczesnej pełnej współpracy z Obwodem Kaliningradzkim.Nadmieniam, że z tematem tym zapoznałem polskich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim, panią Danutę Huebner, komisarz UE do spraw polityki regionalnej, pana Janusza Lewandowskiego, przewodniczącego Komisji Budżetu i Finansów PE. Pozostaję także w stałym kontakcie z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, Instytutem Badawczym Dróg i Mostów oraz z przedstawicielami s
amorządów na proponowanej trasie przebiegu odgałęzienia, dla których jest to niezwykle istotna sprawa. Propozycja moja spotkała się także z uznaniem i akceptacją wielu przedstawicieli parlamentów narodowych Litwy, Łotwy i Estonii.W ostatnim czasie doprowadziłem do powstania "Porozumienia na rzecz modernizacji drogi nr 16 - Połączenia z Europą szansą rozwoju Warmii i Mazur". Porozumienie to jest inicjatywą obywatelską, ponadregionalną i ponadpaństwową. Łączy wszystkie strony zainteresowane poprawą warunków bytowych i sytuacji społeczno-gospodarczej. Głównym celem podmiotów zawierających to Porozumienie jest spowodowanie wpisania drogi nr 16 oraz przejść granicznych i prowadzących do nich dróg w rządowy program modernizacji realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, wojewodę i samorządy, a także Unię Europejską. Sygnatariusze Porozumienia stoją na stanowisku, że nie można dłużej czekać i wierzyć, iż poprawa stanu infrastruktury drogowej nastąpi automatycznie w drodze rozwoju gospodarczego. Ze względu na trudną sytuację w państwie trzeba tych działań dokonać przy zaangażowaniu administracji rządowej, samorządów i Unii Europejskiej. Porozumienie ma skupiać zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, wszystkich, którzy rozumieją znaczenie przekształcenia drogi nr 16 w odgałęzienie trasy Via Baltica. Bardzo ważne jest także tworzące się w ten sposób połączenie z trasą Via Hanzeatica. Zadaniem członków Porozumienia będzie intensywny lobbing na rzecz uczynienia drogi nr 16 głównym komunikacyjnym nerwem Warmii i Mazur i nie tylko tego regionu.
Zamiarem naszym jest zdążyć z wpisaniem tego zadania do budżetu UE, który jest w trakcie opracowywania. Faktyczna realizacja może się rozpocząć dopiero po roku 2007, ze względu na okres, na jaki budżet jest przygoto
wywany.Samorządy województwa warmińsko-mazurskiego z wielkim zainteresowaniem odnoszą się do tego projektu, deklarując chęć uczestniczenia w nim.
Ufam, że wyżej opisane zamierzenie znajdzie zrozumienie u Pana Ministra. Proszę, by ze względu na znaczenie społeczne, gospodarcze, polityczne oraz względy bezpieczeństwa zechciał pan wspierać jego realizację.
Łączę wyrazu szacunku
Senator Rzeczypospolitej Polskiej
Janusz Lorenz