Warszawa, 2002-12-16

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Program MEDIA Plus jest następcą wspólnotowych programów MEDIA I i MEDIA II, ukierunkowanym na wzmocnienie konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego poprzez wspieranie międzynarodowej dystrybucji filmów europejskich, rozwoju europejskich firm działających na obszarze audiowizualnym i kinematograficznym oraz szkolenia profesjonalistów w tym zakresie. Czynne uczestnictwo Polski w europejskich przedsięwzięciach w dziedzinie mediów rozpoczęło się w roku 1992, kiedy to na mocy umowy z Europejskim Biurem Dystrybucji Filmowej EFDO Polska przystąpiła do jednego z projektów Programu MEDIA, obejmującego dystrybucję filmową. W roku 1993 decyzją Rady Europejskiej programy wspólnotowe zostały otwarte dla państw stowarzyszonych z Unią Europejską, co znalazło swój wyraz w oficjalnym Komunikacie Komisji Europejskiej z października 1993 roku, prezentującym stanowisko opowiadające się za przystąpieniem Polski do całości Programu MEDIA, uzależniając to jednak od dostosowania polskiego prawa w dziedzinie audiowizualnej do standardów obowiązujących w Unii Europejskiej oraz akceptacji przez stronę polską zasad wspólnotowej polityki audiowizualnej. W okresie tym koordynacja zadań związanych z uczestnictwem Polski w Programie znajdowała się w gestii Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Biura ds. Integracji Europejskiej oraz podmiotu właściwego do spraw kinematografii - Komitetu Kinematografii. W roku 1997 na mocy upoważnienia Rady Ministrów organem odpowiedzialnym za koordynację działań w zakresie przystąpienia Polski do Programu MEDIA ustanowiona została Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

W wyniku konsultacji prowadzonych przez Krajową Radę z ówczesnym Ministerstwem Kultury i Sztuki oraz Komitetem Kinematografii w dniu 26 czerwca 1997 r. zostało podpisane Porozumienie w sprawie koordynacji współpracy w zakresie uczestnictwa Polski w Programie MEDIA II, którego postanowienia przewidywały powstanie w strukturze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za informowanie i promowanie Programu MEDIA oraz służącej pomocą techniczną polskim beneficjentom Programu - Biura Media Desk.

Formalne przystąpienie do Programu Wspólnotowego możliwe było jednak dopiero po spełnieniu przez stronę polską warunku wprowadzenia do porządku prawnego odpowiednich regulacji gwarantujących unifikację z rozwiązaniami stosowanymi w przedmiotowym zakresie przez kraje Unii. Nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji, która weszła w życie w 2000 r., a także zapewnienia polskich władz, iż pełne dostosowanie do przepisów Dyrektywy o Telewizji bez Granic nastąpi na mocy kolejnej nowelizacji ustawy, spowodowało, że Komisja Europejska we wrześniu 2001 roku zaproponowała Polsce od 2002 roku udział w edycji Programu MEDIA na lata 2001 - 2005 (MEDIA Plus). Podjęte wówczas działania organizacyjne zmierzające do przygotowania uczestnictwa Polski w Programie MEDIA Plus doprowadziły do opracowania przez stronę rządową, we współpracy z Komisją Europejską "Planu działania w sprawie wzmocnienia administracji i sądownictwa w Polsce", który został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 kwietnia 2002 r. Dokument ten potwierdzał, iż Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem właściwym do prowadzenia działań związanych z realizacją Programu MEDIA Plus oraz zakładał utworzenie przy Krajowej Radzie Biura do obsługi tego Programu.

W konsekwencji przyjęcia koncepcji określającej Krajową Radę organem właściwym do spraw Programu MEDIA, Prezes Rady Ministrów Pan Leszek Miller w dniu 13 czerwca br. upoważnił Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Pana Juliusza Brauna do podpisania w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Memorandum Porozumienia z Komisją Europejską w sprawie przystąpienia Polski do Wspólnotowego Programu Media Plus i Media Plus - Training. Porozumienie zostało podpisane w Brukseli w dniu 19 czerwca 2002 r.

Dla obsługi Programu, na mocy aneksu z dnia 28 lutego 2002 r. do ww. Porozumienia między Krajową Radą Radiofonii i Telewizji a Komitetem Kinematografii, przy Krajowej Radzie powstało Biuro Media Desk, działające w formie wieloosobowego stanowiska pracy, na bazie którego z dniem 1 stycznia 2003 r. ma zostać utworzone gospodarstwo pomocnicze pn. "Gospodarstwo Pomocnicze Biuro Współpracy z Programem Media - Media Desk.

Należy przy tym stwierdzić, iż ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych przewiduje możliwość tworzenia gospodarstw pomocniczych przez kierownika jednostki budżetowej. Gospodarstwem pomocniczym jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organem konstytucyjnym, przy czym prowadzi swoją działalność w formie jednostki budżetowej. Przewodniczący Krajowej Rady może zatem utworzyć na mocy art. 20 ww. ustawy gospodarstwo pomocnicze.

Mając na uwadze przytoczone powyżej regulacje należy uznać, iż działalność prowadzona w formie gospodarstwa pomocniczego nie jest działalnością gospodarczą opartą o rozwiązania określone w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, lecz wprost wynika z ustawy o finansach publicznych i jest właściwa wyłącznie dla jednostek budżetowych zaliczanych do sektora finansów publicznych. Ponadto, należy zauważyć, iż postanowienia ustawy o finansach publicznych nie zawierają regulacji dotyczących możliwości tworzenia przez państwowe jednostki budżetowe podmiotów gospodarczych określonych w kodeksie spółek handlowych.

Niezależnie od powyższego pragnę nadmienić, iż Minister Kultury, w którego gestii znajdują się sprawy kinematografii, przewiduje omówienie z Przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji kwestii usytuowania i dalszego funkcjonowania programu MEDIA Plus.

Odnosząc się natomiast do wątpliwości Pana Senatora związanych z obarczeniem Krajowej Rady "dodatkowymi czynnościami, które dotyczą wszystkich etapów powstawania dzieł audiowizualnych przedstawianych przez polskich autorów w procesie pośrednictwa do środków europejskiego programu Media Plus" pragnę wyjaśnić, iż zgodnie z informacjami przedstawionymi w tym zakresie przez Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Program adresowany jest do profesjonalistów sektora audiowizualnego, głównie niezależnych przedsiębiorstw, instytucji niepaństwowych. Projekty przedstawiane są przede wszystkim przez polskich niezależnych producentów, dystrybutorów i instytucje organizujące szkolenia, nie zaś przez indywidualnych autorów i twórców. Stosowne wnioski składane są bezpośrednio do Brukseli, gdzie po zaopiniowaniu zapada decyzja o kwotach przyznanych dotacji. Zadaniem "Biura Media Desk" jest jak najszersza promocja Programu w Polsce, dostarczanie profesjonalistom sektora audiowizualnego wyczerpujących informacji o możliwości skorzystania z Programu oraz o obowiązujących procedurach ubiegania się o wsparcie finansowe. Ponadto w obszarze działalności Biura znajduje się promocja polskiego dorobku audiowizualnego i polskich przedsiębiorstw działających w tej dziedzinie. Należy zatem uznać, iż charakter działalności Biura Media Desk nie wykracza poza rolę informacyjną i promocyjną.

Jan Czekaj