Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego Andrzeja Kalwasa

Szanowny Panie Ministrze!

Moje oświadczenie z dnia 17 marca 2005 r., skierowane do Pana Ministra, odnosiło się do niezwykle ważnej kwestii, jaką jest przestrzeganie elementarnego prawa do zachowania równości stron przy zawieraniu umów, zwłaszcza w sytuacji, kiedy możliwe staje się wykorzystywanie pozycji dominującej przez jedną z nich. Jest to praktykowane przez kancelarie notarialne, szczególnie w sytuacjach odnoszących się do osób fizycznych poddających się czynnościom notarialnym.

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, pana Sylweriusza M. Królaka, trudno uznać za zadowalającą, ponieważ jej treść stanowi jedynie przypomnienie o istniejących rozwiązaniach - to w końcu można przeczytać. Nie można także przejść do porządku dziennego nad lakonicznym stwierdzeniem końcowym, w którym sugeruje się pytającemu ewentualne rozważenie tego problemu w bliżej nieokreślonej w czasie perspektywie.

Praktyka pokazuje, że ewidentnie brakuje informowania o jakiejkolwiek możliwościach ustalenia wysokości taksy notarialnej, przywoływane są jedynie przepisy o stawkach maksymalnych. Zawód notariusza, bez wątpienia cieszący się dużym prestiżem społecznym, w sytuacji hermetycznego funkcjonowania środowiska - co implikuje, w swej konsekwencji daje limitowanie swobodnego dostępu do zawodu - rodzi pokusy nadmiernego wykorzystywania danego uprzywilejowania. Z takimi praktykami spotkałem się dwukrotnie w ostatnim czasie. W jednym przypadku była to taka sytuacja, że notariusz był oburzony, kiedy zwróciłem się do niego z zapytaniem o wpisaną taksę.

Wydaje się, że ministerstwo powinno podjąć pewne działania i dokonać analizy stosowania w codziennej praktyce przedmiotowego rozporządzenia. Od samego początku przyświecała mi myśl przestrzegania podmiotowości stron przy sporządzaniu umów. Przede wszystkim chodzi o wyeliminowanie uprzywilejowanej pozycji jednej z nich - zwłaszcza w zakresie ustawowego limitowania możliwości wykonywania takich czynności.

Wyrażam nadzieję, iż odpowiedź nie będzie miała charakteru zdawkowego i zostaną w niej przedstawione konkretne propozycje podjęcia określonych działań w ściśle sprecyzowanym terminie.

Z poważaniem
Marian Lewicki