Warszawa, 19 stycznia 2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Do zadań Ministerstwa Skarbu Państwa, w sferze nadzoru nad spółkami, wynikających z uprawnień właścicielskich oraz praw z akcji i udziałów Państwa w podmiotach Skarbu Państwa, należy m.in. analizowanie wniosków zarządu spółek w sprawach rozpatrzenia i zatwierdzenia:

Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych oraz statutami spółek, Minister Skarbu Państwa wykonuje należne mu prawa, poprzez udział w walnych zgromadzeniach i wyrażanie stanowiska MSP w głosowaniu nad uchwałami. Z uwagi na fakt, że Skarb Państwa jest akcjonariuszem mniejszościowym, nie ma możliwości wpływu na decyzje podejmowane przez walne zgromadzenie zwykłą większością głosów. W przypadku gdy Skarb Państwa posiada 25% udziału w kapitale zakładowym spółek, ma możliwość zablokowania decyzji walnych zgromadzeń w kwestiach wymagających kwalifikowanej większości (3/4 bądź 4/5 głosów), które w ocenie Ministra Skarbu Państwa nie będą korzystne dla spółki lub będą działały na szkodę akcjonariuszy. W przypadku podjęcia przez walne zgromadzenia negatywnych dla Spółki lub jej akcjonariuszy oraz niezgodnych z prawem uchwał, Skarb Państwa występuje do sądu o zaskarżenie lub unieważnienie. Nadzór właścicielski Skarbu Państwa polega również na udziale przedstawicieli Ministra Skarbu Państwa w radach nadzorczych spółek. Przedstawiciele Ministra Skarbu Państwa stanowią mniejszość w radzie nadzorczej, nie mają jednak możliwości aktywnego wpływu na decyzje podejmowane przez radę.

Minister Skarbu Państwa do zbycia akcji/udziałów w spółkach z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa przykłada nie mniejszą wagę niż do prowadzonych zasadniczych procesów prywatyzacyjnych i co należy podkreślić, tego typu sprzedaż prowadzona jest przez cały czas, to jednak w wielu przypadkach zbycie mniejszościowych pakietów akcji /udziałów nie zawsze i nie w każdym czasie jest możliwe lub uzasadnione.

Zasadnicze przyczyny to:

- zapewnienie dla Skarbu Państwa większej kontroli nad realizacją przez inwestorów zobowiązań inwestycyjnych i pozainwestycyjnych, zapisanych w umowach prywatyzacyjnych,

- zbyt niska oferowana cena,

- oczekiwanie na efekty przeprowadzonej przez spółkę restrukturyzacji, która podniesie wartość rynkową spółki itp.

3. Szczególnym przypadkiem spółek z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa są Narodowe Fundusze Inwestycyjne oraz spółki wniesione do Narodowych Funduszy Inwestycyjnych (dalej spółki parterowe). Uzasadnieniem do posiadania przez Skarb Państwa mniejszościowych pakietów akcji w tych spółkach są przepisy ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. O narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. z 1993 r. nr 44, poz. 202 ze zm.). Na ich podstawie Skarb Państwa pozostawił sobie 15% akcji w każdym z Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, jako akcje przeznaczone na inne cele, w tym na wynagrodzenie za wyniki finansowe dla firm zarządzających majątkiem Funduszy. W wykonaniu dyspozycji art. 24 cytowanej wyżej ustawy Skarb Państwa podpisał z Funduszami oraz Firmami zarządzającymi ich majątkiem umowy cywilno-prawne, zwane umowami o wynagrodzenie za wyniki finansowe, które regulują zasady i sposób wypłacania ekwiwalentu pieniężnego uzyskanego ze sprzedaży zarezerwowanych na ten cel akcji Funduszy znajdujących się w posiadaniu Skarbu Państwa. W wyniku realizacji składanych na podstawie tych umów żądań zbycia akcji udział Skarbu Państwa w kapitale zakładowym poszczególnych Narodowych Funduszy Inwestycyjnych sukcesywnie maleje i obecnie kształtuje się na poziomie od 4,71% do 15%.

W przypadku spółek parterowych 60% akcji spółek zostało wniesione do poszczególnych NFI, 15% udostępniono nieodpłatnie pracownikom, w niektórych podmiotach 15% uprawnionym rolnikom. Skarb Państwa pozostał właścicielem około 25% akcji spółek lub w przypadku udostępnienia akcji rolnikom około 10% akcji. Należące do Skarbu Państwa akcje są sukcesywnie zbywane w trybie i na zasadach określonych przepisami ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji.

4. Liczba spółek z częściowym udziałem SP jest zmienna. Zmniejsza się w miarę zbywania przez Skarb Państwa akcji/udziałów, ale równocześnie zwiększa się wraz z prywatyzacją kolejnych podmiotów państwowych. Istnienie tego typu spółek oraz ponoszenie kosztów związanych z wykonywaniem przez SP praw korporacyjnych (bez względu na to, który organ będzie reprezentował SP i wykonywał te prawa) jest więc nieodzownym elementem procesu prywatyzacji polskiej gospodarki. Należy przyjąć, iż Skarb Państwa również w przyszłości będzie w posiadaniu akcji/udziałów w spółkach prawa handlowego. Zmianie podlegała będzie natomiast ich struktura, w związku z koniecznością prowadzenia aktywnej polityki gospodarczej, celem przyspieszenia rozwoju sektorów, w których poziom inwestycji kapitałowych będzie niedostateczny.

z up. SEKRETARZ STANU

Andrzej Szarawarski