Oświadczenie złożone
przez senatora Włodzimierza Łęckiego
Oświadczenie skierowane do ministra skarbu państwa Sławomira Cytryckiego
Uprzejmie proszę pana ministra o szczególne zainteresowanie się trudną sytuacją ekonomiczną odlewni żeliwa w Śremie w województwie wielkopolskim i udzielenie jej niezbędnej pomocy. Odlewnia żeliwa jest największym podmiotem gospodarczym w Śremie, a jej ewentualna likwidacja połączona ze zwolnieniem około tysiąca ośmiuset osób w sposób drastyczny zwiększyłaby bezrobocie w tym rejonie.
Odlewnia Żeliwa "Śrem" SA swoją działalność produkcyjną rozpoczęła w 1968 r. jako oddział zakładów H. Cegielski - Poznań. Budowę zakładu ukończono w 1974 r. W styczniu 1994 r. odlewnia rozpoczęła proces przemian, którego celem było sprywatyzowanie przedsiębiorstwa. W kwietniu 1999 r. Ministerstwo Skarbu Państwa sprzedało 70% akcji odlewni. Nabywcami byli Centrozap SA z siedzibą w Katowicach, który nabył 44,9% akcji, i Bank Pekao SA z siedzibą w Warszawie - 25,1% akcji.
Dzisiaj właścicielem 71,4% akcji jest spółka giełdowa Centrozap SA z siedzibą w Katowicach. Właścicielami pozostałych akcji są: Skarb Państwa - 14,6%, oraz pracownicy - 14%. Obecnie kapitał zakładowy spółki wynosi 25 milionów 800 tysięcy zł. Odlewnia jest także właścicielem 84,1% udziałów utworzonej w maju 2001 r. spółki zależnej Zakład Usług Technicznych "Etma" sp. z o.o., której kapitał zakładowy wynosi 1 milion zł.
Odlewnia Żeliwa "Śrem" SA funkcjonuje jako zespół czterech wydziałów odlewniczych. Szeroki wachlarz stosowanych technologii daje możliwości produkcji jednostkowej, seryjnej i wielkoseryjnej odlewów z kilkunastu gatunków żeliwa, między innymi szarego, sferoidalnego i niskostopowego. Odlewnia może wytwarzać odlewy o masie jednostkowej
od 0,5 do 30 tysięcy kg na kilku liniach produkcyjnych. Potwierdzeniem jakości produkcji są między innymi posiadane certyfikaty zgodności systemu zarządzania jakością z normą ISO 9001 i systemu zarządzania środowiskiem z normą ISO 14001. Wyroby śremskiej odlewni - jednej ze znaczniejszych w kraju - uznawane są przez największe na świecie towarzystwa klasyfikacyjne. Ponad 70% produkcji trafia na eksport. Odlewnia Żeliwa "Śrem" SA jako pierwsza wdrożyła też zintegrowany system zarządzania R/3 firmy SAP. Przedsięwzięcie to, o znaczeniu strategicznym, pozwoli uzyskać firmie przewagę konkurencyjną, jak również wpłynie na zwiększenie wartości firmy.W roku 2001 odlewnia po raz pierwszy w swojej działalności odnotowała ujemny wynik finansowy. Podobnie zakończył się rok 2002. Na pogorszenie sytuacji w śremskiej odlewni ma wpływ wiele czynników, z których najważniejsze to problemy polskich stoczni i zakładów H. Cegielski w Poznaniu, a także kłopoty większościowego akcjonariusza - Centrozapu SA.
Zagrożenie istnienia spółki budzi głęboki i zrozumiały niepokój w środowisku lokalnym i wojewódzkim. Konsekwencje zakończenia działalności przez odlewnię byłyby bowiem bardzo poważne. Spółka prowadzi intensywne działania, aby rozwiązać obecne problemy. W ubiegłym roku przeprowa
dzono redukcję zatrudnienia o ponad dwieście siedemdziesiąt osób. Rozpoczęto prace nad restrukturyzacją na podstawie ustawy o pomocy publicznej dla pracodawców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy. Również władze miasta i powiatu starają się przychylnie podchodzić do problemów spółki, między innymi odraczając spłaty należnych opłat i podatków.Główną przyczyną trudnej sytuacji odlewni jest jej powiązanie kapitałowe ze znajdującym się w krytycznej sytuacji Centrozapem. Z pozyskanych informacji wynika, że Centrozap jest poważnie zadłużony w stosunku do Skarbu Państwa. W tej sytuacji powstała szansa nieszablonowej pomocy dla odlewni, istnieje bowiem możliwość przejęcia za długi Centrozapu odlewni żeliwa w Śremie przez Skarb Państwa i swego rodzaju ponowne up
aństwowienie zakładu. Po realizacji tego zamierzenia możliwa będzie indywidualna prywatyzacja odlewni na warunkach korzystnych zarówno dla zakładu, jak i przyszłego inwestora. Samodzielnie działająca odlewnia, posiadająca określony krąg odbiorców i oferująca wysoką jakość produktów, daje gwarancje ekonomicznej efektywności działalności, a także zachowania - co jest równie ważne - większości istniejących obecnie miejsc pracy.Zdaję sobie sprawę z trudności realizacji takiego rozwiązania, lecz zdaniem wielu ekonomistów, między innymi z Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, jest ono pod względem prawnym możliwe, a pod względem ekonomicznym stwarza duże szanse powodzenia.
Z wyrazami szacunku
Włodzimierz Łęcki