Oświadczenie złożone przez senatora Włodzimierza Łęckiego
Oświadczenie skierowane do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Cezarego Banasińskiego.
Szanowny Panie Prezesie!
Jednym z podstawowych materiałów budowlanych, bez którego nie może powstać żadna budowla, jest cement. Jego roczna produkcja w Polsce w 2000 r. wynosiła 14 milionów 800 tysięcy t.
W ostatnich latach wszystkie cementownie na skutek procesów prywatyzacyjnych znalazły się w strukturach zachodnioeuropejskich grup kapitałowych. Według powszechnej opinii działają one w porozumieniu, między innymi dzieląc kraj na określone strefy wpływów i regulując poziom cen. Informacje takie przekazywane są z wiarygodnych źródeł - od przedsiębiorstw budowl
anych oraz firm zajmujących się sprzedażą materiałów budowlanych.Od kilku lat wszystkie cementownie i ich firmy dystrybucyjne na przełomie stycznia i lutego każdego roku podnoszą ceny cementu praktycznie w takim samym stopniu. W ostatnich latach podwyżki cen najczęściej stosowanego cementu CEM I 32,5 kształtowały się następująco:
- w styczniu 1999 r. ze 142 zł/t do 157 zł/t - wzrost o 10,5%;
- w styczniu 2000 r. do 177 zł/t - wzrost o 12,7%;
- w styczniu 2001 r. do 210 zł/t - wzrost o 10,7%;
- w lutym 2002 r. do 226 zł/t - wzrost o 7,6%.
Łącznie, w stosunku do roku 1999, cement w roku 2002 zdrożał o 59,2%.
W podobny sposób drożały inne cementy dystrybuowane luzem lub w workach. Powyższe ceny są średnimi, ale różnice cen między poszczególnymi cementowniami wynoszą 1-2%, przy czym w poszczególnych latach są na przemian wyższe lub niższe, co w efekcie daje równomierny wzrost. W analogicznych okresach wzrost cen innych głównych materiałów budowlanych - ceramiki ściennej, stali, drewna czy stolarki tworzywowej - był mniejszy i wynosił średnio 2-5% rocznie.
Sprawa cyklicznych podwyżek cen cementu, szczególnie w ostatnich dwóch latach, gdy budownictwo notuje wyraźny regres, ma bardzo duży wpływ na kształtowanie cen produkcji. Generalnie można zauważyć obniżanie się cen produktów finalnych budownictwa, co stoi w wyraźnej sprzeczności z rosnącymi cenami cementu. O rentowności produkcji cementu świadczy między innymi fakt, że w 2000 r. cementownia Górażdże, należąca do koncernu Heidelberger Zement, osiągnęła około 160 milionów zł zysku przy przychodzie około 550 milionów zł.
Według mojej oceny firmy zajmujące się produkcją cementu w dwóch przypadkach naruszyły przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, mianowicie art. 5 ust. 1 pkt 1, poprzez ustalanie w drodze porozumienia cen sprzedaży cementu, i art. 5 ust. 1 pkt 3, poprzez ustalanie podziału rynków zbytu cementu według struktury administracyjnej kraju.
Bardzo proszę Pana Prezesa o zainteresowanie się tą sprawą i przekazanie mi swojej opinii na ten temat. Podobna sytuacja istniała do niedawna na cementowym rynku niemieckim. W wyniku interwencji niemieckich służb antymonopolowych koncerny cementowe zapłaciły kilkaset milionów marek w zamian za umorzenie dochodzenia i zobowiązały się do zaprzestania podobnych działań.
Z wyrazami szacunku
Włodzimierz Łęcki