Warszawa, 08 marca 2005 r.

Pan

Prof. dr hab. Longin Hieronim Pastusiak

Marszałek Senatu

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez senator Annę Kurską na 76. posiedzeniu Senatu RP w dniu 3 lutego 2005 r. w sprawie planów restrukturyzacyjnych Poczty Polskiej, przesłanego przy piśmie z dnia 10 lutego 2005 r., znak: BPS/DSK-043-51/05. chciałbym przedstawić, co następuje.

Na wstępie chciałbym poinformować, że sprawa sytuacji w p.p.u.p. Poczta Polska była przedmiotem debaty na 93. posiedzeniu Sejmu w dniu 16 grudnia 2004 r. (punkt 20. porządku dziennego). W trakcie tej debaty przedstawiłem aktualną sytuację Poczty Polskiej na rynku usług pocztowych oraz konieczność wprowadzenia zmian, które pozwolą jej skutecznie konkurować na tym rynku, m.in. omówiłem potrzebę i cel przeprowadzenia procesu reorganizacji wewnętrznej w Poczcie Polskiej, w tym utworzenia pionów biznesowych, a w przyszłości komercjalizacji tego przedsiębiorstwa. Odpowiadałem też na pytania zadawane przez posłów dotyczące spraw związanych z wdrażanymi w Poczcie Polskiej zmianami, w tym również na pytania dotyczące ewentualnych zwolnień pracowników.

Biorąc pod uwagę, że oświadczenie Pani Senator Anny Kurskiej dotyczy kwestii, które były omawiane podczas debaty, pozwolę sobie zatem niektóre wyjaśnienia po ich uaktualnieniu o stan spraw na dzień dzisiejszy przedstawić poniżej.

Odnośnie planów restrukturyzacyjnych, chciałbym wyjaśnić, że kierunki zmian w strukturze organizacyjnej Poczty Polskiej zawarte są w opracowanej w 2002 r. Strategii Rozwoju Poczty Polskiej, która była omawiana na kierownictwie Ministerstwa Infrastruktury. Następnie w 2004 roku przedstawiono aktualizację tego dokumentu. W każdym przypadku kierunki zmian były przyjęte akceptującymi uchwałami przez Radę Poczty Polskiej, w której 9-osobowy skład wchodzi trzech przedstawicieli organizacji związkowych działających w Poczcie Polskiej. Również Ministerstwo je zaakceptowało przyjmując do wiadomości zaprezentowane w tych dokumentach kierunki zmian uznając, iż zmiany te są niezbędne, aby przedsiębiorstwo mogło sprostać zadaniom na konkurencyjnym rynku usług pocztowych.

Do najważniejszych kierunków zmian przedstawionych w Strategii zarówno tej z 2002 r., jak i wersji zaktualizowanej jest zmiana struktury organizacyjnej Poczty Polskiej, tj. wyodrębnienie pionów biznesowych a w dalszej przyszłości ewentualne przekształcenie z przedsiębiorstwa państwowego w spółkę prawa handlowego. Podjęte aktualnie przez Kierownictwo Poczty Polskiej działania, które budzą niepokój pracowników mają na celu wyodrębnienie niżej wymienionych pionów biznesowych:

- Pionu Usług Pocztowych (aktualnie Centrum Usług Pocztowych) opartego o sieć 14 Centrów Ekspedycyjno-Rozdzielczych na bazie których zostanie utworzonych 14 Regionów Operacyjnych i 14 Regionów Handlowych. Będzie on ukierunkowany na obsługę głównie klientów instytucjonalnych, od których pochodzi ok. 80% wszystkich przesyłek pocztowych, a które nadawane są z pominięciem nadawczych skrzynek pocztowych czy okienek w placówkach pocztowych. Celem powołania tego Centrum jest zahamowanie spadku wolumenu realizowanych usług pocztowych, zwłaszcza rynku listów oraz utrzymanie, a następnie zwiększenie udziału Poczty w rynku paczek i druków reklamowych.

- Pionu Sieci tj. opartej na bazie placówek pocztowych efektywnej i rentownej struktury dystrybucji, pozwalającej na zapewnienie pokrycia kosztów jej funkcjonowania w nowej sytuacji, w której rosnąca część przychodów z usług pocztowych, generowana jest poza urzędami pocztowymi. W organizacji wewnętrznej tego Pionu zostanie zachowany podział na 10 Regionów i 64 Rejony.

Docelowo będzie on ukierunkowany na klientów detalicznych i maksymalizację sprzedaży następujących usług: detaliczne usługi pocztowe, masowe płatności, detaliczne usługi finansowe, prenumerata, asortyment handlowy, usługi komunalne.

- Pionu Usług Logistycznych funkcjonującego w oparciu o Zakłady Transportu Samochodowego, MS-Pocztex, usługi koncesjonowane. Oferta usług logistycznych oparta będzie o usługi kurierskie, proste usługi transportowe i spedycyjne, wynajem magazynów, usługi ochrony osób i mienia (w tym konwojowania gotówki), nowe technologie.

- Pion Infrastruktury - celem powołania tego Pionu jest dążenie do obniżenia kosztów funkcji pomocniczych o charakterze korporacyjnym. Będzie on odpowiedzialny za optymalne wykorzystanie nieruchomości w ramach całej Poczty Polskiej, w tym wynajem powierzchni rekreacyjno-turystycznych, opracowywanie i wdrażanie strategii informatyzacji Poczty Polskiej oraz obniżanie kosztów zakupów korporacyjnych i innych funkcji administracyjnych. Zostanie on wydzielony po zakończeniu wydzielania pionów usługowych i przejmie on w całości majątek i ludzi, którzy nie przejdą do któregoś z pionów usługowych.

Przy restrukturyzacji przedsiębiorstwa występują natomiast odmienne stanowiska różnych grup zawodowych oraz przedstawicieli związków zawodowych. Jakkolwiek zmiany restrukturyzacyjne były i są konsultowane z organizacjami związkowymi, to zarzucają one kierownictwu Poczty Polskiej, iż nie są zapraszani do konsultacji i że proces tych konsultacji nie jest wystarczający. Trudności we współpracy kierownictwa ze związkami zawodowymi były omawiane w trakcie posiedzeń Rady Poczty Polskiej, a także poświęconych im odrębnych spotkań Ministra Infrastruktury z członkami tej Rady oraz członkami Dyrekcji Generalnej przedsiębiorstwa. Wskazano, że proces zarządzania zmianami w przedsiębiorstwie, w tym proces konsultacji powinny być udoskonalone tak, aby minimalizować napięcia.

Chciałbym tu wyjaśnić, że Kierownictwo Poczty Polskiej współpracuje z organizacjami związkowymi i konsultuje z nimi zmiany przeprowadzane w Przedsiębiorstwie. Odbywa się to na płaszczyźnie bezpośrednich kontaktów z przedstawicielami organizacji związkowych różnych ogniw oraz poprzez zapraszanie przedstawicieli do udziału w dyskusjach nad opiniowaniem propozycji programów. We wszystkich sprawach, które dotyczą załogi przedsiębiorstwa prowadzone są konsultacje społeczne z organizacjami związkowymi. Dotyczy to w szczególności planu reorganizacji, który przed zatwierdzeniem i nadaniem mu statusu oficjalnego dokumentu, został poddany konsultacjom. Zebrane zarzuty, pytania, wątpliwości i propozycje zgłaszane przez pracowników i dyrektorów jednostek regionalnych były następnie analizowane i dyskutowane na spotkaniach z udziałem szefów poszczególnych jednostek organizacyjnych (DOP, RUP, ZTS) oraz liderów związków zawodowych. W ich efekcie osiągnięto porozumienie dotyczące głównych założeń restrukturyzacji, powołania Pionu Usług Pocztowych wraz z proponowaną strukturą regionalną, powołania Pionu Sieci i Pionu Usług Logistycznych, reorganizacji funkcji pomocniczych. Jednocześnie na skutek zgłaszanych obaw i wątpliwości ustalono, że zmiany organizacyjne w firmie zostaną rozłożone na etapy, reorganizacja funkcji pomocniczych zostanie przesunięta na ostatni etap, poszczególne funkcje i zadania będą wydzielane tylko w sytuacjach wyjątkowych, po przedstawieniu szczegółowego biznesplanu i wyraźnych korzyści ekonomicznych dla przedsiębiorstwa oraz korzyści społecznych dla pracowników.

Szczegółowe koncepcje przeprowadzania zmian omawiane były m.in. na wielostronnym spotkaniu, które odbyło się 29 listopada ub.r. w Łodzi. Wzięło w nim udział Kierownictwo Poczty Polskiej, dyrektorzy jednostek organizacyjnych, osoby pracujące nad szczegółowymi koncepcjami przeprowadzenia dwóch pierwszych etapów reorganizacji (tj. powołania Pionu Sieci i Pionu Usług Pocztowych) oraz przedstawiciele związków zawodowych. Na spotkaniu omówiono stan zaawansowania prac nad restrukturyzacją i przedstawiono materiały wypracowane przez Zespół pracujący nad koncepcją powołania Pionu Usług Pocztowych oraz przez Zespół pracujący nad koncepcją powołania Pionu Sieci. Warto przy tym zauważyć, że w skład Zespołów powołanych do opracowania szczegółowych założeń organizacyjnych Pionu Usług Pocztowych i Pionu Sieci weszli w głównej mierze dyrektorzy i pracownicy jednostek terenowych (RUP, DOP, UPP). Zespoły liczyły po kilkudziesięciu członków, a uwzględniając inne osoby zaangażowane w ich prace, można założyć, że w pracach obu Zespołów wzięło udział ogółem kilkaset osób.

Odbywały się również spotkania na wyższym szczeblu, w których brali udział członkowie Kierownictwa Poczty Polskiej i liderzy central związków zawodowych działających w przedsiębiorstwie. Omawiane były na nich bardziej szczegółowe tematy, jak np. negocjacje pakietu socjalnego i zapisów umowy społecznej. Zaowocowały one podpisaniem w dniu 12 stycznia br. porozumienia między ppup Poczta Polska a Wspólną Reprezentacją Związkową. Ustalono w nim, iż Pakiet Socjalny zostanie wynegocjowany w możliwie najkrótszym terminie, a do tego czasu obowiązywać będą w zakresie zatrudnienia warunki określone w porozumieniu. Podpisując porozumienie, strony wspólnie stwierdziły, że kończy się spór na tle żądań i postulatów wysuwanych przez Wspólną Reprezentację Związkową.

Nie można tu jednak zapominać, że zapewnienie prawidłowej komunikacji wewnętrznej w tak dużym przedsiębiorstwie, jakim jest Poczta Polska, nie jest zadaniem łatwym. Trzeba bowiem mieć świadomość, że w Poczcie Polskiej działa 10 ogólnopolskich i krajowych central związków zawodowych. Przy takiej ilości organizacji wypracowanie przez nie jednomyślnego stanowiska jest utrudnione. Podejmowane przez Kierownictwo Poczty Polskiej próby wprowadzenia zmian organizacyjnych czy innych wiążących się z koniecznością dokonania zmiany dotychczasowych warunków pracy, są przez związki zawodowe kwestionowane i oprotestowywane, co nie wpływa na przyspieszenie procesu restrukturyzacji.

Trudności w kontaktach z organizacjami związkowymi nie zniechęcają Kierownictwa Poczty Polskiej do podejmowania konsultacji. Obecnie informacje i materiały na temat reorganizacji są przekazywane pracownikom następującymi drogami: za pośrednictwem przedstawicieli pracowników Poczty Polskiej (tj. szefów zakładowych organizacji związkowych, z których trzech zasiada w Radzie Poczty Polskiej i ma przez to nie tylko dostęp do dokumentów, ale przede wszystkim możliwość bezpośredniego wpływania na decyzje i proces zarządzania firmą) oraz dyrektorów jednostek organizacyjnych (którzy zostali zobowiązani do przeprowadzania rozmów i informowania pracowników na temat zmian zachodzących w Poczcie Polskiej), a także bezpośrednio - przy pomocy wewnętrznych kanałów komunikacji (tygodnik "Poczta Polska" - gdzie prezentowano informacje na temat głównych założeń, celów, korzyści, przyczyn i sposobu przeprowadzania reorganizacji, Intranet - gdzie przedstawiono dokument i prezentację na temat reorganizacji, które zostały przedstawione na ostatnim posiedzeniu Rady Poczty Polskiej). Uruchomiono też specjalny numer telefonu dla wszystkich pracowników Poczty Polskiej, którzy chcieliby osobiście zadać pytania dotyczące zmian w przedsiębiorstwie. Na pytania odpowiada osobiście Dyrektor Generalny Poczty Polskiej oraz jego Zastępcy, będący dyrektorami poszczególnych pionów.

Chciałbym też wyjaśnić, że w Strategii Rozwoju Poczty Polskiej ani w żadnym innym dokumencie nie zakłada się masowych zwolnień, co również potwierdzał wielokrotnie Dyrektor Generalny Poczty Polskiej. Natomiast od wielu lat każdy z rocznych planów rzeczowo-finansowych zakładał stopniową redukcję zatrudnienia. W 2005 r. przewidziana redukcja zakłada jego zmniejszenie o ok. 1200 etatów w skali całego przedsiębiorstwa i będą to w większości tzw. odejścia naturalne np. na emerytury, renty. Ponadto w Strategii założono przekwalifikowania poprzez dokształcanie już zatrudnionych pracowników, tak aby byli w stanie sprostać nowym zadaniom. Aktualnie Poczta Polska przygotowuje Strategię Zarządzania Zasobami Ludzkimi, która określi działania zmierzające do podniesienia kwalifikacji kadr i wdrożenia prosprzedażowego systemu motywacyjnego. Pomimo iż Kierownictwo Poczty Polskiej nie zakłada masowych zwolnień, to jak przy każdej reorganizacji nie uniknie się ich zupełnie, choćby z takich przyczyn, że ktoś nie wyrazi zgody na przekwalifikowanie, czy nie zechce przyjąć nowych warunków pracy lub też nie sprawdzi się zawodowo w nowych warunkach itp. Dlatego też w Poczcie Polskiej, zgodnie z zawartym w dniu 12 stycznia br. porozumieniem ze związkami zawodowymi opracowywany jest pakiet socjalny dla pracowników, którzy z różnych przyczyn mogą nie znaleźć zatrudnienia w nowej strukturze organizacyjnej.

Przedstawiając powyższe, wyrażam nadzieję, że w sposób wyczerpujący zdołałem odpowiedzieć na oświadczenie senator P. Anny Kurskiej.

Z poważaniem

Z upoważnienia

Ministra Infrastruktury

Wojciech Hałka

Podsekretarz Stanu