Warszawa, dnia 22 stycznia 2002 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Po wszechstronnym zbadaniu sprawy posiadania paszportu dyplomatycznego przez pana Andrzeja Olechowskiego stwierdzam, że w obowiązujących przepisach prawnych nie ma podstaw do podjęcia decyzji o wydaniu Mu takiego paszportu. W konsekwencji bezprzedmiotowa jest dyskusja o tym, czy pan A. Olechowski miał prawo posługiwać się tym paszportem przy okazji prywatnych podróży zagranicznych. Obowiązujące przepisy stanowią natomiast, że w uzasadnionych wypadkach Minister Spraw Zagranicznych może zwolnić osobę uprawnioną do posługiwania się paszportem dyplomatycznym od obowiązku deponowania go w składnicy paszportowej. Nie istnieją dokumenty stwierdzające podjęcie takiej decyzji w odniesieniu do Pana A. Olechowskiego.

Niezależnie od formalnego stwierdzenia braku podstaw prawnych dla wydania p. A. Olechowskiemu paszportu dyplomatycznego uważam za niezbędne zwrócenie uwagi na inny aspekt tego zagadnienia. Zgodnie z istniejącą w MSZ dokumentacją p. A. Olechowski otrzymał paszport dyplomatyczny bezpośrednio po zakończeniu pracy na stanowisku ministra spraw zagranicznych RP. W tych samych okolicznościach paszporty dyplomatyczne otrzymali także dwaj inni byli ministrowie spraw zagranicznych, panowie Dariusz Rosati i Władysław Bartoszewski. Można zatem stwierdzić, że ukształtowała się tu pewna praktyka.

Wyrażam pogląd, że praktyka ta powinna zostać usankcjonowana w przepisach. Byli ministrowie spraw zagranicznych nie są bowiem anonimowymi podróżnymi. Powszechnie uważa się ich za cennych partnerów w dyskusjach politycznych i ważnych uczestników znaczących przedsięwzięć z zakresu stosunków międzynarodowych. Nie ulega wątpliwości, że tego typu aktywność znanych osobistości jest korzystna dla wizerunku państw, z których pochodzą. Według informacji posiadanych przez MSZ, wiele państw na tej właśnie podstawie przyznaje swoim byłym ministrom spraw zagranicznych przywilej posługiwania się paszportem dyplomatycznym.

Chciałbym poinformować, że z w/w względów zamierzam wystąpić o stosowną nowelizację odnośnego Rozporządzenia Rady Ministrów, zmierzającą do stworzenia dla byłych ministrów spraw zagranicznych ograniczonego w czasie uprawnienia do korzystania z paszportu dyplomatycznego. Niezależnie od tego zwrócę się z prośbą do wymienionych w niniejszym piśmie byłych ministrów spraw zagranicznych o powstrzymanie się, do czasu wydania definitywnych decyzji w tej sprawie, od posługiwania się paszportem dyplomatycznych w podróżach o charakterze turystycznym i wypoczynkowym oraz o informowanie urzędującego ministra spraw zagranicznych o każdorazowym zamiarze posłużenia się tym paszportem.